برخی آيات نازل شده در باره علي(ع)از دیدگاه اهل سنت
1- آيه تبليغ: ابو اسحق ثعلبي در تفسير خود و طبري در کتاب الولاية و ابن صباغ مالکي و همچنين ديگران نوشته اند که آيه تبليغ يعني آيه 67 سوره مائده يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليک من ربک... در باره علي (ع)نازل شد.(1)
2- آيه ولايت:عموم مفسرين و محدثين مانند فخر رازي و نيشابوري و زمخشري و ديگران از ابن عباس و ابوذر و سايرين نقل کرده اند که روزي سائلي در مسجد از مردم سؤال نمود و کسي چيزي باو نداد، علي (ع) که مشغول نماز و در حال رکوع بود با انگشت دست راست اشاره بسائل نمود و سائل متوجه شد وآمد انگشتر را از دست او خارج نمود و آيه انما وليکم الله و رسوله و الذين امنوا الذين يقيمون الصلوة و يؤتون الزکوة و هم راکعون(2)نازل گشت.(3)
3- آيه مباهله: گروهي از نصاراي نجران در مدينه خدمت پيغمبر (ص)آمده و درباره موضوعات متفرقه و خلقت حضرت عيسي عليه السلام از آنجناب مطالبي پرسيدند و چون در مباحثه راه مغالطه مي پيمودند آيه مباهله نازل شد که:فمن حاجک فيه من بعد ما جاءک من العلم فقل تعالوا ندع ابناءنا و ابنائکم و نساءنا و نسائکم و انفسنا و انفسکم ثم نبتهل فنجعل لعنة الله علي الکاذبين.(4)ابن ابي الحديد و ابن مغازلي و ديگران نوشته اند که منظور از ابنائنا حسنين و مقصود از نسائنا فاطمه و منظور از انفسنا علي (ع) ميباشد.(5)
در اين آيه خداوند حضرت امير را از شدت اتحاد نفساني با پيغمبر (البته بطور مجاز) نفس پيغمبر خوانده است.
4- آيه تطهير: در تفسير طبري و فخر رازي و همچنين در کتب ديگر اهل سنت نقل شده است که آيه تطهير: "انما يريد الله ليذهب عنکم الرجس اهل البيت و يطهرکم تطهيرا"(6)
در خانه ام سلمه بر پيغمبر اکرم (ص) نازل شده و آنحضرت فاطمه و حسنين و علي (ع) را جمع کرد سپس گفت: اللهم هؤلاء اهل بيتي فاذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهيرا (خدايا اينها اهل بيت من هستند پليدي را از اينها دور گردان و بتطهير خاصي پاکشان فرما) ام سلمه گفت يا رسول الله من هم جزو آنها هستم؟ حضرت فرمود تو جاي خود داري و زن خوبي هستي (اما مقام اهل بيت مرا نداري)(7)همچنين پيغمبر (ص) فرمود که اين آيه در باره پنج نفر نازل شده است در باره من و علي و حسن و حسين و فاطمه.(8)
5- آيه مودت: قل لا اسألکم عليه اجرا الا المودة في القربي(9)زمخشري در تفسير کشاف و گنجي شافعي در کفاية الطالب و ديگران نوشته اند که چون آيه مزبور نازل شد به پيغمبر(ص)گفتند يا رسول الله:و من قرابتک هؤلاء الذين وجبت علينا مودتهم؟ قال علي و فاطمة و ابناهما(10)يعني نزديکان شما که دوستي آنها بر ما واجب است چه کساني اند؟ فرمود علي و فاطمه و دو پسرشان.
6- آيه قل کفي بالله شهيدا بيني و بينکم و من عنده علم الکتاب(11)
کافران رسالت پيغمبر اکرم را انکار کرده و گفتند تو پيغمبر نيستي اين آيه در پاسخ آنان بحضرتش نازل شد که بگو (من براي رسالت خود دو شاهد دارم يکي) خدا است که براي شهادت ميان من و شما کافي است و ديگري کسي است که علم کتاب در نزد اوست. ثعلبي در تفسير آيه مزبور مينويسد آنکه علم کتاب در نزد اوست علي بن ابيطالب است.(12)
همچنين ابو سعيد خدري گويد از رسول خدا (ص) پرسيدم آنکس که علم کتاب در نزد اوست کيست؟ فرمود آنکس برادرم علي بن ابيطالب است.(13)
شيخ سليمان بلخي از ابن عباس نقل ميکند که گفت آنکه علم کتاب در نزداوست علي (ع) است زيرا او بتفسير و تأويل و ناسخ و منسوخ آن عالم بود.(14)
7- بنقل علماء و مورخين فريقين چون آيات سوره برائت در مورد عهد شکني و مذمت مشرکين نازل گرديد رسول اکرم (ص) آيات اوائل سوره مزبور را به ابو بکر داد که به مکه برده و در موسم حج به مشرکين ابلاغ نمايد، پس از آنکه ابو بکر براه افتاد و قدري راه رفت جبرئيل نازل شد و ضمن ابلاغ سلام خداوند به پيغمبر (ص) عرض کرد خداوند فرمايد: لا يؤديها عنک الا انت او رجل منک. يعني کسي از جانب تو اداء رسالت ننمايد مگر خودت يا مردي که از خودت باشد.رسول خدا (ص) فورا علي (ع) را طلبيد و فرمود شتر مرا سوار شو و دنبال ابو بکر برو هر کجا به او رسيدي آيات را از او بگير و به مکه ببر و برای مشرکين قرائت کن، حضرت امير فورا حرکت کرد و در راه به ابوبکر رسيد و آيات را از او گرفته و به مکه برد. ابو بکر خدمت پيغمبر مراجعت نمود و در حاليکه از اين امر محزون و متأسف بود عرض کرد يا رسول الله مگر در باره من چيزي نازل شده است. حضرت فرمود: خداي تعالي دستور داد که آيات را کسي ببرد که از خود من باشد و من هم علي را براي انجام اين مأموريت اعزام نمودم.(15)
منابع:
-1شواهد التنزيل جلد 1 ص 189 - فصول المهمه ص 27
2- سوره مائده آيه 55
3- کفاية الطالب ص 250 ـ مناقب خوارزمي ص 178 ـ تفسير طبري جلد 6 ص 165 ـ تفسير رازي جلد 3 ص 431 و کتب ديگر.
4- سوره آل عمران آيه 61
5- مناقب ابن مغازلي ص 263 - کفاية الخصام ص 309- فصول المهمه ص 8
6- سوره احزاب آيه 33
7- کفاية الطالب ص 372 -تفسير فخر رازي جلد 6 ص 783
8- تفسير ابن جرير طبري جلد 22 ص 5
9- سوره شوري آيه 23
10- کفاية الطالب ص 91 - تفسير کشاف جلد 2 ص 339 - ذخائر العقبي ص 25
11- سوره رعد آيه 13
12- غاية المرام باب 126
13- شواهد التنزيل جلد 1 ص 307
14- ينابيع المودة ص 104
15- ذخائر العقبي ص 69- کفاية الطالب ص 242 -ينابيع الموده ص 88 - ارشاد مفيد جلد 1 باب 2 فصل 17
انتهای پیام
ضمائم: