راه روشن جلد پنجم

ترجمه كتاب المحجة البيضاء فى تهذيب الا حياء

اثر: دانشمند بزرگ ملامحسن فيض كاشانى رحمه اللّه عليه

ترجمه : عبدالعلى صاحبى





فهرست مطالب
 مقدّمه
 شرح معناى نفس ، روح ، عقل ، قلب ، و آنچه مقصود از آنهاست
 شرح لشكريان قلب
 شرح مثالهاى قلب با لشكريان درونى اش
 توضيح خاصيت قلب براى آدمى
 بيان مجموعه هايى از صفات دل و مثالهاى آن
 توضيح مثال قلب نسبت به دانشها
 توضيح حالت دل
 تفاوت ميان الهام و فرا گرفتن دانش
 توضيح تفاوت ميان دو مقام با مثالى حسّى
 شرح شواهد دين
 شرح چيره شدن شيطان بر قلب با وسوسه و معناى وسوسه و علت غالب شدن آن
 فصل : شيطان در گوشت و خون و دل آدمى نفوذ دارد
 شرح راه هاى ورود شيطان به دل
 فصل : دور كردن شيطان چگونه ممكن است ؟
 فصل : آيا يك شيطان آدمى را به گناهان گوناگون دعوت مى كند يا چند شيطان ؟
 فصل : چرا شيطان براى برخى از مردم مجسم مى شود و براى بعضى مجسم نمى شود؟
 شرح امورى كه بنده به آن مؤ اخذه مى شود
 شرح اين مطلب كه آيا وسوسه شيطان در هنگام ذكر خدا بكلى قطع مى شود يا نه ؟
 سرعت دگرگون شدن دل و تقسيم شدن دلها به ثابت و متغيّر
 مقدّمه
 شرح برترى خوشخويى و نكوهش بدخويى
 سخنان بزرگان
 شرح حقيقت خوشخويى و بدخويى
 شرح تغيير پذيرى اخلاق از راه تمرين
 عاملى كه آدمى به وسيله آن تا حدى به خوشخويى مى رسد
 شرح تفصيلى راه تهذيب اخلاق
 نشانه هاى بيمارى دل و نشانه هاى بازگشت آن به صحت
 راهى كه به وسيله آن آدمى عيبهاى نفس خود را مى شناسد
 بيان دلايل نقلى از صاحب بصيرت
 شرح نشانه هاى خوشخويى
 راه تمرين دادن كودكان
 شروط اراده و مقدمات پيكار با نفس و اين كه مريد راه ارادت را بتدريج بايد بپيمايد
 مقدّمه
 شرح فضيلت گرسنگى و نكوهش سيرى
 فوايد گرسنگى و آفات سيرى
 راه رياضت در سركوب شكمبارگى
 شرح گوناگونى حكم گرسنگى و فضيلت آن به گوناگونى حالات مردم
 شرح آفت ريا كه كسى به آن دچار مى شود كه ترك خوردن مشتهيات كند يا كم بخورد
 گفتارى در شهوت همخوابگى
 وظيفه مريد در ازدواج كردن و ترك آن
 فضيلت كسى كه با شهوت همخوابگى و چشم چرانى مخالفت مى كند
 مقدّمه
 شرح بزرگ بودن خطر زبان و فضيلت خاموشى
 فصل : سخنان بزرگان
 فصل : علت برترى سكوت چيست ؟
 نخستين آفت ، سخن گفتن از چيزى است كه به انسان مربوط نيست
 آفت دوم ، سخن زايد است
 آفت سوم ، فرو رفتن در باطل است
 آفت چهارم لجاجت و نزاع است
 آفت پنجم دشمنى است
 آفت ششم
 آفت هفتم دشنام و بدزبانى است
 آفت هشتم لعن حيوان ، جماد، يا انسان است
 آفت نهم غنا و شعر است
 آفت دهم شوخى است
 آفت يازدهم مسخره و ريشخند است
 آفت دوازدهم آشكار كردن راز است
 آفت سيزده هم وعده دروغ است
 آفت چهاردهم گفتار و سوگند دروغ است
 آفت پانزدهم غيبت است
 آفت شانزدهم سخن چينى است
 آفت هفدهم سخن گفتن دو زبانه است
 آفت هيجدهم ستايش است
 آفت نوزدهم
 آفت بيستم
 مقدّمه
 شرح نكوهش خشم
 شرح حقيقت خشم
 شرح اين كه آيا با تمرين مى توان خشم را ريشه كن ساخت يا نه ؟
 عواملى كه موجب بروز خشم مى شوند
 فرو نشاندن خشم پس از بروز آن
 فضيلت فرو خوردن خشم
 فضيلت بردبارى
 شرح مقدار سخنى كه مى توان به قصد انتقام گرفت
 گفتارى در معناى كينه و نتايج آن و فضيلت عفو و مدارا
 فضيلت عفو
 فضيلت نرمى و مدارا كردن
 گفتارى در نكوهش حسد، و در حقيقت و عوامل حسد و درمان آن و نهايت چيزى كه در برطرف ساختن آن لازم است
 بيان حقيقت حسد و حكم و اقسام و درجات آن
 شرح عوامل حسد و منافست
 عوامل بسيارى حسد و قوى بودن آن
 شرح دارويى كه بيمارى حسد را از دل مى برد
 شرح آن مقدار از حسد كه واجب است از دل زدوده شود
 مقدّمه
 شرح نكوهش دنيا
 فصل : روايات اهل بيت عليهم السّلام در نكوهش دنيا
 فصل : سخنان بزرگان درباره دنيا