اعمال وقت طلوع و غروب آفتاب
بعد انجام بده آنچه را كه روايت شده امام صادق (ع ) فرمود: پس ‍ هنگامى كه رنگ آفتاب دگرگون شد، خداوند - عزّوجلّ - را ياد كن ، و اگر با گروهى همنشين باشى كه تو را سرگرم و از ياد خدا مشغول كنند، برخيز و دعا كن .
2 - همچنين از جمله اعمال وقت دگرگون شدن آفتاب به واسطه غروب آن ، اين است كه آنچه را از امام باقر(ع ) روايت شده انجام دهى و بگويى كه فرمود: رسول خدا(ص ) هماره وقتى آفتاب بر سر قلّه كوه سُرخ مى شد، چشمانش پر از اشك مى گرديد و مى فرمود:
[اءَمْسى ظُلْمى مُسْتَجيراً بِعَفْوِكَ، وَ اءَمْسَتْ ذُنُوبى مُسْتَجيرةً بِمَغْفِرَتِكَ، وَ] اءَمْسى خَوْفى مُسْتَجيراً بِاءَمْنِكَ، وَ اءَمْسى ذُلّى مُسْتَجيراً [بِعِزِّكَ، وَ اءَمْسى فَقْرى مُسْتَجيراً بِغِناكَ، وَ اءَمْسى وَجْهِىَ الْبالِى الْفانى ] مُسْتَجيراً بِوَجْهِكَ الْباقِى الْكَريمِ. اءَللّهُمَّ، اءَلْبِسْنى عافِيَتَكَ، [وَ غَشِّنى بِرَحْمَتِكَ]، وَ جَلِّلْنى كَرامَتَكَ، وَ غَشِّنى رَحْمَتَكَ [يا: بِرَحْمَتِكَ]، وَ قِنى شَرَّ خَلْقِكَ مِنَ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ، يا اءَللّهُ، يا رَحْمانُ، يا رَحيمُ.
- [ظلم و ستم من با پناهنده شدن به عفو تو، و گناهانم با پناهنده شدن به آمرزشت ، و] خوف و هراسم با پناهنده شدن به امنيّت تو، و خوارى ام با پناهنده شدن [به عزّت و سرافرازى ات و فقر و نادارى ام با پناهنده شدن به بى نيازى ات ، و روى و وجود پوسنده و نابود شونده ام با پناهنده شدن به روى و اسماء و صفات ] پاينده و گرامى ات شب نموده ، خداوندا، عافيتت را به من بپوشان ، و به رحمتت مرا فراگير، و كرامتت را به تنم كن ، و رحمتت را بر من بپوشان ، و از شرّ مخلوقاتت جنّيان و انسانها نگاه دار، اى خدا، اى رحمت گستر، اى مهربان .
3 - و نيز هنگام غروب آفتاب و بعد از طلوع فجر، تسبيح و تهليل بگو، چنانكه در روايت آمده كه امام صادق (ع ) فرمود: حضرت علىّ (ع ) وقتى صبح مى كرد، مى فرمود، خوش آمديد اى دو فرشته نگاهبان بزرگوار، ان شاء اللّه بر شما املا مى كنم آنچه را كه شما دوست مى داريد، بنويسيد، بعد تا طلوع آفتاب مشغول تسبيح و تهليل مى شد و بعد از عصر تا غروب آفتاب نيز چنين مى كرد.
4 - بگو آنچه را كه روايت شده امام صادق (ع ) فرمود: هركس هنگام غروب آفتاب در هر روز بگويد:
يا مَنْ خَتَمَ النُّبُوَّةَ بِمُحَمَّدٍ(ص )، إِخْتِمْ لى فى يَوْمى هذا بِخَيْرٍ، وَ شَهْرى بِخَيْرٍ، وَ سَنَتى بِخَيْرٍ، وَ عُمْرى بِخَيْرٍ.
- اى خدايى كه پيامبرى را به حضرت محمّد صلى الله عليه و آله خاتمه دادى ، اين روز و ماه و سال و عمرم را به خير و خوبى خاتمه ده .
و در آن شب يا در جمعه همان هفته ، يا در آن ماه ، يا در آن سال بميرد، وارد بهشت مى گردد.
5 - همچنين پيش از غروب ، صد بار تكبير خداوند - جلّ جلاله - را بگو، زيرا در روايت آمده كه حضرت علىّ بن الحسين (عليهماالسلام ) فرمود: صد بار اءَللّهُ اءَكْبَر گفتن پيش از غروب آفتاب ، برتر از آزاد نمودن صد برده است .
و نيز در حديث است كه امام باقر (ع ) فرمود: هركس پيش از طلوع و غروب آفتاب ، صد بار اءَللّهُ اءَكْبَر بگويد، مانند پاداش كسى كه صد برده آزاده كرده براى او نوشته مى شود.
6 - بگويد آنچه را كه نقل شده امام صادق (ع ) فرمود: چه خوب است كه هنگام صبح و شام ، سه بار بگوييد:
اءَللّهُمَّ، مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَالاَْبْصارِ، ثَبِّتْ قَلْبى عَلى دينِكَ، وَ لاتُزِعْ قَلْبى بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنى ، وَ هَبْ لى مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً، إِنَّكَ اءَنْتَ الْوَهّابُ، وَاءَجِرْنى مِنَ النّارِ بِرَحْمَتِكَ، اءَللّهُمَّ، امْدُدْ لى فى عُمْرى ، وَ اءَوْسِعْ عَلَىَّ فى رِزْقى ، وَانْشُرْ عَلَىَّ رَحْمَتَكَ، وَ إِنْ كُنْتُ عِنْدَكَ فى اُمِّ الْكِتابِ شَقِيّاً، فَاجْعَلْنى سَعيداً، فَإِنَّكَ تَمْحُو ماتَشآءُ وَ تُثْبِتُ، وَ عِنْدَكَ اُمُّ الْكِتابِ.
- خداوندا، اى گرداننده و زير و رو كننده دلها و ديدگان ، قلبم را بر دينت استوار گردان ، و دلم را بعد از آنكه هدايت فرمودى منحرف مفرما، و رحمتى از جانب خويش به من ارزانى دار، براستى كه تو بسيار بخشنده اى ، و مرا به رحمت خويش از آتش جهنّم در پناه خويش درآور. خداوندا، عمر مرا طولانى گردان ، و روزى ام را وسعت ده ، و رحمتت را بر من بگستران ، و اگر در نزد تو در و كتابِ مادر بدبخت هستم ، پس مرا سعادتمند قرار ده ، كه تو هرچه را بخواهى محو و يا ثابت مى گردانى ، و كتابِ مادر تنها در نزد توست .
7 - بگو آنچه را كه روايت امام صادق (ع ) فرمود: دعا كردن پيش از طلوع و غروب آفتاب ، سنّت واجب است ، يعنى سپيده دم و غروب آفتاب كه ده بار مى گويد [يا: مى گويى ]:
لا إِلهَ إِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شرَيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ، يُحْيى وَ يُميتُ، [وَ يُميتُ وَ يُحْيى ]، وَ هُوَ حَىُّ لايَمُوتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَىْءٍ قَديرٌ.
معبودى جز خداوند وجود ندارد، كه يگانه است و شريكى براى او نيست ، فرمانروايى تنها مختصّ اوست ، و ستايش براى اوست ، زنده مى كند و مى ميراند [و مى ميراند و زنده مى گرداند]، و او خود زنده اى است كه نمى ميرد، خير و خوبى تنها به دستِ [جمال ] اوست ، و بر هر چيز قادر و تواناست .
و نيز ده بار مى گويد: [يا: مى گويى ]:
اءَعُوذُ بِاللّهِ السَّميعِ الْعَليمِ مِنْ هَمَزاتِ الشَّياطينِ، وَ اءَعُوذُ بِاللّهِ اءَنْ يَحْضُرُون ، إِنَّ اللّهَ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ.
- به خداوند شنواى دانا پناه مى برم از وسوسه ها و خطورات شيطانها، و به خدا پناه مى برم از اينكه [در دل ] من حضور پيدا كنند، براستى كه خداوند تنها شنوايى داناست .
9 - و بگو آنچه را كه نقل شده امام صادق (ع ) فرمود: هنگام صبح و شام ، دست خويش را بر سر بگذار و بر صورت خود بكش و بعد همه محاسن خود را به دست بگير و بگو:
اءَحَطْتُ عَلى نَفْسى وَ اءَهلى وَ مالى وَ وُلْدى مِنْ غائبٍ وَ شاهِدٍ، بِاللّهِ الَّذى [يا: بِالَّذى ] لا إِله إِلاّ هُوَ عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ الرَّحْمَنُ الرَّحيمُ الْحَىُّ الْقَيُّومُ، لا تَاءْخُذُهُ سِنَةٌ وَلا نَوْمٌ، لَهُ ما فِى السَّمواتِ وَ ما فِى الاَْرْضِ. [مَنْ ذَا الَّذى يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاّ بِإِذْنِهِ، يَعْلَمُ ما بَيْنَ اءَيْديهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ، وَلا يُحيطُونَ بِشَىْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلاّ بِما شَآءَ، وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمواتِ وَالاَْرْضَ، وَلا يَؤُدُهُ حِفْظُهُما، وَ هُوَ الْعَلىُّ الْعَظيمُ].
- محيط و حافظ خود و خانواده و دارايى و فرزندانم چه غايب باشند و چه حضور داشته باشند، قرار دادم خداوندى را كه كه معبودى جز او نيست ، آگاه به نهان و آشكار رحمت گستر، مهربان ، زنده ، برپا [و برپا دارنده همه مخلوقات ] مى باشد، نه چرت و نه خواب او را مى گيرد، تمام آنچه در آسمانها و زمين است براى اوست ، [كيست كه در نزد او جز به اذن او وساطت نمايد؟، [امور] پيشاپيش و پشت سر آنان را مى داند، و آنها به هيچ اندازه از علم او احاطه ندارد، مگر به اندازه اى كه او بخواهد، كرسى [علم ] او آسمانها و زمين را فرا گرفته ، و نگاه داشتن آنها براى او سنگين و سخت نيست ، و او بلند پايه و بزرگ است .]
كه اگر آن را هنگام صبح بگويى ، خداوند تا شب خود و اهل و مال و فرزندانت را نگاه مى دارد، و اگر شب بگويى تا صبح محفوظ مى مانى .
10 - بگو آنچه را كه روايت شده امام صادق (ع ) فرمود: حضرت نوح (ع ) از آن جهت بنده بسيار سپاسگزار ناميده شد، كه پيوسته در هر صبح و شام مى فرمود:
اءَللّهُمَّ، إِنّى اءُشْهِدُكَ اءَنَّهُ ما اءَمْسى وَ اءَصْبَحَ بى مِنْ عافِيَةٍ وَ [يا: اءَوْ] نِعْمَةٍ، فى دينٍ اءَوْ دُنْيا، فَمِنَكَ وَحْدَكَ لا شَريكَ لَكَ، لَكَ الْحَمْدُ وَالشُّكْرُ عَلى كُلِّ حالٍ.
- خدايا، همانا تو را گواه مى گيرم كه هيچ عافيت و [يا:يا] نعمتى درباره دين يا دنيا به من شب و صبح ننموده [و در شب و روز شامل من نشده ] مگر اينكه تنها از ناحيه توست و شريكى براى تو وجود ندارد، ستايش و سپاسگزارى در هر حالتى مخصوص توست .
جدّ نيكبختم ابوجعفر طوسى - رضوان اللّه عليه - در اين روايت بعد از لَكَ الْحَمْدُ، وَ لَكَ الشُّكْرُ افزوده است :
حَتّى تَرْضى وَ بَعْدَ الرِّضا.: (تا اينكه خشنود گردى ، و تا حتّى بعد از خرسندى ات .)
11 - همچنين در روايت آمده كه رسول خدا(ص ) فرمود: هركس ‍ هنگام شام و صبح يك بار بگويد:
سُبْحانَ اللّهِ وَ بِحَمْدِهِ، [وَ] سُبْحانَ اللّهِ الْعَظيمِ.
- همراه با ستايش خداوند، او را به پاكى مى خوانم ، [و] پاك و منزّه است خداوند بزرگ .
خداوند، فرشته اى را كه جاروبى از نقره دارد به بهشت گسيل مى دارد، تا از خاكِ بهشت كه مُشك بسيار خوشبوست ، براى او جارو كند، سپس ‍ درختى براى او بنشاند، آنگاه ديوارى بر گِرْدِ آن مى بكشد، بعد دَرى بر آن بگذارد، سپس آن را قفل كند و بر آن دَر بنويسد: اين بوستانِ فلانى پسر فلانى است .
و نيز در روايت آمده كه امام صادق (ع ) فرمود: هركس بدون شگفت ⁽²³²⁾ بگويد:
سُبْحانِ اللّهِ وَ بِحَمْدِهِ، سُبْحانَ اللّهِ الْعَظيمِ.
خداوند، هزار گناه او را محو نموده ، و هزار حسنه و كار نيك براى او ثبت ، و شفاعت هزار نفر براى او مى نويسد، و هزار درجه پايه ايمانى او را بالاى مى برد، و از آن كلمه پرنده سفيدى مى آفريند كه پرواز مى كند و تا روز قيامت مى گويد:
سُبْحانِ اللّهِ وَ بِحَمْدِهِ، سُبْحانَ اللّهِ الْعَظيمِ.
و ثواب آن براى گوينده آن نوشته مى شود.
دعاى عشرات
12 - جدّم ابى جعفر طوسى - رضوان اللّه عليه - در ضمن دعاهاى وقت غروب ، دعاى عشرات را نيز نقل نموده ، و آن با چندين مورد كه آن را ذكر كرده ايم تفاوت دارد. فرموده است : مستحبّ است كه هنگام صبح و شام دعاى عشرات خوانده شود، و بهترين وقت خواندن آن بعد از عصر روز جمعه است . و آن دعا به اين صورت است :
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنَ الرَّحيمِ، سُبْحانَ اللّهِ وَ الْحَمْدُللّهِِ وَ لا إِلهَ إِلا اللّهُ وَ اللّهُ اءَكْبَرُ، وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ، سُبْحانَ اللّهِ آنآءَ اللَّيْلِ وَ اءَطْرافَ النَّهارِ، سُبْحانَ اللّهِ بِالْغُدُوِّ وَ الاَّْصالِ، سُبْحانَ اللّهِ بِالْعَشِىِّ وَالاِْبْكارِ، سُبْحانَ اللّهِ حينَ تُمْسُونَ وَ حينَ تُصْبِحُونَ، وَ لَهُ الْحَمْدُ فِى السَّماواتِ وَالاَْرْضِ وَ عَشِيّاً وَ حينَ تُظْهِرُونَ، يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتَ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَىِّ، وَ يُحْيِى الاَْرْضَ بَعْدَ مَوْتِها، وَ كَذلِكَ تُخْرَجوُنَ، سُبْحانَ رَبِّكَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمّا يَصِفُونَ، وَ سَلامٌ عَلى الْمُرْسَلينَ، وَ الْحَمْدُللّهِِ رَبِّ الْعالَمينَ. سُبْحانَ ذِى الْمُلْكِ وَالْمَلَكُوتِ، سُبْحانَ ذِى الْعِزَّةِ وَالْجَبَرُوتِ، سُبْحانَ ذِى الْكِبْرِيآءِ وَالْعَظَمِة ، اءَلْمَلِكِ الْحَقِّ الْمُهَيْمِنِ الْقُدُّوسِ، سُبْحانَ اللّهِ الْمَلِكِ الْحَىِّ الَّذى لايَمُوتُ، سُبْحان اللّهِ الْمَلِكِ الْحَىِّ الْقُدُّوسِ، سُبْحانَ الْقآئِمِ الدّآئِمِ، سُبْحانَ الدّآئِمِ القآئِمِ، سُبْحانَ رَبِّىَ الْعَظيمِ، سُبْحانَ رَبِّىَ الاَعْلى ، سُبْحانَ الْحَىِّ الْقَيُّومِ، سُبْحانَ الْعَلِىِّ الاَْعْلى ، سُبْحانَهَ وَ تَعالى ، سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّنا وَ رَبُّ الْمَلا ئِكَةِ وَالرُّوحِ، سُبْحانَ الدّآئِمِ غَيْرِ الْغافِلِ، سُبْحانَ الْعالِمِ بِغَيْرِ تَعْليمٍ، سُبْحانَ خالِقِ ما يُرى وَ ما لايُرى ، سُبْحانَ الَّذى يُدْرِكُ الاَْبْصارَ وَ لا تُدْرِكُهُ الاَْبْصارُ، وَ هُوَ اللَّطيفُ الْخَبيرُ.
اءَللّهُمَّ، إِنّى اءَصْبَحْتُ مِنْكَ فى نِعْمَةٍ وَ خَيْرٍ وَ بَرَكَةٍ وَ عافِيَةٍ، فَصَلَّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ تَمِّمْ عَلَىَّ نِعْمَتَكَ وَ خَيْرَكَ وَ بَرَكاتِكَ وَ عافِيَتَكَ بِنَجاةٍ مِنَ النّارِ، وَ ارْزُقْنى شُكْرَكَ وَ عافِيَتَكَ وَ فَضْلَكَ وَ كَرامَتَكَ اءَبَداً ما اءَبْقَيْتَنى . اءَللّهُمَّ، بِنُورِكَ اهْتَدَيْتُ، وَ بِفَضْلِكَ اسْتَغْنَيْتُ، وَ بِنِعْمَتِكَ اءَصْبَحْتُ وَاءَمْسَيْتُ.
اءَللّهُمَّ، إِنّى اءَشْهَدُكَ وَ كَفى بِكَ شَهيداً، وَ اءُشْهِدُ مَلا ئِكَتَكَ وَ اءَنْبِيآءَكَ وَ رُسُلَكَ وَ حَمَلَةَ عَرْشِكَ وَ سُكّانَ سَماواتِكَ وَ اءَرْضِكَ وَ جَميعَ خَلْقِكَ، بِاءَنَّكَ اءَنْتَ اللّهُ لا إِلهَ إِلاّ اءَنْتَ وَحْدَكَ لاشَريكَ لَكَ، وَ اءَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ، وَ اءَنَّكَ عَلى كُلِّ شَىْءٍ قَديرٌ، تُحْيى وَ تُميتُ [وَ تُميتُ] وَ تُحْيى ، وَ اءَشْهَدُ اءَنَّ الْجَنَّةَ حَقُّ، وَ اءَنَّ النّارَ حَقُّ، وَ النُّشُورَ حَقُّ، وَالسّاعَةَ آتِيَةٌ لارَيْبَ فيها، وَ اءَنَّ اللّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِى الْقُبُورِ، وَ اءَشْهَدُ اءَنَّ عَلِىَّ بْنَ اءَبى طالِبٍ اءَميرالْمُؤْمِنينَ حَقّاً حَقّاً، وَ اءَنَّ الاَْئِمَّةَ مِنْ وُلْدِهِ هُمُ الاَْئِمَّةُ الْهُداةُ الْمَهْدِيُّونَ غَيْرُ الضّآلِّينَ وَ لاَ الْمُضِلّينَ، وَ اءَنَّهُمْ اءَوْلِيآؤُكَ الْمُصْطَفَوْنَ، وَ حِزْبُكَ الْغالِبُونَ، وَ صَفْوَتُكَ وَ خِيَرُتَكَ مِنْ خَلْقِكَ، وَ نُجَبآؤُكَ الَّذينَ انْتَجَبْتَهُمْ لِدينكَ، وَ اخْتَصَصْتَهُمْ مِنْ خَلْقِكَ، وَ اصْطَفَيْتَهُمْ عَلى عِبادِكَ، وَ جَعَلْتَهُمْ حُجَّةً عَلى الْعالَمينَ، صَلواتُكَ عَلَيْهِمْ اءَجْمَعينَ، وَالسَّلامُ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَكاتُهُ.
اءَللّهُمَّ، اكْتُبْ لى هذِهِ الشَّهادَةَ عِنْدَكَ حَتّى تُلَقَّيَنيها وَ اءَنْتَ عَنّى راضٍ، إِنَّكَ عَلى ما تَشآءُ قَديرٌ اءَللّهُمَّ، لَكَ الْحَمْدُ حَمْداً يَصْعَدُ اءَوَّلُهُ وَ لا يَنْفَدُ آخِرُهُ، اءَللّهُمَّ، لَكَ الْحَمْدُ حَمْداً تَضَعُ لَكَ السَّمآءُ كَنَفَيْها، وَ تُسَبِّحُ لَكَ الاَْرْضُ وَ مَنْ عَلَيْها، اءَللّهُمَّ، لَكَ الْحَمْدُ حَمْداً سَرْمَداً اءَبَداً لاَ انْقِطاعَ وَلا نَفادَ، وَلَكَ يَنْبَغى وَ إِلَيْكَ يَنْتَهى ، فِىَّ وَ عَلَىَّ وَ لَدَىَّ وَ مَعى وَ قَبْلى وَ بَعْدى وَ اءَمامى وَ فَوْقى وَ تَحْتى ، وَ إِذا مِتُّ وَ بَقيتُ فَرْداً وَحيداً، وَلَكَ الْحَمْدُ إِذا نُشِرْتُ وَ بُعِثْتَ يا مَوْلاىَ، اءَللّهُمَّ، وَ لَكَ الْحَمْدُ وَالشُّكْرُ بِجَميعِ مَحامِدِكَ كُلِّها عَلى جَميعِ نَعْمآئِكَ كُلِّها، حَتّى يَنْتَهِىَ الْحَمْدُ إِلى ما تُحِبُّ رَبَّنا وَ تَرْضَاهُ. اءَللّهُمَّ، لَكَ الْحَمْدُ عَلى كُلِّ اءَكْلَةٍ وَ شَرْبَةٍ وَ بَطْشَةٍ وَ قَبْضَةٍ وَ بَسْطَةٍ وَ فى كُلِّ مَوْضِعِ شَعْرَةٍ. اءَللّهُمَّ، لَكَ الْحَمْدُ حَمْداً خالِداً مَعَ خُلُودِكَ، وَ لَكَ الْحَمْدُ حَمْداً لا مُنْتَهى لَهُ دُونَ عِلْمِكَ، وَلَكَ الْحَمْدُ حَمْداً لا اءَمَدَ لَهُ دُونَ مَشِيَّتِكَ، وَلَكَ الْحَمْدُ حَمْداً لا آخِرَ لِقآئِلِهِ إِلاّ رِضاكَ، وَلَكَ الْحَمْدُ عَلى حِلْمِكَ بَعْدَ عِلْمِكَ، وَ لَكَ الْحَمْدُ عَلى عَفْوِكَ بَعْدَ قُدْرَتِكَ، وَلَكَ الْحَمْدُ باعِثَ الْحَمْدِ، وَلَكَ الْحَمْدُ وارِثَ الْحَمْدِ، وَ لَكَ الْحَمْدُ بَديعَ الْحَمْدِ، وَ لَكَ الْحَمُدُ مُنْتَهَى الْحَمْدِ، وَلَكَ الْحَمْدُ مُبْتَدِعَ الْحَمْدِ، وَ لَكَ الْحَمْدُ مُشْتَرِىَ الْحَمْدِ، وَ لَكَ الْحَمْدُ وَلِىَّ الْحَمْدِ، وَلَكَ الْحَمْدِ قَديمَ الْحَمْدِ، وَلَكَ الْحَمْدُ صادِقَ الْوَعْدِ، وَفىِّ الْحَمْدِ، عَزيزَ الْجُنْدِ، قآئِمَ الَْمجْدِ، وَ لَكَ الْحَمْدُ رَفيعَ الدَّرَجاتِ، مُجيبَ الدَّعَواتِ، وَ مُنَزِّلَ الاَّْياتِ مِنْ فَوْقِ سَبْعِ سَماواتٍ، عَظيمَ الْبَرَكاتِ، مُخْرِجَ النُّورِ مِنَ الظُّلُماتِ، وَ مُخْرِجَ مَنْ فِى الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ، مُبَدِّلَ السَّيِّئآتِ حَسَناتٍ، وَ جاعِلَ الْحَسَناتِ دَرَجاتٍ.
اءَللّهُمَّ، لَكَ الْحَمْدُ غافِرَ الذَّنْبِ وَ قابِلَ التَّوْبِ، شَديدَ الْعِقابِ، ذِى الْطَّوْلِ، لا إِلهَ إِلاّ اءَنْتَ، إِلَيْكَ الْمَصيرُ، اءَللّهُمَّ، لَكَ الْحَمْدُ فِى اللَّيْلِ إِذا يَغْشى ، وَلَكَ الْحَمْدُ فِى النَّهارِ إِذا تَجَلّى ، وَلَكَ الْحَمْدُ فِى الاَّْخِرَةِ وَالاُْولى ، وَلَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ كُلِّ نَجْمٍ وَ مَلَكٍ فِى السَّمآءِ، وَلَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ الثَّرى وَالْحِصى وَ النَّوى ، وَلَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ ما فى جَوْفِ الاَْرْضِ، وَلَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ اءَوْزانِ مِياهِ الْبِحارِ، وَلَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ اءَوْراقِ الاَْشْجارِ، وَلَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ ما عَلى وَجْهِ الاَْرْضِ، وَلَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ ما اءَحْصى كِتابُكَ، وَلَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ ما اءَحاطَ بِهِ عِلْمُكَ، وَلَكَ الْحَمْدُ عَدَدَ الاِْنْسِ وَ الْجِنّ وَالْهَوامِّ وَالطَّيْرِ وَالْبَهآئِمِ وَ السِّباعِ، حَمْداً كَثيراً طَيِّباً مُبارَكاً فيهِ، كَما تُحِبُّ رَبَّنا وَ تَرْضى ، وَ كَما يَنْبَغى لِكَرَمِ وَجْهِكَ وَ عِزِّ جَلالِكَ.
- به نام خداوند رحمت گستر مهربان ، پاك و منزّه است خداوند، و ستايش مخصوص اوست ، و معبودى جز خدا نيست ، و خداوند بزرگتر است ، و هيچ تحوّل و قدرتى نيست مگر به وسيله خداوند بلند مرتبه بزرگ ، پاك و منزّه است خداوند در تمام لحظات شب و اطراف [و آغاز و پايان و ديگر اوقات ] روز، پاك و منزّه است خداوند در هنگام صبح و لحظات عصر، پاك و منزّه است خداوند در شام و صبح ، پاك و منزّه است خداوند هنگامى كه شب و يا صبح مى كنيد، و ستايش مخصوص اوست ، در آسمانها و زمين و شامگاهان و هنگامى كه ظهر مى كنيد، زنده را از مرده ، و مرده را از زنده بيرون آورده ، و زمين را بعد از مرگش زنده مى گرداند، و شما نيز اينچنين از قبر بيرون آورده مى شويد. پاك و منزّه است پروردگارت ، پروردگارِ صفت عزّت و سرافرازى از آنچه كه او را بدان توصيف مى نمايد، و سلام بر پيامبران فرستاده شده ، و ستايش خداوندى را كه پروردگار عالَميان است ، پاك و منزّه است خداوندى كه صاحب [عالَم ] مُلك و ملكوت است ، پاك و منزّه است خداوندى كه داراى [صفت ] سرافرازى و سركشى و جباريّت است ، پاك و منزّه است خداوندى كه صاحب [صفت ] كبرياء و بزرگمنشى و عظمت است ، پادشاه و فرمانرواى حقّ و چيره و مسلّط، و پاكيزه از تمام آلايشها، پاك و منزّه است خداوند، پادشاه زنده اى كه هرگز نمى ميرد، پاك و منزّه است خداوند، پادشاه زنده پاكيزه از تمام كاستيها، پاك و منزّه است خداوند پا برجاى جاودانى ، پاك و منزّه است خداوند جاودان پا برجا، پاك و منزّه است پروردگار بزرگم ، پاك و منزّه است پروردگارى كه بلند مرتبه ترين است ، پاك و منزّه است خداوندى كه زنده پا برجا و برپا دارنده تمام مخلوقات است ، پاك و منزّه است خداوندى كه بلند مرتبه و بلند مرتبه ترين است . او پاك و منزّه و بلند مرتبه است . بسيار منزّه و بسيار پاكيزه از هر گونه نقص و كاستى است پروردگار ما و پروردگار فرشتگان و رُوح ، پاك و منزّه است خداوند جاودانى كه هرگز غفلت نمى ورزد، پاك و منزّه است خداوند آگاه بدون اينكه كسى به او را آموخته باشد، پاك و منزّه است آفريننده آنچه كه ديده مى شود و ديده نمى شود، پاك و منزّه است خداوندى كه ديدگان را درك مى نمايد، و ديدگان نمى توانند او را درك كنند، و تنها اوست كه باريك بين و كاردان است .
خداوندا، صبح نمودم در حالى كه از ناحيه تو در نعمت و خير و بركت و عافيت قرار دارم ، پس بر محمّد و آل او درود فرست ، و نعمت و خير و بركات و عافيتت را همراه با نجات از آتش جهنّم ، بر من كامل گردان ، و شكر و عافيت و فضل و كرامتت را همواره تا زمانى كه پاينده و زنده ام داشته اى ، روزى فرما، خداوندا، تنها به نور تو هدايت پذير گشتم ، و به فضل تو بى نياز گشتم ، و به نعمت تو صبح و شام نمودم .
خداوندا، براستى كه تو را شاهد مى گيريم ، و تو براى شهادت كفايت مى كنى ، و نيز فرشتگان و پيامبران و فرستادگان و حاملات عرشت و ساكنان آسمانها و زمين و تمام مخلوقاتت را گواه مى گيرم كه بى گمان تويى خداوندى كه معبودى جز تو نيست ، يگانه اى و شريكى براى تو وجود ندارد، و اينكه حضرت محمّد(ص ) بنده و فرستاده توست ، و تو بر هر چيز توانايى ، زنده مى كنى و مى ميرانى ، [و مى ميرانى ] و زنده مى كنى . و گواهى مى دهم كه بهشت و آتش جهنّم و زنده و برانگيخته شدن در قيامت حقّ است ، و قيامت خواهد آمد و شكّى در آن نيست ، و اينكه خداوند تمام كسانى را كه در قبر هستند برمى انگيزاند، و گواهى مى دهم كه علىّ بن ابى طالب حقّاً و حقّاً اميرمؤمنان است ، و امامانى كه از نسل و فرزندان اويند، امامان و هدايتگران و هدايت يافتگانى هستند كه نه گمراهند و نه ديگران را گمراه مى كنند، و اينكه آن بزرگواران دوستان برگزيده ، و حزب غالب ، و منتخب و برگزيده تو از ميان مخلوقات ، و برگزيدگانى هستند كه ايشان را براى [تبيين و اقامه ] دينت برگزيده ، و از ميان مخلوقات مختّص گردانيده ، و بر بندگانت برگزيده ، و حجّت بر عالَميان قرار داده اى ، كه درودهاى تو بر همه آنان باد، و سلام و رحمت و بركاتت بر ايشان .
خداوندا، اين شهادت را در نزد خود براى من بنويس ، تا اينكه [هنگام مرگ ] در حالى كه از من خشنودى ، آن را به من تلقين و تفهيم نمايى ، براستى كه تو بر هر چيز توانايى . خداوندا، ستايش مخصوص توست ، ستايشى كه اوّل آن بالا رفته و آخرش پايان نپذيرد، خداوندا، ستايش ‍ مخصوص توست ، ستايشى كه آسمان دو سوى خود را براى تو پايين آورده و فروتنى نمايد، و زمين و ساكنان آن به پاكى يادت كنند. خداوندا، ستايش ‍ مخصوص توست ، ستايشى بى آغاز و جاودانى كه هيچ گاه گسسته نگردد و پايان نپذيرد و سزاوار تو بوده و به تو منتهى گردد، [ستايش ] كه در وجود من باشد و بر من سايه افكند و در نزد و همراه و پيش و بعد از من و در پيشاپيش ‍ و بالاى سر و زيرم را فراگيرد، و هنگام مردن و تك و تنها ماندنم با من باشد، و ستايش مخصوص توست در هنگامى كه از قبر برانگيخته و زنده مى شود اى مولاى من ، خداوندا، ستايش و سپاسگزارى مخصوص توست ، به تمام و همگى ستايشها بر تمام نعمتهايت ، تا اينكه حمد و سپاس به آنچه كه تو - اى پروردگار ما،- دوست مى دارى و خرسندى مُنتهى گردد. خداوندا، ستايش مخصوص توست ، ستايشى كه با جاودانگى تو جاودانه باشد، و ستايش مخصوص توست ستايشى كه پايانى جز علم و آگاهى تو نداشته باشد، و ستايش مخصوص توست ستايشى كه سرآمدى جز مشيّت تو براى آن نباشد، و ستايش مخصوص توست ستايشى كه گوينده اش فرجامى جز خشنودى تو را نداشته باشد، و تنها تو را ستايش مى كنم به خاطر بردبارى ات با وجود آگاهى ات ، و تنها تو را مى ستايم به خاطر عفوت با وجود قدرتت ، و فقط تو را ستايش مى نمايم اى برانگيزاننده [و پديد آورنده ] ستايش ، و تو را سپاس اى وارثِ ستايش ، و تو را سپاس اى نو آفرينِ ستايش ، و تو را سپاس اى منتهاى ستايش ، و تو را سپاس اى نو آفرينِ ستايش ، و تو را سپاس اى خريدار ستايش ، و تو را سپاس اى سرپرست ستايش ، و تو را سپاس مى گويم اى كسى كه از ديرباز ستوده اى ، و تو را مى ستايم اى كسى كه وعده ات راست است ، و به ستايشت وفا مى نمايى [يا: ستايش را كامل مى گردانى ]، لشگرت نيرومند و سرافراز، و بلند پايگى ات پابرجاست . و تو را مى ستايم اى بالا برنده درجات ايمانى ، اجابت كننده دعاها، و فرو فرستنده نشانه هاى روشن از بالاى آسمانهاى هفتگانه ، تو كه بركاتت بزرگ است ، و نوره را از ميان تاريكيها بيرون آورده ، و كسانى را كه در تاريكى ها هستند به سوى روشنايى بيرون مى كشى ، و بديها را به كارهاى نيك مُبَدَّل نموده ، و نيكى ها را درجه هاى ايمانى قرار مى دهى .
خداوندا، ستايش مخصوص توست اى آمرزنده گناه و پذيرنده توبه ، و اى كسى كه داراى كيفر سخت هستى و در عين حال داراى بخششى ، معبودى جز تو نيست ، و بازگشت همگان تنها به سوى توست . خداوندا، تنها تو را مى ستايم هنگامى كه شب مى پوشاند، و فقط تو را مى ستايم هنگامى كه روز روشن مى گردد، و ستايش مخصوص توست در آخرت و اُولى [يعنى دنيا]، و تنها تو را مى ستايم به شماره تمام ستارگان و فرشتگانى كه آسمان هستند، و ستايش تو را به اندازه تمام خاكها و سنگريزه ها و هسته ها، و ستايش تو را به شماره آنچه در درون زمين است ، و ستايش تو را به اندازه وزن آبهاى تمام درياها، و ستايش مخصوص توست به شماره برگهاى تمام درختان ، و ستايش مخصوص توست به شماره تمام موجوداتى كه بر روى زمين قرار دارند، و ستايشى تو را به شماره آنچه كه كتاب [و دانش ] تو به شماره درآورده ، و تنها تو را مى ستايم به شماره آنچه كه علم تو بر آن احاطه نموده ، و تنها تو را مى ستايم به شماره تمام انسانها و جنّيان و حشرات و پرندگان و حيوانات و درندگان ، ستايشى فراوان و پاكيزه و مبارك ، به همان صورتى كه - اى پروردگار ما، - دوست مى دارى و خرسندى ، و به همان صورت كه بزرگى روى [و اسماء و صفات ] و سربلندى عظمت تو را سزاوار است .
سپس ده بار مى گويى :
لا إِله إِلاّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ، وَ هُوَ اللَّطيفُ الْخَبيرُ.
- معبودى جز خدا نيست ، كه يگانه است و شريكى براى او وجود ندارد، پادشاهى و فرمانروايى ستايش تنها از آن اوست ، و تنها اوست باريك بين و كاردان .
و ده بار مى گويى :
لا إِله إِلاّ اللّهُ وَحْدَهُ لاشَريكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ، يُحْيى وَ يُميتُ، وَ يُميتُ وَ يُحْيى ، وَ هُوَ حَىُّ لايَموُتْ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَىْءٍ قَديرٌ.
- معبودى جز خداوند نيست ، كه يگانه است و شريكى براى او وجود ندارد، فرمانروايى و سلطنت و ستايش تنها از آنِ اوست ، زنده مى كند و مى ميراند، و مى ميراند و زنده مى گرداند، و او خود زنده اى است كه هرگز نمى ميرد، خير و خوبى تنها به دست [جمال ] اوست ، و هم او بر هر چيز تواناست .
و ده بار مى گويى :
اءَسْتَغْفِرُاللّهَ الَّذى لا إِلهَ إِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَيُّومُ، وَاءَتُوبُ إِلَيْهِ.
- آمرزش مى طلبم از خداوندى كه معبودى جز او نيست ، هم او كه زنده و پابرجا [و برپا دارنده همه مخلوقات ] است ، و به سوى او توبه و بازگشت مى كنم .
و ده بار مى گويى : يا اءَللّهُ، يا اءَللّهُ.: (اى خدا، اى خدا.)
و ده بار مى گويى : يا رَحْمنُ، يا رَحْمنُ. : (اى رحمت گستر، اى رحمت گستر.)
و ده بار مى گويى : يا رَحيمُ، يا رَحيمُ.: (اى مهربان ، اى مهربان .)
و ده بار مى گويى : يا بَديعَ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ.: (اى نوآفرينِ آسمانها و زمين .)
و ده بار مى گويى : يا ذَاالْجَلالِ وَالاِْكْرامِ.: (اى صاحب صفت بزرگى و بزرگوارى .)
و ده بار مى گويى : يا حَنّانُ مَنّانُ.: (اى بسيار مهربان ، اى بسيار بخشنده .)
و ده بار مى گويى : يا حَىُّ يا قَيُّومُ.: (اى زنده ، اى پابرجا و برپا دارنده همه مخلوقات .)
و ده بار مى گويى : يا حَىُّ لا إِلهَ إِلاّ اءَنْتَ: (اى زنده ، اى كه معبودى جز تو نيست .)
و ده بار مى گويى : يا اءَللّهُ، لا إِلهَ إِلاّ اءَنْتَ.: (اى خدايى كه ، معبودى جز تو نيست .)
و ده بار مى گويى : بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ.: (به نام خداوند رحمت گستر مهربان .)
وده بار مى گويى : اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ.: (خداوندا، بر محمّد و آل محمّد درود فرست .)
و ده بار مى گويى : آمينَ، آمينَ.: (اجابت فرما، اجابت فرما.)
و ده بار مى گويى : اءَللّهُمَّ، يا اءَللّهُ، إِفْعَلْ بى ما اءَنْتَ اءَهْلُهُ.: (خداوندا، اى خدا، آنچه را كه تو خود اهلِ آن هستى با من بكن .)
و ده بار سوره قُلْ هُوَ اللّهُ اءَحَد. را مى خوانى .
و بعد از اينها مى گويى :
اءَللّهُمَّ، اصْنَعْ بى ما اءَنْتَ اءَهْلُهُ، وَ لا تَصْنَع بى ما اءَنَا اءَهْلُهُ، فَإِنَّكَ اءَهْلُ التَّقْوى وَ اءَهْلُ الْمَغْفِرَةِ، وَ اءَنَا اءَهْلُ الذُّنُوبِ وَالْخَطايا، فَارْحَمْنى يا مَوْلاىَ، وَاءَنْتَ اءَرْحَمُ الرّاحِمينَ.
- خداوندا، هر چه تو خود اهل و زيبنده آن هستى با من بكن ، و آنچه را كه من اهل آن هستم با من بكن ، زيرا براستى كه تو اهل تقوى و نگاهدارى [از گناهان ] و شايسته آمرزشى ، و من اهل گناهان و اشتباهات هستم ، پس اى مولاى من ، تو كه مهربانترين مهربانان هستى ، بر من رحم آر.
و ده بار مى گويى :
لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّهِ، تَوَكَّلْتُ عَلى الْحَىِّ الَّذى لايَمُوتُ، وَالْحَمْدُللّهِِ الَّذى لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً، وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَريكٌ فِى الْمُلْكِ، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِىُّ مِنَ الذُّلِّ، وَ كَبِّرْهُ تَكْبيراً.
- هيچ تحوّل و قدرتى نيست مگر به [وسيله ] خداوند، توكّل بر زنده اى كه هرگز نمى ميرد، و ستايش مخصوص خداوندى كه هيچ كس را به فرزندى نگرفته ، و هيچ شريكى در سلطنت و فرمانروايى ندارد، و هيچ سرپرستى از روى خوارى و ذلّت براى او نيست ، و او را بزرگتر بدان بزرگتر دانستن ويژه اى .
(پايان دعاى عشرات )⁽²³³⁾