او همنام پيامبر است جانم به فداى او باد

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اميرالمؤمنين در يكى از اشعار منسوب به حضرت مى فرمايد: بنى اذا ما جاشت الترك فانتظر ولاية مهدى يقوم فيعدل و ذل ملوك الارض مى آل هاشم و بويع منهم من يلذّ و يهزل صبى من الصبيان لا راءى عنده و لا عند جد و لا هو يعق فثم يقوم القائم الحق منكم و بالحق ياءتيكم و بالحق يعمل سمّى نبىّ اللّه نفسى فدائه فلا تخذلوه يا بنى و عجلوا ((اى پسرك من زمانى كه ترك به جنب و جوش آيد منتظر ولايت مهدى باش تا قيام كند و عدالت نمايد و پادشاهان از خاندان بنى هاشم ذليل شده و مردم با كسى بيعت كنند كه در فكر شهوت است طفلى است از اصفال بى اراده و بدون قاطعيت ، در آن هنگام آن قيام كننده به حق از شما قيام كند، و حق را بياورد و عمل كند، او همنام پيامبر خداست ، جانم به فداى او، مبادا او را رها كنيد بلكه (در يارى او) شتاب نمائيد.))(389)

آرى زمين هيچگاه از حجت خالى نمى ماند

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اميرالمؤمنين عليه السّلام در سخنانى كه با كميل بن زياد فرمود و در ابتداى آن از علم و علماء تجليل نمود، در ادامه فرمود: بار الها، آرى زمين هيچگاه از حجت خالى نمى ماند، يا ظاهر است و علنى ، يا مخفى است و پنهان ، براى اينكه حجتهاى خدا و دلائل او باطل نگردد. (اما آنها) چند عدد و كجا هستند؟ به خدا سوگند آنهايند همان عده كم با عظمت بسيار، به واسطه ايشان خداوند دليل و بينات خود را حفظ مى كند تا به امانت گذارند آن را به امثال خود و بذر علوم را در دل افرادى همانند خود كشت نمايند، حقيقت دانش برايشان هجوم آورده ، با روح اليقين همراهند، آنچه را افراد نازپرورده سخت شمارند اينان آسان شمرند، به آنچه نادانان از آن وحشت دارند ماءنوس هستند. با دنيا همراهند با بدنهائى كه جانهاى آنها به جايگاه بالاترى وابسته است . اى كميل ايشان جانشينان خدايند در زمين او و دعوت كنندگان به دين او، آه آه چقدر به ديدار ايشان مشتاقم .(390)

منتظر ما مثل شهيد به خون تپيده است

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اميرالمؤمنين عليه السّلام در مورد سختى دوران آخر الزمان و پاداش ‍ كسانى كه در آن دوران استقامت مى كنند فرمود: ((المنتظر لاءمرنا كالمتشحّط بدمه فى سبيل اللّه ؛ يعنى : آنكه در انتظار امر ما (حكومت آل محمد صلى الله عليه و آله ) باشد همانند آن رزمنده اى است كه در راه خدا در خون خود دست و پا مى زند.)) (391) و مسلم است كه اين پاداش فوق العاده يعنى اجر شهادت را به هر كسى كه مدّعى انتظار حضرت مهدى (عج ) است نمى دهند، بلكه بايد در كوران مصائب و مشكلات دينى آبديده شود و همانند سربازان فداكار جان بر كف در راه ديندارى و دفاع از دين ، استقامت و نبرد كند تا پاداش شهيد بر او تعلق بگيرد.

سخنى چند با پيروان و منتظرين حقيقى حضرت مهدى (عج )

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ زمان غيبت حضرت مهدى (عج ) دوران امتحان و سختى و مشكلات براى مؤمنين است ، امتحانى سخت و جانفرسا كه اكثر منتظرين حضرت در آن مردود شده و دست از امام خويش برمى دارند، و چه بسا ممكن است در زبان مدّعى انتظار حضرت باشند ولى آنچه مهم است عمل و درون انسان است آيا ما به آنگونه هستيم كه هر لحظه صداى قيام حضرت بلند شد، به يارى او بشتابيم و هرگز از اعمال خود در مقابل حضرت شرمنده و نگران نباشيم . آيا هم اكنون قلب مقدس آن حجت يگانه خداوند از ما و كردار ما راضى است و به راستى ما منتظر او هستيم ؟ آيا عدالت او را خواهيم پذيرفت ، اگر بر جان ما و اولاد ما و زندگى و روش و اقتصاد ما خرده بگيرد و فشار آورد آيا تا چه مقدار او را خواهيم پذيرفت ؟ بسيارى از افراد ضعيف النفس در بحرانهاى انقلاب اسلامى و مشكلات و مصائب اجتماعى و اقتصادى آن ، ماءيوس و منحرف شدند و با اينكه هرگز حتى در ذهن خودشان نيز خطور نمى كرد كه روزى فرا رسد كه دفاع آنها از انقلاب اسلامى كم رنگ گردد. و آيا اين يك نمونه واضح از انقلاب بزرگ جهانى حضرت حجت عليه السّلام نيست ؟ آنها كه با هزاران گناه و فساد خود را منتظر آن حضرت مى دانند يا خود را فريب مى دهند و يا اينكه امام زمان عليه السّلام را نشناخته و عدالت او را متوجه نيستند. آنها اگر حضرتش را عادل بدانند مى دانند اگر حضرت ظهور نمايد با گنه كاران و منحرفين برخوردى قاطع خواهد داشت و هرگز با تسامح و تساهل با آنها برخورد نمى كند، آنها كه اكنون در مقابل اجراى احكام الهى جبهه مى گيرند و ناخشنود هستند، چگونه خود را منتظر حضرت مهدى مى دانند؟ حضرت بيايد چه كند؟ طبق خواسته هاى ما حكم كند هر چند خواسته ما موافق عدالت و اسلام نباشد؟ آرى هرگاه بدانند كه حكومت حضرت مهدى همان حكومت اسلام ناب محمدى است هرگز در تشكيل آن عجله نمى كنند همچنانكه برخى از همين افراد اگر حقيقت اسلام و احكام آن را مى دانستند هرگز با انقلاب اسلامى همراه نمى شدند. آيا نه اينست كه افراد مفسد و جانى و خطاكار از دادگاه عدالت و قاضى واهمه دارند؟ پس بهتر است اول خود را به گونه اى بسازيم كه مطمئن باشيم قيام و ظهور حضرت مهدى و حكومت عدل او بر ضرر ما و سبب توبيخ خود ما نخواهد شد، اگر چنين است خود را اصلاح كنيم و آنگاه منتظر حقيقى آن حضرت باشيم .

وظايف شيعيان نسبت به حضرت مهدى (عج )

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ 1- از آنجا كه اعمال ما بر حضرت عرضه مى شود شايسته است كه با رعايت قوانين شرع و انجام دستورات الهى سبب خشنودى آن بزرگوار باشيم و سرآمد اين اعمال دفاع سرسختانه از اسلام و احكام متعالى آن و انقلاب شكوهمند اسلامى و رهبرى آن كه نيابت حضرت حجت را بر عهده دارد مى باشد. 2- پيروى از راهنمائيهاى علماء اعلام و مراجع بزرگوار شيعه در ايام غيبت آن حضرت براى مصون ماندن از هر گونه انحراف از دين و مكتب اهل البيت عليه السّلام . 3- به ياد آن امام حاضر و رهبر مظلوم باشيم و براى حضرتش از صميم دل دعا كنيم و بگوئيم : ((اللهم كن لوليك الحجة بن الحسن صلواتك عليه و على آبائه فى هذه الساعة و فى كل ساعة وليّا و حافظا و قائدا و ناصرا و دليلا و عينا حتى تسكنه ارضك طوعا و تمتعه فيها طويلا.)) 4- خواندن دعاى ((اللهم بلغ مولاى صاحب الزمان )) در هر صبح و زيارت آل يس حداقل در هر جمعه و همچنين دعاى عظيم الشاءن ندبه . 5- توسّل به آن حجت خدا در مشكلات كه امروز پناه عالميان اوست ، مخصوصا خواندن دو ركعت نماز مثل نماز مثل صبح با اين تفاوت كه آيه : ((اياك نعبد و اياك نستعين )) را در سوره حمد در هر دو ركعت يكصد بار تكرار كردن كه براى برآورده شدن حوائج تجربه شده است . 6- احترام به نام آن حضرت و برخاستن به هنگام شنيدن نام قائم و گذاردن دستها بر روى سر به احترام ايشان . 7- دعاى مكرر و جانسوز جهت ظهور حضرت و آماده شدن زمينه قيام آن حضرت كه طبق روايات فرموده اند براى ظهور دعا كنيد كه گشايش ‍ شما در آن است و اگر دعا نكنيد ممكن است تا آخرين درجه تاءخير افتد. و كسانى كه مايلند آن يوسف فاطمه را زيارت كنند دعاى عهد را كه در كتاب ارزنده مفاتيح الجنان ذكر شده است چهل صبح بخوانند كه حضرت صادق عليه السّلام فرمود: هر كه اين دعا را بخواند به ديدار حضرتش نائل شود و اگر از دنيا برود او را در دولت حضرت زنده مى گردانند. همه هست آرزويم كه ببينم از تو روئى چه زيان تو را كه من هم برسم به آرزوئى به كسى جمال خود را ننموده اى و بينم همه جا به هر زبانى بود از تو گفتگوئى به ره تو بس كه نالم ز غم تو بس كه مويم شده ام ز ناله نائى ، شده ام ز مويه مويى

پيشگوئيهاى اميرالمؤمنين در مورد احوال مردم در آخرالزمان

زنان آخرالزمان فتنه انگيزند

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ يظهر فى آخرالزمان و اقتراب الساعة و هو شرّ الازمنة نسوة كاشفات عاريات متبرّجات خارجات من الدين ، داخلات فى الفتن ، مائلات الى الشهوات ، مسرعات الى اللذات ، مستحلات للمحرمات فى جهنم خالدات . در آخرالزمان و نزديك شدن زمان موعود (قيامت يا حضرت مهدى عليه السّلام ) كه بدترين زمانهاست (چون جهان از ظلم و ستم پر شود) زنانى ظاهر مى شوند بى حجاب و عريان بيرون آمده خودنمائى مى كنند، از دين خارج مى شوند (به احكام دين توجهى ندارند) در فتنه ها (آشوبها يا محافل عيش و شهوت ) داخل مى شوند و شهوترانى روى مى آورند و به لذات جوئيها شتابانند، حرامهاى الهى را حلال مى كنند و در جهنم هميشه خواهند ماند.(392)

قرآن و اسلام در آخرالزمان

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اميرالمؤمنين عليه السّلام در مورد مساجد و مسلمانان آخرالزمان مى فرمايد: ياءتى على الناس زمان لا يبقى من القرآن الارسمه و من الاسلام الا اسمه ، مساجدهم يومئذ عامرة من البناء خالية من الهدى . زمانى بر مردم مى آيد كه از قرآن باقى نماند مگر خط و نشان آن (خوب مى نويسد و چاپ مى كنند اما از علم و عمل خبرى نيست ) و از اسلام نماند مگر اسمى (فقط نامشان مسلمان است وگرنه از نظر عقائد و اخلاق و اعمال بوئى از اسلام نبرده اند). مسجدهاى آنها از نظر ساختمان آباد است (مساجد را مجلل و زيبا مى سازند) اما از هدايت (و بيان احكام دين ) تهى و) خراب است . ساكنين و سازنده هاى آن بدترين اهل زمين هستند، آنها سرمنشاء فتنه و پناهگاه گناه هستند. آنكه از فتنه كناره گيرى كند به فتنه برمى گردانند و هر كه عقب افتاده به طرف آن مى كشانند، خداوند سبحان مى فرمايد: به خودم سوگند كه چنان فتنه اى بر آنها بفرستم كه شخص بردبار در آن حيران ماند و قطعا انجام مى دهد. سپس فرمود: و ما از خداوند درخواست مى كنيم ما را از لغزش ‍ غفلت برهاند.(393)

قسمتى از اخبار حضرت راجع به احوالات مردم آخر زمان

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اميرالمؤمنين عليه السّلام در مابين سرزمينى به نام ذى قار (جايى است بين كوفه و واسط) اين خطبه را ايراد نموده است : پس از حمد و ثناى پروردگار و تمجيد و ستايش بسيار از حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله و علت ارسال آن حضرت مى فرمايد: پس خداى عزوجل محمد صلى الله عليه و آله را بدين منظور برانگيخت . اما بدانيد كه بزودى پس از من زمانى بر شما بيايد كه در آن زمان چيزى مخفى تر از حق و آشكارتر از باطل و زيادتر از دروغ بر خداى تعالى و رسول صلى الله عليه و آله نيست . در نزد مردم آن زمان بى ارزشترين متاع كتاب خدا است اگر آنطور كه بايد و شايد خوانده شود (و به همانگونه كه منظور خداست تفسير گردد) و هيچ متاعى هم باز پر مشترى تر و گرانقيمت تر از همان كتاب خدا نيست در صورتى كه آياتش از جاهاى خود تحريف و تغيير يابد (خلاصه اگر صحيح تفسير شود كم قيمت و اگر به نفع ظالمان باشد با قيمت خواهد شد) در ميان بندگان و شهرها در آن زمان چيزى از كار خير بيشتر مورد تنفر و انكار نيست ، و چيزى هم از منكر و كار زشت بيشتر مرغوب نيست ، در آن زمان هيچ كار هرزه اى برتر و هيچ كفرى جانفرساتر از راه يابى در وقت گمراهى نيست ، چون كه خود قرآن دانان ، قرآن را پشت سر اندازند، و حافظانش آن را به دست فراموشى سپارند تا آنكه خواهشهاى نفسانى آنها را به دنبال خود كشاند، و اين شيوه را (پشت در پشت ) از پدران خود به ارث برند و به دروغ و تكذيب دست به تحريف و تفسير قرآن زنند (هر كس به عقل ناقص خود آن را تفسير كند) و آن را به بهاى ناچيزى بفروشند و بدان بى رغبت باشند.

قرآن و اهل آن در آخر زمان

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ در اين زمان است كه قرآن و اهل آن مطرود و رانده از اجتماع گردند (مردم به آنها توجه نكنند) و دو رفيقان يك راهند كه كسى پناهشان ندهد (قرآن و عالمين عاملين آن در نظر مردم بى ارزشند) وه كه چه دوستان وفادار و پسنديده اى هستند، و خوشا به حال آن دو آنچه با خاطرش كار مى كنند. در آن زمان قرآن و اهل آن (به ظاهر) در ميان مردمند و (در باطن ) در آنان نيستند و با آنها هم (موافق ) نمى باشند و همراه آنان نيستند، اين مردم (دنيا خواهان ) بر جدائى (از حق و حق پرستان ) گرد هم آيند و از جماعت (مسلمانان ) پراكنده گردند. سرپرستى كار اين مردم و كار دينشان را، كسانى به دست گرفته اند كه به نيرنگ و زشت كارى و رشوه و آدم كشى در ميان آنها رفتار كنند، گويا خود را پيشوايان و راهنمايان قرآنى مى پندارند در صورتى كه قرآن پيشوا و رهبر آنها نيست (بلكه هواى نفس و شيطان امام آنهاست ) از حق (و حقيقت ) در ميان ايشان به جاى نماند (سخنگوها و نويسندگان بسيار اما عامل به آن كم است ) كسى است كه آوازه حكمتهاى قرآن به گوشش خورده و به پيروى آن درآيد ولى هنوز درست ننشسته كه از دين بيرون رود و از دين و روش ‍ پادشاهى به آئين پادشاهى ديگر درآيد (خلاصه دين او تابع آراء حكمرانان باشد) و از تحت سرپرستى پادشاهى به سرپرستى پادشاهى ديگر برآيد، و از پيروى زمامدارى به پيروى زمامدار ديگرى درآيد، و از تعهدات سلطانى به زير بار تعهدات سلطان ديگرى برود، و به تدريج از آنجائى كه خود خبر ندارند خداى تعالى آنان را بوسيله آرزو و اميد به نابودى كشاند. براستى كه دام خدا بسيار محكم و سخت است ، تا بدانجا كه در گناه و نافرمانى زاد و ولد كنند و به جور و ستم ديندارى نمايند.

مسجدهاى آخر زمان و اهل آن

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ در صورتى كه قرآن كريم از جور و ستم به هيچ نحو نگذرد گمراهانى هستند سرگردان كه به غير دين خداى عزوجل ديندارى كنند، و براى غير خدا سر تعظيم فرود آورند. مساجد ايشان در آن زمان از گمراهى آباد و از هدايت ويران است (در آنها به جاى تعاليم عاليه قرآن به سخنان يهود و نصارى مى پردازند و مردم را مشتاق آنها مى كنند و يا آنكه جماعت ملعونه و مبغوضه صوفيه در آنجا ترويج مى كنند يا بدعت گذاران ). قاريان قرآن و آباد كنندگان مساجد در آن زمان نااميدترين خلق خدايند (نه دين دارند و نه دنيا زيرا امر آنان بر ريا است ) گمراهى از آنان سرچشمه مى گيرد و به آنها باز مى گردد (زيرا در تعاليم قرآن دست برده مردم را گمراه مى كنند و سازندگان مسجد نيز آن را براى بدعت گذاران آماده مى سازند) و از اين رو حضور در مساجد ايشان و رفتن به سوى آنها كفر به خداى بزرگ است مگر آن كس كه به مساجد آنها برود و گمراهى آنان را بداند (يقين كند كه گمراه نمى شود و مى تواند دست عده اى را بگيرد و نجات دهد). و در نتيجه كردارى كه به آن روش دارند مساجد آنها از هدايت ويران و از گمراهى آباد است . سنت خدا دگرگون شده و حدود مقرراتش مورد تجاوز قرار گرفته ، و به هدايت دعوت نكنند، و غنائم را به اهلش تقسيم نكنند و به عهد و پيمان وفادار نيستند. كشته هاى خود را كه به اين طريق (ضلالت ) در جنگها كشته شوند (نابجا) شهيد خوانند و با افترا و انكار به نزد خداوند روند (كافر هستند). به وسيله جهل و نادانى از علم بى نيازى جويند، و اينها پيش از اين مردان نيك و شايسته را به انواع شكنجه ها زجر دادند و سخن راست آنها را افتراء بر خدا ناميدند، و كار نيك آنها را به بدى پاداش دادند. سپس حضرت پس از آنكه دوباره از حضرت رسول تمجيد فرموده و درباره مرگ و توبه بياناتى فرمود به اينجا رسيد كه فرمود: و بدانيد كه شما رشد (يعنى راه درست و حق ) را نمى شناسيد مگر پس از آنكه تارك و رها كننده آن را بشناسيد (چنانچه در مثل است كه گويند ادب را از بى ادبان آموختم يا تعرف الاشياء با ضدادها) و نتوانيد به عهد و پيمان كتاب چنگ زنيد جز آنكه پيمان شكن قرآن را بشناسيد، و نتوانيد به آن تمسك جوئيد مگر آنكه پشت كننده به قرآن را بشناسيد، و نتوانيد قرآن را آن طور كه بايد بخوانيد مگر آنكه تحريف كننده آن را بشناسيد و گمراهى را نشناسيد تا وقتى كه هدايت را بشناسيد، و تقوى و پرهيزكارى را نشناسيد تا وقتى كه متجاوز را بشناسيد.

قرآن را از اهلش فرا بگيريد نه از ديگران

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ و چون اينها را شناختيد بدعتها و زورگوئيها را خواهيد شناخت ، و افتراى بر خدا و رسولش و تحريف قرآن را خواهيد يافت ، و مى بينيد كه خداوند هدايت يافتگان را چگونه هدايت كرده ، مبادا كسانى كه (معارف كتاب و سنت ) را نمى دانند شما را به نادانى و (گمراهى ) اندازد، چونكه براستى علم قرآن را نداند كه چيست جز آنكه طعمش را چشيده باشد، و به وسيله علم آن نادانى خود را به دانائى و كورى را به بينائى و كرى خود را به شنوائى مبدل سازد. و كارهاى نيك خود را در نزد خداى كه نامش بلند باد ثبت كرده و كارهاى بد را محو و نابود كرده است و به مقام رضوان (خشنودى خداى تبارك و تعالى ) نائل گشته . پس علم قرآن را تنها از اهل آن بجوئيد كه تنها همانها هستند كه نورى كه از آن بايد پرتو گرفت و آن پيشوايانى كه به آنها بايد اقتدا كرد، و آنهايند مايه زندگى ، علم و دانش و وسيله مرگ جهل و نادانى . و هم كه حكمهاى آنان شما را از علم و دانششان آگاه سازد، و همان خموشى آنها (مردم را) از منطق (صواب ) آنان با خبر سازد. و ظاهرشان دليل باطن آنها است (يكى است ) با دين و آئين مخالفت نكنند و اختلافى هم در آن ندارند و همان دين (يا قرآن ) در ميان آنها گواهى صادق است ، و خاموشى است گويا (به ظاهر خموش است ولى بر اهلش گويا) پس آنانند كه به خاطر مقام و عظمتى كه دارند گواهان هستند به آن حقى كه نازل فرموده و خبر دهندگانى هستند راستگو، نه با حق مخالفت دارند و نه در آن اختلاف كنند، سابقه آنها در علم ازلى خدا نيك است ، و قضاوت درست خداى عزوجل درباره آنها صادر گشته ، و در همين عبرتى است براى پندگيران . پس هرگاه حق به گوشتان خورد بخوبى درك كنيد آن را (يعنى آن را مورد عمل و اعتقاد قرار دهيد نه اينكه براى نقل كردن و ذهن خود بسپاريد) زيرا روايت كنندگان و ناقلان كتاب بسيارند ولى مراعات كنندگان و عمل كنندگان به آن اندكند و الله المستعان .(394)

زنها مسلط شوند و كودكان فرمانروائى كنند

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ حضرت امير عليه السّلام فرمود: زمانى بر مردم خواهد آمد كه هيچكس ‍ گرامى و عزيز نيست مگر شخص حيله گر، و كسى مورد پسند و زيرك شمرده نمى شود مگر شخص تبهكار و فاسق ، افراد با انصاف ، ضعيف و خوار مى گردند، آنها صدقه را غرامت (و ضرر) پندارند (و از دادن آن امتناع مى كنند) رفت و آمد و رسيدگى به فاميل را منت (كشيدن يا گذاردن ) مى دانند، عبادت را براى گردنكشى بر مردم انجام مى دهند (عبادت مى كنند تا نزد مردم خود را زيبا و پسنديده معرفى كرده افتخار كنند) در آن هنگام هوى و هوس بر آنها غلبه كرده (كارهاى آنها مطابق عقل و دين نيست بلكه بخاطر ارضاء هوسهاى نامعقول و بيهوده است ) و راه حق بر آنها پوشيده مى گردد.(395) در برخى روايات آمده است : به حضرت گفته شد: اين امور چه وقتى خواهد بود؟ فرمود: آنگاه كه زنها و كنيزان مسلط شوند و كودكان را فرماندهى دهند.(396)

برخى از حالات مردم آخرالزمان

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ حضرت امير عليه السّلام در مورد آخرالزمان فرمود: زمانى بر مردم بيايد بسيار گزنده (مردم در سختى قرار خواهند گرفت ) در آن زمان توانگران با (چنگ و) دندان دارائى خود را مى گزند (در راه خدا انفاق نمى كنند) در حالى كه به اين كار امر نشده اند، خداوند سبحان مى فرمايد: و لا تنسوا الفضل بينكم (397) در ميان خودتان فضل و احسان را فراموش نكنيد (يعنى به يكديگر خير برسانيد). در آن زمان اشرار و تبهكاران گردنكشى كنند و نيكان ذليل و خوار شوند، با درماندگان خريد و فروش كنند (يعنى اجناس افرادى را كه از روى ناچارى كالاى خود را به قيمتى بسيار ارزان مى فروشند مى خرند) با اينكه پيامبر صلى الله عليه و آله از خريد و فروش با درماندگان نهى فرموده است (398) (زيرا بايد به درماندگان كمك كرد و يا در معامله چنان از آنها جنس خريد كه با ديگران معامله مى شود).

خدا را مظلوم ملاقات كنيد نه ظالم

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اميرالمؤمنين در مورد مؤمنين آخرالزمان مى فرمايد: بعضى (از مؤمنين ) كشته شده خونشان هدر مى شود، برخى از آنها ترسيده پناهگاه مى جويند، از ايمان و سوگند (افراد نابكار) فريب مى خورند، پس مبادا كه هدف فتنه ها و پرچم بدعتها گرديد (از آنها دورى كنيد و آنها را يارى ننمائيد) و بر آنچه ريسمان جامعه بر آن گره خورده ثابت بمانيد (ديندار باشيد و در محور دين متحد گرديد) نزد خداوند متعال مظلومانه وارد شويد نه در حال ظلم و ستمگرانه (اگر بنا شد ميان ظلم كشيدن و ظلم كردن يكى را انتخاب كنيد، اولى را انتخاب كنيد). از نردبانها شيطان و پرتگاههاى ستم بپرهيزيد، و شكمهاى خود از لقمه هاى حرام پر نكنيد، چرا كه شما زير نظر كسى هستيد كه گناه را بر شما حرام كرده و راه فرمانبردارى را براى شما هموار نمود است .(399)

هنگام برخورد با فتنه چه بايد كرد؟

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اميرالمؤمنين در يكى از سخنان حكيمانه خود جهت راهنمائى مردم به هنگام وقوع فتنه و آشوبهاى دينى مشكوك ، پس از آنكه به مردم سفارش ‍ مى فرمايد كه در فتنه ها كاملا دقت كنيد تا مطلب بر شما روشن گردد و مراقب باشيد تا به هيچ طرف قدمى برنداريد كه رهبر و پيرو هر دو مسئول هستند به فتنه بزرگ آخرالزمان پرداخته مى فرمايد: پس از اين مقدمات ، فتنه اى تكان دهنده پيدا شود كه خرد كننده و پرشتاب است ، دلهاى مستقيم منحرف گردد و مردان سالم گمراه شوند. هنگام روى آوردن آن فتنه ، خواهشهاى نفسانى مختلف شوند (مردم بخاطر اختلاف سليقه ها و آراء نفسانى و هوى و هوس با يكديگر اختلاف پيدا مى كنند!) و در زمان پيدايش انقلاب ، آراء مشتبه شود، هر كه از آن فتنه اطاعت كند هلاك شود و هر كه سعايت و بدبينى پيشه كند (بر عليه آن حرف زند) او را خرد كرده نابود سازد. در آن دگرگونيها مردم چون گله خرهاى وحشى (گورخرها) يكديگر را گاز بگيرند و ريسمان محكم (دين يا وحدت جامعه ) متزلزل گردد. و حقيقت پوشيده گردد (حق و باطل معلوم نشود) در آن فتنه سخنان و اعمال درست اندك گردد، ستمگران به سخنرانى پردازند، آن انقلاب صحرانشينان را با آهن دهانه خود بكوبد و با سينه اش آن خرد كند (سلطه او همه جا گسترده شود). آنها كه خود را از گرد و غبار آن فتنه دور مى كنند و به تنهائى حركت مى كنند از بين مى روند، در راه مبارزه با آن فتنه سواركاران (دليران ) هلاك شوند. آن فتنه تار با تلخى قضا و قدر همراه و وارد شده خونهاى تازه و پاك را بدوشد و در نشانه هاى دين رخنه كند، و اعتقادات مردم را تغيير دهد. خردمندان از آن فتنه تاريك مى گريزند و بدخواهان براى آن نقشه مى كشند، آن فتنه تاريك رعد و برقى دارد و در آن پيوند خويشى بگسلد و خويشان از هم جدا شوند و اسلام از آن بركنار است ، هر كه از آن بركنار است ، هر كه از آن بيزار باشد بيمار است (دچار سختيهايى مى شود) و هر كه از آن كوچ كند وامانده است (400) (راه چاره اى ندارد).

صفات نجات يافتگان در فتنه هاى آخرالزمان

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمود: زمانى مى آيد كه كسى نجات نمى يابد مگر مؤمن خداپرست بى نام و نشان كه اگر (در مجالس ) حاضر گردد او را نشناسند و اگر غائب شود كسى درصدد جستجويش برنيايد، اين اشخاص چراغهاى هدايت و نشانه هاى روشن براى ره پويان در شب تاريك هستند در ميان مردم براى فتنه و سخن چينى رفت و آمد نمى كنند، عيب و بدى مردم را آشكار نمى كنند، نادان و بيهوده گو نيستند، خداوند درهاى رحمت خود را بر آنان مى گشايد و سختى عذاب خود را از آنان برمى دارد. اى مردم زمانى بر شما مى آيد كه اسلام وارونه شود مانند برگشتن ظرف كه آنچه در آن است بريزد، اى مردم خداوند شما را امان داد از اينكه به شما ظلم كند ولى پناه نداد از اينكه امتحان كند (حتما امتحان مى شويد) و همانا (خداوندى كه ) برترين و بزرگترين گوينده هاست فرموده است : ((ان فى ذلك لآيات و ان كنا لمبتلين )) (401) همانا در آن حادثه (طوفان نوح ) نشانه هائى است و ما امتحان مى كنيم .(402)

به خدا قسم كلمه اى را پنهان نكردم

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ حضرت على عليه السّلام در مورد حوادث آينده و سختيهاى مردم فرمود: به عهده من است آنچه مى گويم و آن را ضمانت مى كنم ، كسى كه پيشامدهاى روزگار كه همان سختيها و دگرگونيهاى دنياست در پيش ‍ دارد، با تقوى و پرهيزكارى از افتادن در شبهات محفوظ مى ماند. آگاه باشيد كه محنت و بلا به شما بازمى گردد همانند محنت و بلاى روز كه خداوند، پيامبر شما را برانگيخت ، قسم به آنكه پيامبر را به حق برانگيخت بعد از اين ، گرفتار غم و غصه و وساوس شيطانى خواهيد شد، غربال مى شويد و از هم جدا مى گرديد و چون ديگ جوشان زير و رو شده تا آنكه پائين است بالا و آنكه بالاست پائين آيد. عقب افتاده هاى دينى كه كوتاهى كرده اند سبقت بگيرند و بر عكس پيشروان دين عقب افتند، به خدا قسم كلمه اى را پنهان نكردم و دروغ نگفتم ، من به چنين مقام و روزى خبر داده شدم . (403)

عجم بر شما پيروز شده گردن شما را مى زنند

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ دانشمند بزرگوار شيعه سيدبن طاووس روايت كند كه اميرالمؤمنين فرمود: پيامبر به من عهد نمود و خبر داد كه يا على حتما با گروه طغيانگر (معاويه و اصحاب او) و گروه بيعت شكن (طلحه و زبير) و طايفه خارج از دين (خوارج ) خواهى جنگيد. آگاه باشيد: به خدا قسم اى گروه عرب دستهاى شما از عجمها پر خواهد شد (بر ساير ملل پيروز مى شويد) و از آنان برده ها و كنيز و... خواهيد گرفت ، تا اينكه چون دستهاى شما از آن پر شد (و خوب مسلّط شديد) آنها بر شما چيره گشته همچو شيران و هيچ باقى نگذارند. گردن شما را مى زنند و آنچه خدا بر شما ارزانى داشته از شما بگيرند و بخورند و زمينهاى شما را وارث شوند. ولى آنچه گفتم نخواهد شد مگر زمانى كه برخى از برنامه هاى دين شما تغيير كند و زمانى كه خود شما فساد بر پا كنيد و حق پيشوايان خود را كوچك شمرده و نسبت به دانشمندان خاندان پيامبرتان تحقير و سستى نمائيد. پس بچشيد آنچه را خود كرده ايد و خداوند هرگز ذره اى به بندگان ستم نخواهد كرد.(404)

حج كنيد قبل از آنكه نتوانيد

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ حارث بن سويد گفت : شنيدم از اميرالمؤمنين عليه السّلام كه مى فرمود: حج كنيد قبل از اينكه نتوانيد، گويا مى بينم مرد حبشى (اصمع ) كه كلنگى به دست گيرد و سنگهاى اين خانه را يكى يكى از هم جدا كنداصمع كسى را گويند كه داراى گوش كوچك و به سر چسبيده باشد.(405)

زمانى كه نام خدا را نتوان برد جز در پنهانى

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ عاصم بن ضمرة گويد: على عليه السّلام فرمود: همانا قطعا زمين از ظلم و ستم پر شود تا اينكه هيچ كس نتواند بگويد: الله ، مگر در پنهانى سپس خداوند گروهى نيكوكار را بياورد تا زمين را از عدل و داد پر كند همچنانكه از ظلم و جور پر شده باشد.(406) مؤ لف گويد: شايد منظور حضرت همان حكومتهاى مادى گرا باشد كه دهها سال با خداوند و آنچه متعلق به دين بود مبارزه كرده مى كنند.

بازشو، تنگ شو، فراخ شو

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ هارون بن عنتره از پدرش روايت كرده و گفت : بارها اميرالمؤمنين عليه السّلام را ديدم كه انگشتان خود را مشبك مى ساخت (انگشتان يك دست را در دست ديگر فرو برده و دوبار به سر انگشتان برمى گرداند) و مى فرمود: بازشو، تنگ شو، فراخ شو، سپس فرمود: شتاب كنندگان (در امر ظهور) هلاك شدند و آنانكه نزديك مى شمارند نجات يافتند. و سنگ ريزه بر سر ميخ آنها به جاى مانده (كنايه از قدرت و تسلط كامل كه برطرف كردن آن نشايد.) سوگند مى خورم به خداوند از روى راستى كه همانا پس از اندوه و غم ، فتح و گشايش شگفت آورى است .(407)

از عالم ربانى خود بشنويد و دلهاى خود را آماده كنيد

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمود: اين پرچم فتنه و فساد (در آخر الزمان ) پرچم گمراهى است كه بر محور ضلالت برپا شده است و با شاخه هايش پراكنده گرديده (همه جا را فراگيرد) شما را به پيمانه خود وزن كند و با دست خود شما را مى كوبد، قائد و پرچمدار آن پرچم از ملت اسلام خارج و بر گمراهى ايستاده است . پس در آن روز از شما (مسلمانان ) باقى نماند مگر ته مانده اى مانند آنچه كه در ته ديگ باقى است يا خرده اى چون دانه خردى كه در ته جوال مى ماند. آن پرچم گمراهى شما را له مى كند مانند ماليدن چرم دباغى و مى كوبد مانند كوبيدن كشت درو شده ، مؤمن خداپرست را از شما جدا مى كنند مانند پرنده اى كه دانه بزرگتر را از دانه كوچك بيرون مى كشد. (رهبران و بزرگان و افراد ديندار را از شما مى گيرند). اين راهها شما را به كجا مى برد؟ تاريكيها شما را چگونه ويران و سرگردان مى كند؟ دروغها چطور شما را فريب مى دهد، از كجا شما را آورده و چگونه باز مى گردانند؟ پس براى هر مدتى سرانجامى است و براى هر غائبى بازگشتى . از عالم ربانى خودتان بشنويد و دلهاى خود را آماده كنيد، چون شما را صدا زنند بيدار شويد. رهبر و پيشواى هر گروهى بايد به گروه خود راست گويد و با خاطرى جمع ، ذهن زيرك خود را آماده كند. پس آن عالم ربانى مساءله را بر شما شكافت همچون شكافتن دانه مهر و پوست كند آن را مانند كندن پوست درخت براى بيرون آوردن شيره درخت . آنگاه كه پرچم گمراهى بلند شود و باطل در جايگاههاى خود جاى گيرد، جهل و نادانى بر مركبهاى خود سوار شود، طغيان و فتنه بسيار شود، دعوت كننده به راه حق كم شود و روزگار همچون درنده گزنده و شتر نر (وحشى ) حمله ور شود. صداى باطل پس از (مدتى ) خاموشى بلند شود و مردم در محور گناهان با يكديگر برادر شوند و بر اثر دين از هم دور شوند (هر كه ديندارتر باشد مطرود است ) بر سر دروغ با يكديگر دوست گشته و بر سر راستى دشمن شوند، در آن روزگار فرزندان سبب خشم (و غصه والدين ) و باران سبب گرما مى شود، مردمان پست فراوان و افراد نيك كمياب شوند. اهل آن زمان چون گرگها هستند، و حاكمان آنها درنده ، مردم ضعيف ، طعمه ها و فقرا مردگان باشند، راستى از ميان رفته ، دروغ شايع شود، دوستى در زبان (و ظاهر) باشد و دشمنى در دل ، فسق و فجور موجب نسبت باشد (فرزندان ناپاك زياد شوند) و عفت و پاكدامنى موجب شگفتى ، و اسلام مانند پوستين وارونه پوشيده شود(408) (به احكام مخالف دين ، بنام دين عمل كنند).

فردا آنچه نمى شناسيد مى آيد

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اميرالمؤمنين عليه السّلام در مورد حوادث قبل از ظهور حضرت مهدى (عج ) مى فرمايد: (مهدى عليه السّلام ظهور نكند و غيبت طولانى شود) تا اينكه جنگ و خونريزى به شدت به (آيندگان ) شما روى آورد به گونه اى كه (چون حيوان درنده خشمگين ) دندانهايش را آشكار گرداند (جنگهائى كه آماده نابود كردن همه است ). (آن شتر مست ) داراى پستانهاى پر از شير است كه نوشيدن شير آن شيرين است (در اول براى مدعيان فرمانروائى آسان و گواراست ) و در آخر كار تلخ و بدمزه است . آگاه باشيد (آنچه مى گويم ) فردا واقع مى شود، و فردا آنچه نمى شناسيد مى آيد.(409)

فتنه هاى آخر الزمان

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمود: (دنياپرستان ) راههاى گمراهى از راست و چپ گرفتند و از راههاى مستقيم هدايت ، چشم پوشيدند، پس ‍ (شنوندگان از اين سخن به شگفت آمده زمان پيدايش را سؤ ال كردند، فرمود:) شتاب نداشته باشيد، تبهكاريهائى كه واقع خواهد شد و انتظار پيدايش ‍ آنها مى رود و آنچه را كه فرود مى آيد دير مشماريد چه بسا شتاب كننده به چيزى چون آن را دريابد آرزو كند كه كاش به آن نرسيده بود (اگر فتنه هاى زمان بعد را مى ديديد آرزو مى كرديد كه كاش در دنيا نبوديد، چنانكه ستمديگان آن ايام خواهند كرد) و چه بسيار نزديك است در امروز آثار فردا، اى گروه مردم ، اين وقت زمان آمدن هر موعودى است و گاه نزديك شدن ديدار فتنه هائى كه از آن آگاه نيستيد.(410)

قم شهر امن و شهر ياوران حضرت مهدى عليه السّلام

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ ابو موسى اشعرى از حضرت امير عليه السّلام پرسيد: هنگام فتنه و جنگها، سالمترين شهرها و بهترين مكانها كجاست ؟ حضرت فرمود: سالمترين مكانها در آن زمان كوهستانهاست ، پس ‍ هنگامى كه خراسان مضطرب شود و بين گرگان و طبرستان جنگ واقع گردد و سجستان خراب شود، سالمترين مكانها در اين زمان قم است ، اين همان شهرى است كه ياوران برترين مردم از نظر پدر و مادر و جد و جده و عمو و عمه (يعنى ياوران حضرت مهدى عج ) از آن خارج مى شوند. و اين همان شهرى است كه درخشان ناميده شده و در آنجاست جاى پاى جبرئيل و جائى كه آبى از آن مى جوشد كه هر كسى از آن نوشد از بيمارى در امان است (411) الحديث .

قسمتى از روايات در مدح شهر قم و اهل آن

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ مؤ لف گويد: روايات درباره اهل قم و شهر قم و اينكه امان ترين مكانهاست متعدد است . حضرت صادق عليه السّلام فرمود: چون بلاها و فتنه ها تمام شهرها را فرا گرفت بر شما باد كه به قم رويد يا به حوالى آن ، زيرا بلا از آن دور است .(412) و فرمود: خداوند به وسيله كوفه بر ديگر شهرها و به وسيله مؤمنين كوفه بر ديگر اهالى شهرها احتجاج مى كند، و همچنين خداوند استدلال كند به شهر قم بر ديگر شهرها و به اهل آن بر تمامى اهل مشرق و مغرب از جن و انس ، خداوند قم و اهل آن را مستضعف (يعنى از كسانى كه دسترسى به احكام خداوند ندارند) قرار نداده است بلكه آنها را موفق كرده و كمك نموده است . سپس حضرت فرمود: دين و اهل آن در قم (از نظر حكومت و ديگران ) ناچيز و حقيرند، اگر چنين نبود مردم پرشتاب به آنجا هجوم مى كردند و قم و اهل آن فاسد مى گشت و براى ديگر شهرها حجتى نمى ماند، و اگر حجتى نباشد آسمان و زمين پايدار نماند و يك چشم بر هم زدنى مهلت داده نشوند. همانا بلا از قم و اهل آن رانده مى شود، و زمانى خواهد رسيد كه شهر قم و اهل آن حجت بر همه مردم باشند، و اين (واقعيت ) در زمان غيبت قائم ما خواهد بود و اگر چنين نبود زمين اهل خود را فرو مى برد و همانا ملائكه بلاها را از قم و اهل آن دفع مى كنند و هيچ ستمگرى قصد سوء به قم نمى كند مگر آنكه در هم كوبنده ستمگران او را در هم مى كوبد و گرفتار سختى يا مصيبت با دشمن مى گرداند، خداوند در دولت ستمگران قم را از ياد آنها مى برد همانگونه كه ياد خدا را فراموش كرده اند.(413)

دانش از كوفه مخفى و در قم ظهور مى كند

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ حضرت صادق عليه السّلام در حديثى بعد از ذكر كوفه فرمود: زود باشد كه كوفه از مؤمنين خالى شود و علم از آن مخفى شود (و كوچ كند) همچنانكه مار در سوراخ خود مخفى شود، سپس در شهرى كه به آن قم مى گويند ظاهر گردد و قم معدن علم و فضيلت شود به گونه اى كه هيچ مستضعفى در دين روى زمين نماند حتى بانوان پرده نشين ، و اين مساءله نزديك ظهور قائم ما خواهد بود. خداوند قم و اهل آن را در جايگاه حجت قرار مى دهد (يعنى علماء و فقهاء در قم جانشينان حضرت مهدى هستند) و اگر چنين نبود زمين اهل خود را فرو مى برد و در روى زمين حجتى نمى ماند، پس از قم است كه دانش به مشرق و مغرب سرازير مى شود و حجت خداوند بر مردم كامل مى گردد به گونه اى كه كسى نمى ماند بر روى زمين كه دين و علم به او نرسيده باشد. سپس قائم عليه السّلام ظاهر مى شود و وسيله (اجراى ) نقمت و خشم خدا بر بندگان مى شود زيرا خداوند از بندگان انتقام نمى گيرد مگر بعد از آنكه حجت را انكار كنند.(414) و فرمود: وقتى بلا و سختى به شما رسيد بر شما باد به قم كه پناهگاه فاطميون و جايگاه راحتى مؤمنين است .(415) الحديث

مردى از اهل قم مردم را به حق دعوت مى كند

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ و موسى بن جعفر عليه السّلام فرمود: مردى از اهل قم مردم را به حق دعوت مى كند، اطراف او گروهى چون پاره اى آهن جمع مى شوند كه بادهاى تند آنها را متزلزل نكند، از جنگ ملالى ندارند، (خسته نمى شوند) و ترسى در آنها نيست ، بر خداوند توكل مى كنند و سرانجام (پيروزى ) براى اهل تقواست .(416) و اين حديث اخير مناسبت زيادى با انقلاب شكوهمند اسلامى ما و رهبر عظيم الشاءن آن حضرت امام خمينى قدس سره الشريف و همچنين مردم بزرگوار و شهيدپرور و دلير و نستوه ايران دارد. درود و رحمت خداوند بر اين امت نستوه و هوشيار و زنده و خداجوى و رهبر فرزانه آن و سلام و صلوات خداوند بر شهيدان و جانبازان و مفقودان و آزادگان و رزمندگان و خانواده هاى عزيز آنان . به هر حال قم و اهل آن كه همان انديشمندان مكتب اهل البيت عليه السّلام هستند مورد نظر اهل البيت عليه السّلام بوده و آن را آشيانه آل محمد صلى الله عليه و آله وسلم مى ناميدند به اميد آنكه شكرگزار اين نعمت بزرگ الهى باشند و مراقب اينكه مبادا شرائطى پديد آيد كه از اين نعمت بزرگ محروم شوند چرا كه حضرت صادق عليه السّلام فرمود: خاك قم مقدس است و اهل آن از ما (اهل بيت ) هستند و ما از آنهائيم ، هيچ جبارى قصد سوئى بد به آنها نكند مگر اينكه خداوند در مجازات او عجله مى كند (و اينها) تا وقتى است كه به برادران خود خيانت نكنند (و در نسخه اى آمده است : تا وقتى كه حالات خود را تغيير ندهند) اگر چنين كنند خداوند ستمگران زشت را بر آنها مسلط خواهد كرد. بدانيد كه اهل قم ياوران قائم و دعوت كنندگان (يا رعايت كنندگان ) حق ما هستند، آنگاه حضرت سر خود را بطرف آسمان بلند نموده عرضه داشت : خدايا اهل قم را از هر فتنه محفوظ دار و از هر نابودى نجات بده .(417)

در طالقان گنجهائى هستند نه از طلا و نقره

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمود: ((و يحيا للطالقان فان للّه تعالى بها كنوزا ليست من ذهب و لا فضة ، و لكن بها رجال مؤمنون عرفوا اللّه معرفته و هم انصار المهدى فى آخر الزمان ؛ خوشا به حال طالقان ، همانا براى خداوند در اين شهر گنجهائى است كه از طلا و نقره نيستند، بلكه آنجا مردانى هستند مؤمن كه خدا را آنطور كه بايد شناخته اند و ايشانند ياوران مهدى در آخر زمان .))(418)

صفات و حالات زشت مردم آخرالزمان

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ اصبغ بن نباته گويد: اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمود: زمانى بر مردم مى آيد كه عمل زشت برترى (كامل ) پيدا كند و خودسازى نموده جلوه گرى نمايد. پرده از روى محرمات برداشته شود، زنا آشكار مى گردد و مال يتيمان را حلال دانسته مى خورند، كم فروشى نمايند و شراب را به جاى آب انگور حلال دانند و رشوه را به عنوان هديه حلال شمرند. خيانت در امانت را جايز مى دانند، مردها شبيه به زنها و زنها شبيه به مردها شوند. (در لباس يا همجنس گرائى ، با اينكه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله وسلم لعنت نمود مردانى كه شبيه زنها و زنانى كه شبيه مردها شوند). به حدود و احكام نماز اعتنا نمى كنند، در آن زمان براى غير خدا (سياحت ، تجارت ، ريا، سياست و غيره ) حج كنند. در آن زمان گاهى ماه شب اول آنقدر بزرگ (ديده ) شود كه به نظر دو شب آيد و گاهى در شب اول ديده نشود، پس چون ماه ديده نشود روز اول ماه رمضان را روزه نگيرند و روز عيدفطر را روزه بگيرند. در آن زمان مراقب باشيد، مراقب باشيد، مبادا خداوند ناگهان انتقام گيرد، همانا در پس آن زمان مرگ سريع و عجيبى خواهد بود به گونه اى كه مرد، هنگام صبح سالم است و شب به خاك سپرده مى شود، شب زنده است و صبح مرده . در آن زمان پيش از آنكه به بيمارى مرگ مبتلا شوند واجب است وصيت خود را بكنند و نماز را در اول وقت به جا آورند مبادا تا آخر وقت اجل مهلت ندهد. هر كدام از شما كه آن زمان را درك كند شب نخوابد مگر با طهارت (وضو) و اگر بتواند در تمام احوال با طهارت باشد انجام دهد زيرا نمى داند ملك الموت چه وقت به سراغ او مى آيد. من شما را ترساندم اگر بترسيد و فهماندم اگر بفهميد و پند دادم اگر پند بگيريد، در نهان و آشكار از خدا بترسيد و (سعى كنيد) مسلمان بميرد چه هر كس غير از اسلام ، دينى قبول كند از او پذيرفته نخواهد شد و در آخرت از زيانكاران است .(419)