فضيلت تسبيح فاطمه زهراء(عليهاالسلام )
6 - سپس تسبيح حضرت زهرا (عليهاالسلام ) را مى گويد، كه ما شرح آن را با پيش از اين با دو روايت كه هر كدام مايه چشم روشنى است ، يادآور شديم .
از ديگر روايات درباره فضيلت تسبيح حضرت زهرا(عليهاالسلام ) در تعقيب نمازهاى واجب ، اين است كه امام صادق (ع ) فرمود: هركس پيش ‍ از آنكه از نماز واجب پاهايش را روى هم بگذارد و آسوده بنشيند، تسبيح حضرت زهرا فاطمه (عليهاالسلام ) را بگويد، آمرزيده مى گردد. البتّه آن را با تكبير آغاز مى كند.
و نيز روايت شده كه امام صادق (ع ) فرمود: هركس پيش از اينكه پاهايش را باز كرده و آسوده بنشيند تسبيح فاطمه زهرا(عليهاالسلام ) را در تعقيب نماز واجب بگويد، خداوند بهشت را براى او واجب مى گرداند.
7 - از تعقيبات مهمّ جهت استجابت دعا، است در روايت آمده است : هركس بعد از نماز واجب بگويد:
يا مَنْ يَفْعَلُ ما يَشآءُ، وَ لا يَفْعَلُ ما يَشآءُ غَيْرُهُ
- اى خداوندى كه هرچه را بخواهى انجام مى دهى ، و غير تو نمى تواند هر چه را خواست انجام دهد.
سپس حاجت خويش را بخواهد، هر چه درخواست كند به او عطا مى شود.⁽¹⁹⁵⁾
فضيلت تسبيحات اربعه در تعقيبات نماز
8 - از تعقيبات مهمّ در جهت افزونى سعادت و دفع چيزهايى كه از آنان هراس دارد، اين است كه روايت شده كه امام صادق (ع ) فرمود: روزى رسول خدا(ص ) به اصحابش فرمود: اگر جامه ها و ظروفى را كه داريد جمع كنيد و روى هم بگذاريد، آيا به آسمان مى رسد؟ عرض كردند: خير، اى رسول خدا، فرمود: وقتى از خواندن نماز فراغت پيدا كرديد، سى بار بگوييد:
سُبْحانَ اللّهِ، وَالْحَمْدُللّهِِ، وَلا إِلهَ إِلا اللّهُ، وَاللّهُ اءَكْبَرُ.
- پاك و منزّه است خداوند، و حمد و سپاس مختصّ خداست ، و معبودى جز خدا نيست ، و خداوند بزرگتر است .
زيرا اين كلمات ، ويرانى و غرق شدن و سوختن و افتادن در چاه ، و خورده شدن به وسيله درندگان ، و جان سپردن به صورت بد، و هرگونه نكبت و گرفتارى و مصيبتى را كه بر بنده در آن روز فرو مى آيد، دفع مى كنند، و آنها مُعَقِّبات ⁽¹⁹⁶⁾ هستند.
و در روايت ديگر آمده كه پيامبر اكرم (ص ) فرمود: آنها معقّباتى هستند كه هر كس آنها را بگويد: (يا فرمود: انجام دهد)، يعنى سى وسه بار سُبْحانَ اللّهِ، و سى وچهار اءَلْحَمْدُللّهِِ. بگويد، محروم و نوميد نمى گردد.
و نيز در حديث است كه حضرت صادق (ع ) فرمود: هركس در تعقيب هر نماز واجب پيش از آنكه پاهايش را روى هم بگذارد و آسوده بنشيند، چهل بار بگويد:
سُبْحانَ اللّهِ، وَ الْحَمْدُللّهِِ، وَ لا إِلهَ إِلا اللّهُ، وَاللّهُ اءَكْبَرُ
سپس از خداوند درخواست نمايد، هر چه بخواهد به او عطا مى شود.
دعايى جهت محفوظ ماندن از خطرات
9 - از تعقيبات مهمّ جهت محفوظ ماندن خود و خانه و دارايى و فرزندانش . اين است كه امام صادق (ع ) فرمود: هركس اين كلمات را بعد از نمازهاى واجب بگويد، خود و خانه و دارايى و فرزندانش محفوظ مى مانند:
اءُجيرُ نَفْسى وَ مالى وَ وُلْدى وَاءَهْلى وَ دارى وَكُلَّ ما هُوَ مِنّى ، بِاللّهِ الْواحِدِ الاَْحَدَ الصَّمَد الَّذى لَمْ يَلِد وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اءَحَدٌ، وَ اءُجيرُ نَفْسى وَ مالى وَ وُلْدى [وَ اءَهْلى وَ دارى ] وَ كُلَّ ما هُوَ مِنّى ، بِرَبِّ الْفَلَقِ مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ (تا آخر سوره ) وَ بِرَبِّ النّاسِ (تا آخر سوره )
- خود و دارايى و فرزندان و خانواده و خانه و هرچه متعلّق به من است را در پناه خداوند يگانه بى همتا و بى نياز[ى كه همه بدو نيازمندند] كه نه زاده و نه زاده شده و هيچ كس همتاى او نيست درآوردم ، و خود و دارايى و فرزندانم [و خانواده و خانه ] و هرچه متعلّق به من است را در پناه پروردگار مخلوقات درمى آورم از شرّ هرچه خداوند آفريده (تا آخر سوره قُلْ اءَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ) و در پناه پروردگار مردم (تا آخر سوره قُلْ اءَعُوذُ بِرَبِّ النّاس )و...
و نيز آية الكرسى را تا آخرش مى خواند.
همچنين منقول است كه حضرت حسن بن علىّ(عليهماالسلام ) فرمود كه رسول خدا(ص ) فرمود: هركس آية الكرسى را در تعقيب نماز واجب بخواند، تا نماز ديگر در ضمانت خداوند خواهد بود.
قرائت سوره قُلْ هُوَ اللّهُ اءَحَد و دعاى اميرالمؤمنين (ع )
10 - از ديگر تعقيبات مهمّ در تعقيب نماز براى كسانى كه خواهان ايمنى از گناهان و پيامدهاى بد آنها هستند، اين است كه نقل شده اميرالمؤمنين علىّ بن ابى طالب (ع ) فرمود: هركس دوست دارد كه از دنيا بيرون برود، در حالتى كه از گناهان خالص باشد چنانكه طلا، خالص و ناب مى گردد و هيچ كدورتى در آن باقى نماند باشد. و هيچ كس از او مظلمه اى نخواهد، بعد از نمازهاى پنجگانه توصيف پروردگار - تبارك و تعالى - يعنى سوره قُلْ هُوَ اللّهُ اءَحَد را بخواند و دستهايش را گشوده و بگويد:
اءَللّهُمَّ، إ نّى اءَسْاءَلُكَ باسْمِكَ الْمَكْنُونِ الَْمخْزُونِ الطّاهِرِ الْمُطَهَّرِ [يا: اءَلْطُّهْرِ] الْمُبارَكِ، وَ [اءَسْاءَلُكَ] بِاسْمِكَ الْعَظيمِ و سُلْطانِكَ الْقَديم ، يا واهِبَ الْعَطايا، يا مُطْلِقَ الاُْسارى ، يا فَكّاكَ الرِّقابِ مِنَ النّارِ، اءَسْاءَلُكَ اءَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اءَنْ تُعْتِقَ رَقَبَتى مِنَ النّارِ، وَ اءَخْرِجْنى مِنَ الدُّنْيا سالِماً، وَ اءَدْخِلْنِى الْجَنَّةَ آمَناً، وَاجْعَلْ يَوْمى اءَوَّلَهُ فَلاحاً، وَ اءَوْسَطَهُ نَجاحاً، وَ آخِرَهُ صَلاحاً، إِنَّكَ اءَنْتَ عَلاّمُ الْغُيُوبِ.
- خداوندا، بدرستى كه از تو به اسم پوشيده مخزون پاكيزه پاك خجسته ات درخواست مى نمايم ، و به اسم بزرگ و فرمانروايى ديرينه و بى آغازت تقاضا مى نمايم ، اى بخشنده عطايا، اى رها كننده اسيران ، اى آزاد كننده بندگان از آتش جهنّم ، از تو مساءلت دارم كه بر محمّد و آل محمّد درود فرستى ، و مرا از آتش جهنّم آزاد نمايى ، و سالم و بى گزند از دنيا خارج ، و ايمن و آسوده در بهشت داخلم فرما، و آغاز اين روزم را رستگارى ، و ميانه اش را كاميابى ، و پايانش را اصلاح و درستى قرار ده ، براستى كه تويى بسيار آگاه بر نهانها.
سپس اميرالمؤمنين (ع ) فرمود: اين دعا از دعاهاى مستجابى است كه رسول خدا(ص ) به من آموخت ، و دستور داد كه آن را به امام حسن و حسين (عليهماالسلام ) بياموزم .
ناگفته نماند كه : روايت ديگرى درباره اين دعا به عنوان ذكرِ دعاى مصون و محفوظى كه رسول خدا(ص ) به اميرالمؤمنين (ع ) ، و اميرالمؤمنين به امام حسن و حسين (عليهاالسلام ) آموخت . آمده است اميرالمؤمنين (ع ) فرمود: هركس دوست دارد در حالتى از دنيا بيرون رود، كه چنانكه طلا خالص و ناب گردد و هيچ چيز با آب مشوب و مخلوط نيست ، از گناهان خالص ورها گردد، و هيچ كس از او مظلمه اى نخواهد، در تعقيب نمازهاى پنجگانه ، دوازده بار توصيف پروردگار عزّوجلّ يعنى سوره قُلْ هُوَ اللّهُ اءَحَد را بخواند، سپس دستهايش را گشوده و بگويد:... (و دعايى را كه يادآور شديم ذكر شده است .)
11 - از ديگر تعقيبات مهمّ اين است كه روايت شده امام صادق (ع ) فرمود: هركس به خدا و روز آخرت ايمان دارد قرائت سوره قُلْ هُوَاللّهُ اءَحَد را در تعقيب نماز واجب ترك ننمايد، زيرا هركس آن را بخواند، خداوند خير دنيا و آخرت را براى او جمع نموده و خود وى و پدر و مادر و فرزندان آن دو آمرزيده مى شوند.
دعايى جهت آمرزش گناهان
12 - از ديگر تعقيبات مهمّ براى آمرزيده شدن گناهان ، آن است در حديث است محمّد بن حنفيّه مى گويد: اميرالمؤمنين علىّ بن ابى طالب (ع ) گرد خانه خدا طواف مى نمود، ناگهان ديدند مردى به پرده هاى كعبه آويخته و مى گويد:
يا مَنْ لايَشْغَلُهُ سَمْعٌ [عَنْ سَمْعٍ]، يا مَنْ لا يُغَلِّطُهُ السّآئِلُونَ، يا مَنْ لايُبْرِمُهُ إِلْحاحُ الْمُلِحِّينَ، اءَذِقْنى بَرْدَ عْفْوِكَ، وَ حَلاوَةَ رَحْمَتِكَ.
- اى خداوندى كه شنيدن [دعايى تو را از شنيدن ديگر دعاها] به خود مشغول نمى كند، اى كسى كه درخواست كنندگان او را به اشتباه وانمى دارند، اى كسى كه پافشارى اصرار كنندگان او را به ستوده نمى آورد، خنكى عفو و گذشتت و شيرينى رحمتت را به من بچشان .
اميرالمؤمنين (ع ) فرمود: اين دعاى توست ؟ و من خود شنيدم كه آن مرد عرض كرد: بله ، تو نيز آن را در تعقيب نمازهايت بخوان : به خدا سوگند، هيچ مؤمنى آن را در تعقيب نماز نمى خواند، مگر اينكه خداوند گناهان او را مى آمرزد، هر چند گناهانش به شماره ستارگان آسمان و قطره هاى باران و سنگريزه ها و خاكهاى زمين باشد.
اميرالمؤمنين (ع ) فرمود: دانش اين در نزد من است ، و خداوند وسعت دهنده و بزرگوار است . آن مرد كه حضرت خضر(ع ) بود گفت : به خدا سوگند، راست گفتى ، اى اميرالمؤمنين ، وليكن بالاى هر صاحب دانشى ، دانايى است .
دعا براى طول عمر
13 - از تعقيبات مهمّ براى جهت طول عمر آن است كه از جمله تعقيبش بعد از هر نماز اين باشد كه در روايت آمده جميل بن درّاج مى گويد مردى به خدمت امام صادق (ع ) وارد شد و عرض كرد: اى آقاى من ، سنّم زياد شده و بستگانم مرده اند و مى ترسم كه مرگ مرا دريابد، و كسى ندارم كه با او اُنس بگيرم و همنشين شوم . حضرت فرمود: از برادران مؤ منت هستند كسانى كه از لحاظ نسبى و سببى به تو نزديكترند، و اُنس تو به آنان از اُنست به بستگانت بهتر است ، با وجود اين بر تو باد كه اين دعا را بخوانى ، و در تعقيب هر نماز واجب بگو:
اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، اءَللّهُمَّ، إِنَّ الصّادِقَ(ع ) قالَ: إِنَّكَ قُلْتَ:ما تَرَدَّدْتُ فى شَىْءٍ اءَنَا فاعِلُهُ كَتَرَدُّدى فى قَبْضِ رُوحِ عَبْدِىَ الْمُؤ مِنِ، يَكْرَهُ الْمَوْتَ وَ [اءَنَا] اءَكْرَهُ مَسآئَتَهُ. اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَعَجِّلْ لِوَلِيِّكَ الْفَرَجَ وَالعافِيَةَ وَ النَّصْرَ، وَلا تَسُؤْنى فى نَفْسى و لا فى اءَحَدٍٍ مِنْ اءَحِبَّتى .
- خداوندا، بر محمّد و آل محمّد درود فرست ، خدايا، براستى كه حضرت صادق (ع )فرمود: كه تو فرموده اى : من در هيچ كارى همانند تردّد و دو دلى اى كه در گرفتن روح بنده مؤمن دارم ، دو دلى ندارم ، [زيرا] او از مرگ بدش مى آيد، و من از بدى رساندن به او بدم مى آيد. خداوندا، بر محمّد و آل محمّد درود فرست ، و در فرج و تندرستى و پيروزى ولىّات تعجيل فرما، و در رابطه خود و هيچ كدام از دوستانم به من بدى مرسان .
اگر خواستى دوستانت را يكايك نام مى برى . يا به صورت جداگانه ، و يا مجموعاً) آن مرد مى گويد: به خدا سوگند، آن قدر زنده ماندم تا اينكه از زندگانى خسته و رنجور شدم .
ابومحمّد هارون بن موسى - رَحِمَهُ اللّه - مى گويد: محمّد بن حسن بن شمون [يا: سمون ] بصرى پيوسته اين دعا را مى خواند، تا اينكه صدوبيست و هشت سال همراه با آسايش زندگانى كرد، تا اينكه از زندگانى خسته شد و اين دعا را ترك كرد و از دنيا رفت . خداوند رحمتش كند.
دعا جهت حفظ
14 - از تعقيبات مهمّ دعايى است كه پيامبر اكرم (ص ) به علىّ (ع ) آموخت تا هر چيزى را كه مى شنود حفظ كند. از پيامبر اكرم (ص ) روايت شده كه به اميرالمؤمنين (ع ) فرمود: هرگاه خواستى هر چه را كه مى شنوى و مى خوانى حفظ كنى ، اين دعا را در تعقيب تمام نمازها بخوان ، و آن دعا به اين صورت است :
سُبْحانَ مَنْ لايَعْتَدى عَلى اءَهْلِ مَمْلَكَتِهِ، سبُحْانَ مَنْ لاَيَاءْخُذُ اءَهْلَ الاَْرْضِ بِاءَلْوانِ الْعَذابِ، سُبْحانَ الرَّؤُفِ الرَّحيمِ، اءَللّهُمَّ، اجْعَلْ لى فى قَلْبى نُوراً وَ بَصَراً وَ فَهْماً وَ عِلْماً، إ نَّكَ عَلى كُلِّ شَىْءٍ قَديرٌ.
- پاك و منزّه است خداوندى كه بر اهل مملكت خود ستم و تجاوز روا نمى دارد، و پاك و منزّه است خدايى كه اهل زمين را به انواع گوناگون عذاب ، نمى گيرد، پاك و منزّه است خداوند رؤ وف مهربان ،، خداوندا، در قلب من نور و بينايى و فهم و آگاهى قرار ده ، براستى كه تو بر هر چيز توانايى .
دعا جهت برآورده شدن حوايج
15 - از تعقيبات مهمّ جهت برآورده شدن حوايج ، آن است كه وقتى از نماز فراغت پيدا كرد، بخواند دعايى را كه ادريس بن عبداللّه مى گويد: از امام صادق (ع ) شنيدم مى فرمود: وقتى از نماز فراغت پيدا كردى بگو:
اءَللّهُمَّ، إِنّى اءَدينُكَ بِطاعَتِكَ وَ وِلايَتِكَ وَ وِلايَةِ رَسُولَكِ وَ وِلايَةِ الاَْئِمَّةِ مِنْ اءَوَّلِهِمْ وَ [يا: إِلى ] آخِرِهِمْ.
و همه ائمّه [(عليهم السلام )] را يكايك نام مى برى ، سپس مى گويى :
اءَللّهُمَّ، اءَدينُكَ بِطَاعَتِهِمْ وَ وِلايَتِهِمْ وَ الرِّضا بِما فَضَّلْتَهِمْ بِهِ غَيْرَ مُتَكَبِّرٍ [يا: مُنْكِرٍ] وَ لا مُسْتَكْبِرٍ عَلى مَعْنى ما اءَنْزَلْتَ فى كِتابِكَ عَلى حُدُودِ ما اءَتانا فيهِ وَ مالَمْ يَاءْتِنا، مُؤْمِنٌ مُعْتَرِفٌ مُسَلِّمٌ بِذلِكَ، راضٍ بِما رَضيتَ بِهِ، يارَبِّ، اءُريدُ بِهِ [وَجْهَكَ الْكَريمَ وَ] الدّارَ الاَّْخِرَةَ مَرْهُوباً وَ مَرْغُوباً إِلَيْكَ فيهِ، فَاءَحْيِنى عَلى ذلِكَ وَ اءَمِتْنى إِذا اءَمَتَّنى عَلى ذلِكَ، وَ ابْعَثْنى عَلى ذلِكَ. وَ إِنْ كانَ مِنّى تَقْصيرٌ فيما مَضى ، فَإِنّى اءَتُوبُ إِلَيْكَ، وَاءَرْغَبُ إِلَيْكَ فيما عِنْدَكَ، وَ اءَسْاءَلُكَ اءَنْ تَعْصِمَنى بِوِلايَتِكَ عَنْ مَعْصِيَتِكَ، وَ لا تَكِلْنى إِلى نَفْسى طَرْفَةَ عَيْنٍ اءَبَداً وَ لا اءَقَلَّ مِنْ ذلِكَ وَ لا اءَكْثَرَ، إِنَّ النَّفْسَ لاََمّارَةٌ بِالسَُّّوءِ إِلاّ ما رَحِمْتَ، يا اءَرْحَمَ الرّاحِمينَ، وَ اءَسْاءَلُكَ بِحُرْمَةِ وَجْهِكَ الْكَريمِ وَ بِحُرْمَةِ اسْمِكَ الْعَظيمِ وَ بِحُرْمَةِ رَسُولِ اللّهِ(ص ) وَ بِحُرْمَةِ اءَهْلِ بَيْتِ رَسُولِكَ(عليهم السلام ) و آن بزرگواران را [يك به يك ] نام مى برى - اءَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اءَنْ تَفْعَلُ بى كَذا وَ كَذا.
خدايا، من به طاعت و ولايت و دوستى تو ولايت رسولت و ولايت امامان از اوّل تابه آخرشان ، از تو اطاعت نموده و مى پرستمت . خداوندا، من به واسطه اطاعت و ولايت و دوستى آنان ، و خشنودى از آنچه كه ايشان را به آن برترى دادى ، بدون اينكه تكبّر نموده [يا: انكار نموده ] و يا گردنكشى نمايم ، بر اساس آنچه كه در كتابت فرو فرستادى ، و بر اساس ‍ احكام و حدودى كه در آن به ما رسيده و يا نرسيده ، از تو اطاعت نموده و مى پرستمت . و به آن ايمان آورده و معترف و تسليم آن هستم ، و به هرچه كه تو بدان خشنودى ، خرسندم ، پروردگارا، مقصودم از اين [روى و اسماء و صفات - گرامى ات و رضاى تو و] دار آخرت مى باشد، در حالى كه در اين باره هم از تو هراسانم و هم به سوى تمايل و رغبت دارم . پس مرا بر همين [اعتقاد] زنده بدار، و هنگامى كه مى ميرانى بر همان بميرانم ، و بر همان [در قيامت ] مبعوثم بدار، و اگر در گذشته تقصير و كوتاهى از من سرزده [از آن ] به سوى تو توبه مى نمايم ، و نسبت به آنچه در نزد توست ميل و رغبت دارم ، و از تو درخواست مى كنم كه مرا به سرپرستى خود از نافرمانى ات نگاه دارى ، و هيچگاه به اندازه چشم برهم زدنى مرا به خود وامگذار، نه كمتر از اين و نه بيشتر از آن ، زيرا نفس بسيار بدفرماست ، مگر اينكه تو رحم آرى . اى مهربانترين مهربانان ، و از تو درخواست مى نمايم به حرمت روى [و اسماء وصفات ] گرامى ات ، و به احترام اسم بزرگت ، و به حرمت رسول خدا(ص ) و به احترام اهل بيت رسولت (عليهم السلام ) - و ايشان را نام مى برى - اينكه بر محمّد و آل او درود فرستى ، و به من چنين و چنان كنى .
به جاى اين لفظ چنين و چنان كن حوايج خويش را ذكر مى كنى كه إِنْ شاءَ اللّه . برآورده مى شود.
دعاى امام صادق (ع ) در تعقيب نمازها
16 - از تعقيبات مهمّ در تعقيب نمازها براى نيل به سعادتمنديهاى افزونتر، اقتدا به امام صادق (ع ) در دعاهايى است كه ذكر مى كنيم .
در روايت آمده كه امام صادق (ع ) فرمود: روزى به خدمت پدر بزرگوارم وارد شدم كه [در همان روز] هشت هزار دينار به فقراى اهل مدينه صدقه داده و خانواده اى را كه به يازده برده مى رسيدند آزاد فرمود بود، و اين كار مرا به شگفت آورد. حضرتش به من نگريست و فرمود: آيا مى خواهى كارى انجام دهى كه اگر آن را يكبار در تعقيب نمازهاى واجب انجام دهى ، برتر از كارى كه من انجام دادم باشد، اگر چه من آن را در هر روز به اندازه عمرت حضرت نوح (ع ) انجام دهم ، حضرت فرمود: عرض كردم آن چيست ؟ فرمود بعد از نماز مى گويى :
اءَشْهَدُ اءَنْ لا إِلهَ إِلا اللّهُ، وَحْدَهُ لاشَريكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ، يُحْيى وَ يُميتُ، وَ يُميتُ وَ يُحْيى ، بَيْدِهِ الْخَيْرُ، وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَىْءٍ قَديرٌ، وَلا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ. سُبْحانَ ذِى الْمُلْكِ وَالْمَلَكُوتِ، سُبْحانَ ذِى الْعِزَّةِ وَ الْجَبَروُتِ، سُبْحانَ ذِى الْكِبْرِيآءِ وَ الْعَظَمَةِ، سُبْحانَ الْحَىِّ الَّذى لا يَمُوُت ، سُبْحانَ رَبِّىَ الاَعْلى ، سُبْحانَ رَبِّىَ الْعَظيمِ، سُبْحانَ اللّهِ وَ بِحَمْدِهِ، كُلُّ هذا قَليلٌ يا رَبِّ، وَ عَدَدَ خَلْقِكَ وَ مِلاَْ عَرْشِكَ وَ رِضى نَفْسِكَ وَ مَبْلَغَ [يا: يَبْلُغُ] مَشِيَّتَكَ وَ عَدَدَ ما اءَحْصى كِتابُكَ وَ مِلاَْ ما اءَحْصَى كِتابُكَ وَ زِنَةَ ما اءَحْصى كِتابُكَ وَ مِثْلَ ما اءَحْصَى كِتابُكَ، وَ مِثْلَ ذلِكَ اءَضْعافاً مُضاعَفَةً [لا تُحْصى وَ عَدَدَ خَلْقِكَ وَ مِلْءَ خِلْقِكَ وَ زِنَةَ خَلْقِكَ، وَ مِثْلَ ذلِكَ اءَضْعافاً لا تُحْصى ، وَعَدَدَ بَرِّيَّتِكَ وَ مِثْلَ ذلِكَ وَ مِلْءَ بَرِيَّتِكَ، وَ زِنَةَ بَرِيَّتِكَ وَ مِثْلَ ذلِكَ اءَضْعافاً لاتُحْصى وَ عَدَدَ ما تَعْلَمُ، و زِنَةَ ما تَعْلَمُ وَ مِلْءَ مَا تَعْلَمُ وَ مِثْلَ ذَلِكَ اءضْعافاً لايُحْصى ، وَ مِنَ التَّحْميدِ وَ التَّعْظيمِ وَ التَّقْديسِ وَ الثَّنآءِ وَالشُّكْرِ وَ الْخَيْرِ وَالْمَدْحِ وَ الصَّلاةِ عَلَى النَّبِىِّ وَ اءَهْلِ بَيْتِهِ - صَلَّى اللّهُ عَلْيهِ وَ عَلَيْهِمْ - [مِثْلَ ذلِكَ] وَ اءَضْعافَ ذلِكَ وَ عَدَدَ ما خَلَقْتَ وَ ذَرَاءْتَ وَ بَرَاءْتَ وَ عَدَدَ مَا اءَنْتَ خالِقُهُ مِنْ شَىْءٍ وَ مِلاَْ ذلِكَ كُلِّهِ وَ اءَضْعافَ ذلِكَ كُلِّهِ اءَضْعافاً لَوْ خَلَقْتَهُمْ فَنَطَقُوا بِذلِكِ مُنْذُ قَطُّ إِلَى الاَْبَدِ لاَ انْقِطاعَ لَهُ يَقُولُونَ كَذلِكَ، لا يَسْاءَمُونَ وَ لا يَفْتُرُونَ اءَسْرَعَ مِنْ لَحْظِ الْبَصَرِ، وَ كَما يَنْبَغى لَكَ، وَ كَما اءَنْتَ لَهُ اءَهْلٌ، وَ اءَضْعافَ ما ذَكَرْتُ، وَرِنَةَ ما ذَكَرْتُ، وَ عَدَدَ ما ذَكَرْتُ، وَ مِثْلَ جَميعِ ذلِكَ، كُلُّ هذا قَليلٌ يا إِلهى ، تَبارَكْتَ وَ تَقَدَّسْتَ وَ تَعالَيْتَ عُلُوّاً كبيراً، يا ذَاالْجَلالِ وَ الاِْكْرامِ، اءَسْاءَلُكَ عَلى إِثْرِ هذَا الدُّعآءِ بِاءَسْمآئِكَ الْحُسْنى وَ اءَمْثالِكَ الْعُلْيا وَ كَلِماتِكَ التَّامّآتِ، اءَنْ تُعافِيَنى فِى الدُّنْيا وَ الاَّْخِرَةِ.
- گواهى مى دهم كه معبودى جز خداوند يگانه وجود ندارد و شريكى براى او نيست ، و سلطنت و فرمانروايى تنها از آن توست ، و حمد وستايش ‍ مختصّ اوست ، زنده مى گرداند و مى ميراند، و مى ميراند و زنده مى گرداند، خير و خوبى تنها به دست [جمال ] اوست ، و او بر هر چيز تواناست ، و هيچ دگرگونى و نيرويى نيست جز به خداوند بلند مرتبه بزرگ . پاك و منزّه است خداوند صاحب مُلك و ملكوت ، پاك و منزّه است خداوند صاحب عزّت و جبروت ، و پاك و منزّه است خداوند صاحب كبرياء و عظمت ، پاك و منزّه است خداوند زنده اى كه هرگز نمى ميرد. پاك و منزّه است پروردگار برترم . همراه با حمد و ستايش پروردگار بزرگم را به پاكى مى خوانم ، همه اينها اندك است ، اى پروردگار من ، بلكه به شماره مخلوقاتت و پُرىِ عرشت و به اندازه خشنودى ات و تا آنجا كه مشيّت و خواستت مى رسد و به شماره و پُرى و وزن و مشابهِ آنچه كه كتابت به شمار درآورده ، و چندين و چندين برابر آن ، [كه به شمار نمى آيد و به شماره و پُرى و وزن مخلوقاتت ، و مثل و چندين برابر آن كه به شمار درنمى آيد، و به شماره و مشابه ويرى ، و وزن خلائقت و مثل و چندين برابر آن كه به شمار درنمى آيد، و به شماره و وزن و پُرى و مثل آنچه كه خود مى دانى [و چندين برابر آن كه به شمار درنمى آيد] تو را مى ستايم ، و از ستايش و تعظيم و تقديس و ثناء و سپاسگزارى و خير و مدح و درود بر پيامبر اكرم و اهل بيتش - كه درود خداوند بر او و ايشان باد - [مثل آن ] و چندين برابر آن ، و به شماره آنچه آفريده و خلق فرموده و پديد آوردى ، و به شماره اشيايى كه مى آفرينى ، و به اندازه پُرى همه اينها و چندين و چندين برابر همه اگر بيافرينى و زبان بگشايند و از ازل تا زمانى كه پايانى نداشته باشد، در حالى كه به اندازه كم تر از چشم بر هم زدن نه خسته شده و نه سستى كنند، چنين بگويند، و به همان صورتى كه شايسته توست ، و تو زيبنده آن هستى ، و به اندازه چندين برابر و وزن و شماره آنچه يادآور شدم ، و همانند همه اينها تو را مى ستايم ، اى معبود من ، همه اينها كم و اندك است ، تو بلند مرتبه و مقدّس و برترى ، به برترى بزرگ . اى صاحب بزرگى و بزرگوارى ، در تعقيب اين دعا، به حقّ نامها [و كمالات ] نيكوتر و صفات والاتر، و كلمات كاملت از تو درخواست مى كنم كه در دنيا و آخرت به من عافيت و تندرستى عنايت فرمايى .
ابويحيى مى گويد: از امام باقر (ع ) شنيدم كه مى فرمود: اين دعا، مستجاب است .
دعا براى حضرت مهدى (ع )
17 - از تعقيبات مهمّ نماز ظهر، اقتدا به حضرت صادق (ع ) در دعا براى حضرت مهدى (ع ) است (هم او كه حضرت محمّد، رسول خدا (ص ) در روايات صحيح بشارتش را به اُمّت خود داده ، و نويد داده كه حضرتش در آخر زمان ظهور مى نمايد.) چنانكه عباد بن محمّد مداينى مى گويد: در مدينه به حضور امام صادق (ع ) وارد شدم ، در حالى كه از نماز واجب ظهر فراغت پيدا نموده و دستانش را به سوى آسمان بالا برده و مى فرمود:
اءَىْ سامِعَ كُلِّ صَوْتٍ، اءَىْ جامِعَ كُلِّ فَوْتٍ، [يا: اءَىْ جامِعَ كُلِّ شَمْلٍ]، اءَىْ بارِى ءَ كُلِّ نَفْسٍ بَعْدَ الْمَوْتِ، اءَىْ باعِثُ، اءَىْ وارِثُ، اءَىْ سَيِّدَ السّادَةِ، اءَىْ إِلهَ الاَّْلِهَةِ، اءَىْ جَبّارَ الْجَبابِرَةِ، اءَىْ مَلِكَ الدُّنْيا وَالاَّْخِرَةِ، اءَىْ رَبَّ الاَْرْبابِ، اءَىْ مَلِكَ الْمُلُوكِ، اءَىْ بَطّاشُ، اءَىْ ذِى الْبَطْشِ الشَّديدِ، اءَىْ فَعّالاً لِما يُريدُ، اءَىْ مُحْصِىَ عَدَدِ الاَْنْفاسِ وَ نَقْلِ الاَْقْدامِ، اءَىْ مَنِ السِّرُّ عِنْدَهُ عَلانِيَةٌ، اءَىْ مُبْدِئُ، اءَىْ مُعيدُ، اءَسْاءَلُكَ بِحَقِّكَ عَلى خِيَرَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ وَ بِحَقِّهُمُ الَّذى اءَوْجَبْتَ لَهُم [عَلى نَفْسِكَ]، اءَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ اءَهْلِ بَيْتِهِ، وَ اءَنْ تَمُنَّ عَلَىَّ السّاعَةَ بِفَكاكِ رَقَبَتى مِنَ النّارِ، وَ اءَنْجِزْ لِوَلِيِّكَ وَ ابْنِ نَبِيِّكَ الدّاعى إِلَيْكَ بِإِذْنِكَ، وَ اءَمينِكَ فى خَلْقِكَ، وَ عَيْنِكَ فى عِبادِكَ، وَ حُجَّتِكَ عَلى خَلْقِكَ - عَلَيْه صَلَواتُكَ وَ بَرَكاتُكَ - وَعْدَهُ، اءَللّهُمَّ، اءَيِّدْهُ بِنَصْرِكَ، وَ انْصُرْ عَبْدَكَ، وَ قَوِّ[يا: وَفِّقْ] اءَصْحابَهُ، وَ صَبِّرْهُمْ، وَافْتَحْ لَهُمْ مِنْ لَدُنْكَ سُلْطاناً نَصيراً، وَعَجِّلْ فَرَجَهُ، وَ اءَمْكِنْهُ مِنْ اءَعْدائِكَ وَ اءَعْدآءِ رَسُولِكَ، يا اءَرْحَمَ الرّاحِمينَ،
- اى شنونده هر صدا، اى گرد آورنده هر امرى كه از دست رفته باشد [يا: اى گردآورنده امور پراكنده ] آفريننده هر جان دار بعد از مرگ ، اى برانگيزاننده ، اى وارث ، اى سرور سروران ، اى معبود معبودها، اى سركش ‍ سركشان ، اى فرمانرواى دنيا و آخرت ، اى پروردگار پروردگاران ، اى پادشاه پادشاهان ، اى خدايى كه سخت با سلطه و چيرگى مى گيرى ، اى خدايى كه هر چه را بخواهى [بى درنگ ] انجام مى دهى ، اى شمارنده شماره نَفَسها و گامهاى برداشته شده ، اى خدايى كه نهان در نزد تو آشكار است ، اى آغازگر، اى برگرداننده ، به حقّى كه بر برگزيدگان از خلقت دارى و به حقّى كه نسبت به ايشان [برخود] واجب فرموده اى ، از تو مساءلت دارم كه بر محمّد و اهل بيت او درود فرستى ، و در همين لحظه به آزادى ام از آتش ‍ جهنّم منّت نهى و به وعده ولىّات و پسر پيامبرت كه به اذن تو [بندگان را] به سويت مى خواند، و امين تو در ميان خلق ، و حجّت و راهنماى تو بر خلق مى باشد - كه درودها و بركاتت بر او باد - وفا نمايى ، خداوندا، به يارى خويش او را يارى فرما، و آن بنده ات را ياورى كن ، و يارانش را نيرومند [يا: مؤفَّق ] فرما، و آنان را شكيبا گردان و از جانب خويش تسلّط يارى گرى براى ايشان عنايت فرما، و در فرج او تعجيل فرما، و او را بر دشمنانت و دشمنان رسولت چيره گردان ، اى مهربانترين مهربانان .
عرض كردم : فدايت شوم ، آيا براى خودتان دعا نموديد؟ فرمود: براى نور آل محمّد و راهبر و ايشان و كسى كه به فرمان خدا از دشمنانشان انتقام مى گيرد دعا نمودم . عرض كردم : خداوند مرا فداى تو گرداند، آن بزرگوار كى خروج خواهد نمود، فرمود: هر گاه كه خداوندى كه خلق و امر به دست اوست بخواهد. عرض كردم : آيا او نشانه اى پيش از خروج خواهد داشت ؟ فرمود: بله ، نشانه هاى گوناگون ، عرض كردم : مانند چه ؟ فرمود: خروج پرچمى از مشرق زمين ، و پرچمى از مغرب زمين ، و فتنه و آشوبى كه بر اهل زوراء (و بغداد) سايه مى افكند، و خروج مردى از فرزندان عمويم زيد در يَمَن ، و به غارت و تاراج رفتن پوشش و پرده خانه خدا. خداوند هرچه بخواهد انجام مى دهد.
دعاى رسول خدا(ص ) در تعقيب نمازظهر
18 - از تعقيبات مهمّ نماز ظهر، دعايى است كه روايت شده رسول خدا(ص ) آن را بعد از نماز ظهر مى خواندند، بنابر روايتى كه نقل شده حضرت ابوالحسن علىّ بن محمّد عسگرى (ع ) به نقل از پدر بزرگوارش از پدرانش از امام صادق - صلوات الله عليه - از اميرالمؤمنين (ع )، از رسول خدا - صلوات اللّه عليهم اجمعين - فرمود كه از جمله دعاهاى آن بزرگوار در تعقيب نمازظهر اين بود:
لا إِلهَ إِلاّ اللّهُ الْعَظيمُ الْحَليمُ، لا إِلهَ إِلا اللّهُ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَريمُ، اءَلْحَمْدُللّهِِ رَبِّ الْعالَمينَ، اءَللّهُمَّ، إِنّى اءَسْاءَلُكَ مُوجِباتِ رَحْمَتِكَ وَ عَزآئِمَ مَغْفِرَتِكَ وَ الْغَنيمَةَ مِنْ كُلِّ خَيْرٍ، وَ السَّلامَةَ مِنْ كُلِّ إ ثْمٍ، اءَللّهُمَّ لاتَدَعْ لى ذَنْباً إِلاّ غَفَرْتَهُ، وَ لا هَمّاً إِلاّ فَرَّجْتَهُ، وَ لا سُقْماً إِلاّ شَفَيْتَهُ، وَ لا عَيْبَاً إِلاّ سَتَرتَهُ، وَ لارِزْقاً إِلاّ بَسَطْتَهُ، وَ لا خَوْفَاً إِلاّ آمَنْتَهُ، وَ لا سُوَّءاً إِلاّ صَرَفْتَهُ، وَ لا حاجَةً هِىَ لَكَ رِضا وَ لِىَ صَلاحٌ إِلاّ قَضَيْتَها، يا اءَرْحَمَ الرّاحِمينَ، آمينَ، [يا] رَبَّ الْعالَمينَ.
- معبودى جز خداوند بزرگ بردبار نيست ، معبودى جز خداوندى كه پروردگار عرش بزرگوار است وجود ندارد، و ستايش خدايى را كه پروردگار عالميان است ، خداوندا، از تو رحمتهاى لازم ، و آمرزشهاى حتمى و مسلّم ، و بهره مند شدن از هر خير و خوبى ، و سلامتى از هرگناه را درخواست مى نمايم . خداوندا، گناهى بر من مگذار مگر اينكه آن را آمرزيده باشى ، و نه همّ و غمّى مگر اينكه برطرف نموده باشى ، و نه بيمارى و مرضى مگر اينكه بهبودى بخشيده باشى ، و نه عيبى مگر اينكه پوشانده باشى ، و نه روزى اى مگر اينكه وسعت داده باشى ، و نه ترسى مگر اينكه از آن ايمن فرموده باشى ، و نه بدى اى مگر اينكه بر طرف نموده باشى ، و نه حاجتى كه خشنودى تو در آن و به صلاح من است ، مگر اينكه برآورده نموده باشى ، اى مهربانترين مهربانان ، اجابت فرما، اى پروردگار عالميان .
دعاى اميرالمؤمنين (ع ) در تعقيب نمازظهر
19 - از ديگر تعقيبات مهمّ، اقتدا به مولايمان اميرالمؤمنين (ع ) در دعاهاى تعقيب نمازهاى پنجگانه واجب است ، از آن جمله دعاى آن بزرگوار در تعقيب نمازظهر كه به اين صورت است :
اءَللّهُمَّ، لَكَ الَحَمْدُ كُلُّهُ، [وَلَكَ الْمُلْكُ كُلُّهُ]، وَ بِيَدِكَ الْخَيْرُ كُلُّهُ، وَ إِلَيْكَ يَرْجِعُ الاَْمْرُ كُلُّهُ، عَلانِيَتُهُ وَ سِرُّهُ، وَ اءَنْتَ مُنْتَهَى الشَّاءْنِ كُلُّهُ، اءَللّهُمَّ، لَكَ الْحَمْدُ عَلى عَفْوِكَ بَعْدَ قُدْرَتِكَ، وَ لَكَ الْحَمْدُ عَلى غُفْرانِكَ بَعْدَ غَضَبِكَ [يا: عَظَمَتِكَ]، اءَللّهُمَّ، لَكَ الْحَمْدُ رَفيعَ الدَّرَجاتِ، مُجيبَ الدَّعَواتِ، مُنَزِّلَ الْبَرَكاتَ مِنْ فَوْقِ سَبْعِ سَماواتٍ، مُعْطِىَ السُّؤُلاتِ [يا: السُّؤ الاتِ]، مُبَدِّلَ السَّيِّئآتِ، وَ جاعِلَ الْحَسَناتِ دَرَجاتٍ، وَ الُْمخْرِجَ إِلَى النُّورِ مِنَ الظُّلُماتِ، لَكَ الْحَمْدُ غافِرَ الذَّنْبِ، وَ قابِلَ التَّوْبِ، شَديدَ الْعِقابِ، ذَاالطَّوْلِ، لا إِلهَ إِلاّ اءَنْتَ، وَ إ لَيْكَ الْمَصيرُ، اءَللّهُمَّ، لَكَ الْحَمْدُ فِى اللَّيْلِ إِذا يَغْشى ، وَلَكَ الْحَمْدُ فِى النَّهارِ إِذا تَجَلّى ، وَلَكَ الْحَمْدُ فِى الاَّْخِرَةِ وَالاُْولى ، اءَللّهُمَّ، لَكَ الْحَمْدُ فِى اللَّيْلِ إِذا عَسْعَسَ، وَلَكَ الْحَمْدُ فِى الصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ، وَلَكَ الْحَمْدُ عِنْدَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ غُرُوبِها، وَلَكَ الْحَمْدُ عَلى نِعَمِكَ الَّتى لا تُحْصى عَدَداً، وَ لاتَنْقَضى مَدَداً سَرْمداً، اءَللّهُمَّ، لَكَ الْحَمْدُ فيما مَضى ، وَلَكَ الْحَمْدُ فى مابَقِىَ.
اءَللّهُمَّ، اءَنْتَ ثِقَتى فى كُلِّ اءَمْرٍ، وَعُدَّتى فى كُلِّ حاجَةٍ، وَ صاحبى فى كُلِّ طَلِبَةٍ، وَ اءُنْسى فى كُلِّ وَحْشَةٍ، وَ عِصْمَتى عِنْدَ كُلِّ هَلَكَةٍ. اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ وَسِّعْ لى فى رِزْقى ، وَبارَكْ لى فيما آتَيْتَنى ، وَاقْضِ عَنّى دَيْنى ، وَاءَصْلِحْ لى شَاءْنى ، إِنَّكَ رَؤُوفٌ رَحيمٌ، لا إِلهَ إِلاّ اللّهُ الْحَليمُ الْكَريمُ، لا إِلهَ إِلا اللّهُ رَبُّ الْعالَمينَ، لا إِلهَ إِلا اللّهُ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظيمِ.
اءَللّهُمَّ، إِنّى اءَسْاءلُكَ مُوجِباتِ رَحْمَتِكَ، وَ عَزآئِمَ مَغْفِرَتِكَ، وَالْغَنيمَةَ مِنْ كُلِّ خَيْرٍ [يا: بِرِّ]، وَالسَّلامَةَ مِنْ كُلِّ إِثْمٍ، وَالْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ، وَالنَّجاةَ مِنَ النّارِ، اءَللّهُمَّ، لا تَدَعْ لى ذَنْباً إِلاّ غَفَرْتَهُ، وَ لاَهمّاً إِلاّ فَرَّجْتَهُ، وَلا غَمّاً إِلاّ كَشَفْتَهُ، وَلا سُقْماً إِلاّ شَفَيْتَهُ، وَلا دَيْناً إِلاّ قَضَيْتَهُ، وَ لا خَوْفاً إِلاّآمَنْتَهُ، وَ لا حاجَةً إِلاّ قَضَيْتَها بِمَنِّكَ وَلُطْفِكَ، بِرَحْمَتِكَ، يا اءَرْحَمَ الرّاحِمينَ.
- خداوندا، همه ستايش براى توست ، [و فرمانروايى همگى براى توست ]، و خوبى همگى به دست [جمال ] توست ، و تمام امر و آشكار و نهان امور به سوى تو رجوع مى كند، و تويى منتهى و سرانجام همه امور. خدايا، ستايش براى توست به جهت عفو و گذشتت با وجود قدرتت ، و ستايش براى تو به خاطر آمرزشت با وجود خشم و غضبت [يا: با وجود عظمتت ]. خداوندا، ستايش مى كنم تو را، اى بالا برنده درجات ، اجابت كننده دعاها، فرو فرستنده نيكيها از بالاى آسمانهاى هفتگانه ، عطا كننده درخواستها و حوايج ، [يا: پرستشها] و تبديل كننده گناهان و بديها به كارهاى خوب و تبديل كننده حسنات و كارهاى نيك به درجات و پايه هاى ايمانى ، و بيرون برنده از تاريكيها به سوى نور، خدايا، ستايش براى توست اى آمرزنده گناه و قبول كننده توبه ، سخت كيفر دهنده ، صاحب عطا و بخشش ، معبودى جز تو نيست ، و بازگشت همه مخلوقات تنها به سوى توست ، خداوندا، ستايش تو را در هنگامى كه شب فرا مى گيرد، و سپاس تو را هنگامى كه روز آشكار مى گردد، و حمد براى تو در آخرت دنيا. خداوندا، سپاس براى تو در وقتى كه شب روى مى آورد، و پشت مى كند، و ستايش ‍ براى تو هنگامى كه صبح گشوده مى گردد، و سپاس براى تو هنگام طلوع و غروب آفتاب . و سپاس براى تو به جهت نعمتهايت كه به شماره در نمى آيد، و از لحاظ افزونى و جاودانگى پايان نمى پذيرد. خدايا، ستايش براى تو درگذشته ، و ستايش براى تو در باقى مانده عمر.
خداوندا، تويى مورد اعتماد من در هر امر، و توشه ام در هر حاجت ، و دوست و همراهم در هر خواسته ، و انيس و مونسم در هر وحشت و تنهايى ، و نگاهدارنده ام در هر هلاكت و نابودى . خدايا، بر محمّد و آل محمّد درود فرست ، و روزى ام را وسعت ده ، و هرچه را كه به من عطا فرموده اى مبارك گردان ، و قرضم را ادا كن ، و حالم را اصلاح فرما، براستى كه تو رؤ وف و مهربانى . معبودى جز خداوند بردبار بزرگوار نيست ، معبودى جز پروردگار عالميان نيست ، معبودى جز خداوندى كه پروردگار عرش بزرگ است وجود ندارد.
خداوند براستى كه از تو رحمتهاى لازم و مغفرتهاى حتمى ، و بهره مندى از هر خوبى [يا: نيكى ]، و سلامتى از هر گناه ، و كاميابى به بهشت ، و رهايى از آتش جهنّم را درخواست مى نمايم . خداوندا، هيچ گناهى براى من مگذار مگر اينكه آن را آمرزيده باشى ، و نه اندوهى مگر اينكه برطرف فرموده ، و نه ناراحتى و غمى مگر اينكه زدوده باشى ، و نه بيمارى اى مگر اينكه بهبودى بخشيده ، و نه وامى مگر اينكه ادا نموده ، و نه خوف و هراسى مگر اينكه ايمنى بخشيده ، و نه حاجتى مگر اينكه به منّت و لطف خود برآورده باشى . به رحمتت ، اى مهربانترين مهربانان .
دعاى حضرت فاطمه زهراء(عليهاالسلام ) در تعقيب نمازظهر
20 - از تعقيبات مهمّ نمازهاى پنجگانه ، دعاهايى است كه حضرت زهرا، فاطمه ، سرور زنان عالمين (عليهاالسلام ) (عليها السّلام ) مى خواندند. از آن جمله دعاى حضرتش در تعقيب نمازظهر، كه به اين صورت است :
سُبْحانَ ذِى الْعِزِّ [الشّامِخِ الْمُنيفِ، سُبْحان ذِى الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظيمِ]، سُبْحان ذِى الْمُلْكِ الْفاخِرِ الْقَديمِ، وَالْحَمْدُللّهِِ الَّذى بِنِعْمَتِهِ بَلَغْتُ ما بَلَغْتُ مِنَ الْعِلْم بِهِ وَالْعَمَلِ لَهُ، وَ الرَّغْبةِ إِلَيْهِ، وَ الطّاعَةِ لاَِمْرِهِ، وَ الْحَمْدُللّهِِ الَّذى لَمْ يَجْعَلْنى جاحِدةً [يا: جاحِداً] لِشَىْءٍ مِنْ كِتابِهِ، وَ لا مُتَحَيِّرةً [يا: مُتَحَيِّراً] فى شَىْءٍ مِنْ اءَمْرِهِ، وَالْحَمْدُللّهِِ الَّذى هَدانى إِلى دينِهِ، وَ لَمْ يَجْعَلْنى اءَعْبُدُ شَيْئاً غَيْرَهُ.
اءَللّهُمَّ، إِنّى اءَسْاءَلُكَ قَوْلَ التَّوّابينَ وَ عَمَلَهُمْ، وَ نَجاةَ الُْمجاهِدينَ وَ ثَوابَهُمْ، وَ تَصْديقَ الْمُؤْمِنينَ وَ تَوَكُّلَهُمْ، وَ الرّاحَةَ عِنْدَ الْمَوْتِ، وَالاَْمْنَ عِنْدَ الْحِسابِ، وَاجْعَلِ الْمَوْتَ خَيْرَ غآئِبٍ اءَنْتَظِرُهُ، وَ خَيْرَ مُطَّلِعٍ يَطَّلِعُ عَلَىَّ، وَ ارْزُقْنى عِنْدِ حُضُورِ الْمَوْتِ وَ عِنْدَ نُزُولِهِ وَ فى غَمَراتِهِ، وَ حينَ تَنْزِلُ النَّفَسُ مِنْ بَيْنِ التَّراقى ، وَ حينَ تَبْلُغُ الْحُلْقُومَ، وَ فى حالِ خُرُوجى مِنَ الدُّنْيا، وَ تِلْكَ السّاعَةَ الَّتى لا اءَمْلِكُ لِنَفْسى فيها ضَرّاً وَ لا نَفْعاً وَ لاشِدَّةً وَلا رَخاءً، رَوْحاً مِنْ رَحْمَتِكَ، وَ حَظّاً مِنْ رِضْوانِكَ، وَ بُشْرى مِنْ كَرامَتِكَ، قَبْلَ اءَنْ تَتَوفّى نَفْسى ، وَ تَقْبِضَ رُوحى ، وَ تُسَلِّطَ مَلَكَ الْمَوْتِ عَلى إِخْراجِ نَفْسى ، بِبُشْرى مِنْكَ يارَبِّ ، لَيْسَتْ مِنْ اءَحَدٍ غَيْرِكَ، تُثْلِجُ بِها صَدْرى ، وَ تُسِرُّ بِها نَفْسى ، وَ تُقِرُّ بُها عَيْنى ، وَ يَتَهَلَّلُ بِها وَجْهى ، وَ يُسْفِرُ بِها لَوْنى ، وَ يَطْمَئِنُّ بِها قَلْبى ، و يَتَباشَرُ بِها سائِرُ جَسَدى ، يَغْبِطُنى ⁽¹⁹⁷⁾ بِها مَنْ حَضَرَنى مِنْ خَلْقِكَ، وَ مَنْ سَمِعَ بى مِنْ عِبادِكَ، تُهَوِّنُ عَلَىَّ بِها سَكَراتِ الْمَوْتِ، وَ تُفَرِّجُ عَنّى بِها كُرْبَتَهُ، وَ تُخَفِّفُ عَنّى بِها شِدَّتَهُ، وَ تَكْشِفُ عَنّى بِها سُقْمَهُ، وَ تَذْهَبُ عَنّى بِها هَمَّهُ وَ حَسْرَتَهُ، وَ تَعْصِمَنى بِها مِنْ اءَسَفِهِ وَ فِتْنَتِهِ، وَ [تُجيرُنى ] بِها مِنْ شَرِّهِ وَ شَرِّ ما يَحْضُرُ اءَهْلَهُ، وَ تَرْزُقُنى بِها خَيْرَهُ وَ خَيْرَ ما يَحْضُرُ عِنْدَهُ، وَ خَيْرَ ما هُوَ كآئِنٌ بَعْدَهُ.
ثُمَّ إِذا تَوَفَّيْتَ نَفْسى ، وَ قَبَضْتَ رُوحى ، فَاجْعَلْ رُوحى فِى الاَْرْواحِ الرّابِحَةِ، وَاجْعَلْ نفسى فِى الاَْنْفُسِ الصّالِحَةِ، وَاجْعَلْ جَسَدى فِى الاَْجْسادِ الْمُطَهَّرَةِ، وَاجْعَلْ عَمَلى فِى الاَْعْمالِ الْمُتَقَبَّلَةِ، ثُمِّ ارْزُقْنى فى خِطَّتى مِنَ الاَْرضِ حِظَتى [يا: حِصَّتى ]، وَ مَوْضع جُثَّتى [يا: جَنْبى ] حَيْثُ يُرْفَتُ⁽¹⁹⁸⁾ لَحْمى ، وَ يُدْفَنُ عَظْمى وَ اءُتْرَكَ وَحيداً لاحيلَةَ لى ، قَدْ لَفَظَتْنِى الْبِلادُ، وَ تَخَلّى [يا: يَجْلى ] مِنِّى الْعِبادُ، وَافْتَقَرْتُ إِلى رَحْمَتِكَ، وَاحْتَجْتُ إِلى صالِحِ عَمَلى ، وَاءَلْقى ما مَهَّدْتُ لِنَفْسى ، وَ قَدَّمْتُ لاَِّخِرَتى ، وَ عَمِلْتُ فى اءَيّامِ حَياتى ، فَوْزاً مِنْ رَحْمَتِكَ، وَ ضِيآءً مِنْ نُورِكَ، وَ تَثْبيتاً مِنْ كَرامَتِكَ بِالْقَوْلِ الثّابِتِ فِى الْحَياةِ الدُّنْيا وَ فِى الاَّْخِرَةِ، إِنَّكَ تُضِلُّ الظّالِمينَ، وَ تَفْعَلُ ما تَشآءُ.
ثُمَّ بارِكْ لى فِى الْبَعْثِ وَالْحِسابِ إِذَا انْشَقَّتِ الاَْرْضُ عَنّى ، وَ تَخَلَّى الْعِبادُ مِنّى ، وَ غَشِيَتْنِى الصَّيْحَةُ، وَ اءَفْزَعَتْنِى النَّفْخَةُ، وَ نَشَرْتَنى بَعْدَ الْمَوتِ، وَ بَعَثْتَنى لِلْحسابِ، فَابْعَثْ مَعَى يا رَبِّ، نُوراً مِنْ رَحْمَتِكَ، يَسْعى بَيْنَ يَدَىَّ وَ عَنْ يَمينى ، تُؤْمِنّى بِهِ، وَ تَرْبِطُ بِهِ عَلى قَلْبى ، وَ تُظْهِرُ بِهِ عُذْرى ، وَ تُبَيِّضُ بِهِ وَجْهى ، وَ تُصَدِّقُ بِها حَديثى ، وَ تُفْلِجُ بِهِ حُجَّتى ، وَ تُبَلِّغُنى بِهَا الْعُرْوَةَ الْقُصْوى [يا: الْوُثْقى ] مِنْ رَحْمَتِكَ، وَ تُحِلِّنى الدَّرَجَةَ الْعُلْيامِنْ جَنَّتِكَ، وَ تَرْزُقُنى بِهِ مُرافَقَةَ مُحَمَّدٍ النَّبِىِّ عَبْدِكَ وَ رَسُولِكَ(ص ) فى اءَعْلَى الْجَنَّةِ دَرَجَةً، وَ اءَبْلَغِها فَضيلَةً، وَاءَبَرِّها عَطِيَّةً، وَ اءَوْفَقِها نَفْسَةً، مَعَ الَّذينَ اءَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيّينَ وَالصِّدِّيقينَ وَالشُّهَدآءِ وَ الصّالِحينَ، وَ حَسُنَ اءُولئِكَ رَفيقاً.
اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِيِّينَ وَ عَلى جَميعِ الاَْنْبِيآءِ وَ الْمُرْسَلينَ، وَ عَلَى الْمَلا ئِكَةِ اءَجْمَعينَ، وَ عَلى آلِهِ الطَّيِّبينَ الطّاهِرينَ، وَ عَلى اءَئِمَّةِ الْهُدى اءَجْمَعينَ، آمينَ، رَبَّ الْعالَمينَ، اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ كَما هَدَيْتَنا بِهِ، وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ كَما رَحِمْتَنا بِهِ، وَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ كَما عَزَّزْتَنا بِهِ، وَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ كَما فَضَّلْتَنا بِهِ، وَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ كَما شَرَّفْتَنا بِهِ، وَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ كَما بَصَّرْتَنا بِهِ، وَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ كَما اءَنْقَذْتَنا بِهِ مِنْ شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النّارِ. اءَللّهُمَّ، بَيِّضْ وَجْهَهُ، وَ اءَعْلِ كَعْبَهُ، وَ اءَفْلِجْ حُجَّتَهُ، وَ اءَتِمَّ نُورَهُ، وَثَقِّلْ ميزانَهُ، وَ عَظِّمْ بُرْهانَهُ، وَافْسَحْ لَهُ حَتّى يُرْضى ، وَبَلِّغْهُ الدَّرَجَةَ وَ الْوَسيلَةَ مِنَ الْجَنَّةِ، وَابْعَثْهُ الْمَقامَ الَْمحْمُودَ الَّذى وَعَدْتَهُ، وَاجْعَلْهُ اءَفْضَلَ النَّبِيِّينَ وَ الْمُرْسَلينَ عِنْدَكَ مَنْزِلَةً وَ وَسيلَةً، وَاقْصُصُ بِنا اءَثَرَهُ، وَاسْقِنا بِكَاءْسِهِ، وَ اءَوْرِدْنا حَوْضَهُ، وَاحْشُرْنا فى زُمْرَتِهِ، وَ تَوَفَّنا عَلى مِلَّتِهِ، وَ اسْلُكْ بِنا سَبيلَهُ [يا: سُبُلَهُ]، وَاسْتَعْمِلْنا بِسُنَّتِهِ، غَيْرَ خَزايا وَ لا نادِمينَ، وَلا شاكِّينَ وَلا مُبَدِّلينَ [يا: مُذَلّينَ].
يا مَنْ بابُهُ مَفْتُوحٌ لِداعيهِ، وَ حِجابُهُ مَرْفُوعٌ لِراجيهِ، يا ساتِرَ الاَْمْرِ الْقَبيحِ وَ مُداوِىَ الْقَلْبِ الْجَريحِ، لا تَقْضَحْنى فى مَشْهَدُ الْقِيامَةِ بِمُوبِقاتِ الاَّْثامِ، وَ لا تُعْرِضْ بِوَجْهِكَ الْكَريمِ عَنّى مِنْ بَيْنِ الاَْنامِ، يا غايَةَ الْمُضْطَرِّ الْفَقيرِ، و يا جابِرَ الْعَظْمِ الْكَسيرِ، هَبْ لى مُوبِقاتِ الْجَرآئِرِ، وَاعْفُ عَنْ فاضِحاتِ السَّرآئِرِ، وَاغْسِلْ قَلْبى مِنْ وِزْرِ الْخَطايا، وَ ارْزُقْنى حُسْنَ الاِْسْتِعْدادِ لِنُزُولِ الْمَنايا، يا اءَكْرَمَ الاَْكْرَمينَ وَ مُنْتَهى اءُمْنِيَّةِ السّآئِلينَ، اءَنْتَ مَوْلاىَ، فَتَحْتَ لى بابَ الدُّعآءِ وَالاِْنابَةِ، فَلا تُغْلِقْ عَنّى بابَ الْقَبُولِ وَالاِْجابَةِ، وَ نَجِّنى بِرَحْمَتِكَ مِنَ النّارِ، وَ بَوِّئْنى غُرُفاتِ الْجِنانِ، وَاجْعَلْنى مُسْتَمْسِكاً بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى ، وَاخْتِمْ لى بِالسَّعادَةِ، وَاءَحْيِنى بِالسَّلامَةِ، ياذَا الْفَضْلِ وَالْكَمالِ وَ الْعِزَّةِ وَالْجَلالِ، لا تُشْمِتْ بى عَدُوّاً وَ لا حاسِداً، وَلا تُسَلِّطْ عَلَىَّ سُلْطاناً عَنيداً، وَلا شَيْطاناً مَريداً، بِرَحْمَتِكَ يا اءَرْحَمَ الرّاحِمينَ، وَلا حَوْلَ وَ لاقُوَّةَ إِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ، وَصَلَّى اللّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ تَسْليماً.
- پاك و منزّه است خداوند صاحب عزّت [والا و بلند، پاك و منزّه است خداوند صاحب جلال و عظمت بلند و بزرگ ،] پاك و منزّه است خداوند صاحب فرمانروايى بالنده و گرانمايه و ديرينه ، حمد و سپاس خدايى را كه منحصراً به وسيله نعمت او، به شناخت او، و عمل براى او و ميل و رغبت به سوى او و اطاعت از دستورش نايل گشتم ، ستايش خداوندى را كه مرا منكر چيزى از كتابش نگردانيد، و در هيچ امرى سرگشته نفرمود، سپاس ‍ خداوندى را كه مرا به دين خود رهنمون گشت ، و به گونه اى قرار نداد كه چيزى غير او را بپرستم .
خداوندا، از تو گفتار و عمل توبه كنندگان ، و نجات و پاداش جهاد گران ، و تصديق و توكّل مؤمنان ، و آسودگى در هنگام مرگ ، و ايمنى هنگام حساب و بازپرسى را خواستارم ، مرگ را در نزد من بهترين چيز غايبى كه انتظارش را مى كشم ، و بهترين چيزى كه بر من مُشْرِف مى گردد قرار ده ، و در هنگام حضور مرگ و در نزد فرود آمدن آن ، و در سختيها و ناگواريهاى آن ، و هنگامى كه نَفَس از ميان دو استخوان كنار گلويم فرو مى آيد، و هنگامى كه نَفَسم به گلو مى رسد، و در حال بيرون رفتنم از دنيا، و در آن ساعت و لحظه اى كه بر هيچ ضرر و سود و يا سختى و آسايش قادر نيستم ، نسيمى از رحمتت ، و بهره اى از خشنودى ات ، و مژده اى از كرامتت را - پيش از آنكه جانم را كاملاً بگيرى ، و روحم را قبض فرمايى ، و فرشته مرگ را بر بيرون آوردن جانم چيره گردانى - همراه با بشارتى از جانب خويش اى پروردگار من ، روزى ام گردان ، به گونه اى كه آن مژده از جانب هيچ كس جز تو نباشد، و سينه ام را بدان خُنَك ، و جانم را شادمان ، و چشمم را روشن گردانى ، و چهره ام برافروخته ، و رنگم باز و روشن ، و قلبم آرام و آسوده ، و ساير [و يا همه ] اعضاى بدنم خوشحال گردد [و يا: آنها به يكديگر بشارت دهند.]، به گونه اى كه هركس از آفريدگانت كه مرا مى بيند و هر كدام از بندگانت كه مى شنود، به من رشك بَرَد، و به گونه اى كه بى هوشهاى مرگ را به واسطه آن را بر من آسان ، و ناراحتى سخت و گلوگير هنگام مرگ را از من برطرف گردانده ، و سختى آن را بر من تخفيف داده ، و بيمارى و درد آن را برطرف نموده ، و غم و اندوه و حسرت آن را از بين برده ، و از افسوس خوردن و امتحان و گرفتارى مرگ نگاه داشته ، و به واسطه آن از شرّ مرگ و شرّ آنچه بر اهل مرگ پيش مى آيد، [در پناه خويش درآورده ،] و خير مرگ و خير آنچه را كه در هنگام مرگ و بعد از آن پيش مى آيد روزى ام گردانى .
سپس وقتى كه نَفْسم را كاملاً ستانيده و روحم را گرفتى ، روحم را در ميان ارواح برخوردار، و جانم را در ميان جانهاى شايسته ، و جسمم را در ميان پيكرهاى پاكيزه ، و عملم را در ميان اعمال پذيرفته شده قرار ده ، سپس در محدوده مشخّص و سهم من از زمين ، و جايگاه جَسَدم [يا: پهلويم ] - همآنجا كه گوشتم خورد و كوبيده ؟، و استخوانم به خاك سپرده شده ، و تنها و در حالى كه هيچ راه چاره اى ندارم رها مى شوم ، و شهرها [و آباديها] مرا بيرون رانده ، و بندگان از من كنار گرفته ، و به رحمتت نيازمندم ، و محتاج عمل صالح خود مى باشم ، و با آنچه كه براى خود آماده نموده و براى آخرت خويش پيش فرستاده و در روزگار زندگى ام عمل نموده ام ملاقات مى كنم - رستگاريى از رحمتت ، و روشنايى از نورت ، و استواريى از كرامتت را با گفتار و اعتقاد استوار در زندگانى دنيا و در آخرت روزى ام فرما، براستى كه تو ستمكاران را گمراه نموده و هر چه بخواهى انجام مى دهى .
سپس وقت برانگيختن و حساب كشى بر من مبارك گردان ، آن هنگام كه زمين براى من شكافته شده و بندگان از من كناره گرفته ، و صداى آسمانى مرا فرا گرفته ، و صداى دميدن [در صُور] هراسناكم نموده ، و بعد از مرگ محشورم مى فرمايى ، و براى حساب كشى بر مى انگيزانى اى پروردگار من ، پس نورى از رحمتت را همراه من برانگيز، به گونه اى كه در پيشاپيش و از سمت راستم پيش رفته و مرا به آن ايمنى بخشيده ، و قوّت قلبم عنايت فرموده ، و عُذر و دليلم را آشكار و محكم ، و روى و تمام وجودم را بدان سپيد گردانيده ، و سخنم را تصديق فرموده ، و حجّتم را پيروز، و به دستاويز بلند [يا: استوار] از رحمتت نايل گردانيده ، و در درجه والاى از بهشتت جاى داده ، و رفاقت با حضرت محمّد(ص ) پيامبر، بنده و رسولت را در بالاترين درجه بهشت ، و برترين و پر عطاترين ، و سازگارترين جاى بهشت از لحاظ گشايش و گستردگى ، با كسانى كه نعمت [ولايت ] خويش را بر آنان ارزانى داشته اى ، يعنى پيامبران و صدّيقان و گواهان [اعمال ] و شايستگان - و چه همراهان و رفيقان خوبى ، - روزى ام گردان .
خداوندا، بر حضرت محمّد خاتم پيامبران و بر تمام پيامبران و فرستادگان و بر همه فرشتگان و بر خاندان پاك و پاكيزه او، و بر همه ائمّه هدى درود فرست . اجابت فرما، اى پروردگار عالميان ، خدايا، بر حضرت محمّد درود فرست همان گونه كه ما را به وسيله او هدايت فرمودى ، بر حضرت محمّد درود فرست همان گونه ما را به واسطه او مورد رحمت خويش قرار دادى ، بر حضرت محمّد درود فرست همان گونه ما را به واسطه او سرافراز فرمودى ، بر حضرت محمّد درود فرست همان گونه ما را به وسيله او برترى دادى ، بر حضرت محمّد درود فرست همان گونه كه ما را به وسيله او شرافت دادى ، بر حضرت محمّد درود فرست همان گونه ما را به وسيله او بينا گردانيدى ، بر حضرت محمّد درود فرست همان گونه ما را به او از كناره و پرتگاه گودال آتش جهنّم رهايى بخشيدى ، خداوندا، روى او را سپيد، و شرافت او را افزون و بلند، و حجّتش را پيروز، و نورش را كامل ، و ميزان و ترازوى [عملش ] را سنگين ، و برهان و دليلش را بزرگ گردان ، و جاى او را بحدّى گسترده بگردان تا اينكه خشنود گردد، و او را به دو مقام والاىِ درجه و وسيله از بهشت نايل گردان ، و به مقام ستوده اى كه وعده اش داده اى برانگيز، و او را برترين پيامبران و فرستادگان از لحاظ منزلت و وسيله قرار ده ، و ما را پيرو آثار [و راه و روش آن بزرگوار] قرار ده ، و به پيمانه او ما را سيراب ، و در حوضش وارد، و در گروه آن بزرگوار محشور گردان ، و بر آيينش بميران ، و در راهش [يا: راههايش ] رهسپار گردان ، و به سنّت و سيره اش بكارمان گير، بدون اينكه رسوا و پشيمان و يا شكّ و ترديد داشته و يا آن را تغيير دهيم .[يا: خوار گرديم .]
اى كسى كه دَرِ رحمتش به روى دعا كنندگانش گشوده ، و حجاب و پرده درگاهش براى اميدوارانش برداشته شده و باز است ، اى پوشاننده امر زشت و درمان كننده قلب مجروح ، مرا در محلّ حضور [مردمان در روز] قيامت با گناهان هلاك كننده رسوا و مفتضح منما، و ميان مردمان روى [و اسماء و صفات ] گرامى ات را از من برمگردان ، اى منتهاى آرزوى شخص ‍ درمانده و بيچاره و نيازمند، و اى به هم آورنده استخوان شكسته ، گناهان هلاكت كننده مرا ببخش ، و از امور درونى و نهانى رسوا كننده ام درگذر، و قلبم را از بار گناهان شستشو ده ، و آمادگى نيكو براى فرود آمدن مرگ را روزى ام گردان ، اى بزرگوارترين بزرگواران و منتهاى آرزوى درخواست كنندگان ، تويى مولاى من ، دَرِ دعا و توبه و بازگشت و به تمام وجود به سوى خود را براى من گشودى ، پس دَرِ قبول و اجابتت را به روى من مبند، و به رحمت خويش از آتش جهنّم نجات ده ، و در طبقات بالاى بهشت جايم ده ، و از چنگ زنندگان به دستاويز استوارت بگردان ، و نهايت امر مرا به نيكبختى ختم فرما، و با تندرستى زنده ام بدار. اى صاحب فضل و كمال و عزّت و جلال ، هيچ دشمن و يا حسودى را نسبت به من دشْمن شادْ مگردان ، و هيچ فرمانرواى خيره و سركش و يا شيطان گردنكش را بر من چيره مگردان ، به رحمتت اى مهربانترين مهربانان ، و هيچ دگرگونى و نيرويى نيست جز به خداوند بلند مرتبه بزرگ ، و درود و رحمت وسلامتى و امنيّت بر محمّد و آل او باد.