"بسم الله الرحمن الرحیم"
پرسش
آيابزرگداشت زادروز اولياي خدا ، بدعت يا شرک است ؟
====================
پاسخ : گرامي داشت خاطره بندگان شايسته خدا ، بسان برپايي يادواره ها و جشن هاي ميلاد آنان ، گرچه از ديدگاه خردمندان ، مسأله اي روشن است ، ليکن به منظور رفع هرگونه شبهه اي در اين زمينه ، دلائل مشروع بودن آن را از نظر مي گذرانيم :
1 ـ برپايي مراسم ، ابراز محبّت است
قرآن کريم ، مسلمانان را به دوستي پيامبر گرامي و اهل بيت آن حضرت دعوت مي کند :
« قل لا أسألکم عليه أجراً إلاّ المودّة في الْقربي » . ( 1 )
ـ ( اي پيامبر ) ، بگو از شما پاداشي جز دوستي خويشاوندانم نمي خواهم .
شکّي نيست که برگزاري مراسم گرامي داشت اولياي الهي ، جلوه اي از عشق و علاقه مردم به آنان است که از ديدگاه قرآن کريم مورد پذيرش است .
2 ـ برپايي مراسم ، تعظيم پيامبر است
قرآن ، علاوه بر ياري رسول خدا ، تجليل از مقام وي را نيز به عنوان معيار رستگاري و سعادت ، معرّفي مي کند .
« فَالَّذِيْنَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوْهُ وَنَصَرُوْهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِيْ اُنْزِلَ مَعَهُ اولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ » . ( 2 )
ـ آنان که به پيامبر گرويدند و او را گرامي داشتند و ياريش نمودند و از روشنايي که بر وي فرو فرستاده شد پيروي کردند ، رستگارانند .
از آيه ياد شده ، بخوبي معلوم مي شود که گرامي داشت رسول خدا از ديدگاه اسلام ، مطلوب وپسنديده است و برگزاري مراسمي که خاطره شکوهمند پيامبر را هميشه زنده نگاه دارد و از مقام شامخ وي تمجيد نمايد ، مورد خوشنودي خداوند است . زيرا در اين آيه ، چهار صفت براي رستگاران بيان گرديده است :
الف : ايمان ، « الذين آمنوا به » ؛ « کساني که به وي گرويدند » .
ب : پيروي از نور وي ؛ « واتّبعوا النّور الذي أنزل معه » ؛ « از نوري که بر وي فرو فرستاده شد ، پيروي نمودند » .
ج : ياري نمودن او ؛ « ونصروه » ؛ « او را ياري کردند » .
د : تعظيم و تجليل از مقام پيامبر ؛ « و عزّروه » ؛ « او را گرامي داشتند » .
بنابراين ، احترام و تعظيم پيامبر نيز علاوه بر ايمان و ياري وي و پيروي از دستوراتش ، امري ضروري است و بزرگداشت پيامبر گرامي ، امتثالِ « وعزّروه » مي باشد .
3 ـ برپايي مراسم ، تأسّي و پيروي از پروردگار است
خداوند در قرآن مجيد ، به تجليل از پيامبر گرامي پرداخته ، مي فرمايد :
« وَرَفَعْنا لَکَ ذِکْرَکَ » ؛ ( 3 ) « آوازه تو را در جهان ، بلند کرديم » .
در پرتو اين آيه شريفه ، معلوم مي گردد که خدا مي خواهد شکوه و جلال پيامبر در جهان گسترش يابد و خود نيز در لابلاي آيات قرآن ، به تمجيد از وي برمي خيزد .
ما نيز به پيروي از کتاب آسماني خويش ، با برگزاري يادواره هاي شکوهمند ، از مقام والاي آن اسوه کمال و فضيلت ، تجليل نموده و از اين طريق ، مراتب تأسّي و پيروي خود را ازپروردگار جهانيان ، ابراز مي داريم .
روشن است که هدف مسلمانان از اين مراسم ، جز بلندآوازه ساختن پيامبر گرامي چيز ديگري نيست .
4 ـ نزول وحي ، کمتر از نزول مائده نيست
قرآن مجيد از زبان پيامبر خدا ، عيسي ( عليه السلام ) چنين حکايت مي کند :
« قالَ عِيْسيَ ابْنُ مَرْيَم أللّهُمَّ رَبَّنا أنْزِلْ عَلَيْنا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ تَکُونُ لَنا عِيْداً لاَِوَّلِنا وَاخِرِنا وَايَةً مِنْکَ وَارْزُقْنا وَأنْتَ خَيْرُ الرّازِقِيْنَ »(4 )
ـ عيسي بن مريم عرض کرد : بار الها ، پروردگارا ! مائده اي از آسمان فرو فرست تا براي همه ما « عيد » باشد و نشانه اي از جانب تو ، و ما را روزي ده که بهترين روزي دهندگان تويي .
حضرت عيسي ، از خدا درخواست مي کند تا مائده اي آسماني بر آنان
نازل گردد و روز نزول آن را عيد بگيرند .
اينک مي پرسيم : در حالي که پيامبري گرامي ، روزي را که مائده آسماني ـ که موجب لذّت بردن جسم انسان است ـ نازل گرديد ؛ عيد بگيرد ، اکنون اگر مسلمانان جهان در روز نزول وحي خدا و يا زاد روز پيامبر گرامي ـ که نجات بخش انسان ها و مايه حيات جوامع بشري است ـ مراسم جشني برپا سازند و آن را عيد بگيرند ، مايه شرک يا بدعت است ؟ !
5 ـ سيره مسلمانان
پيروان آيين اسلام ، از ديرزمان به برپايي چنين مراسمي ، که به منظور بزرگداشت خاطره پيامبر گرامي برگزار مي گردد ، مبادرت ميورزيدند .
حسين بن محمد ديار بکري ، در « تاريخ الخميس » چنين مي نگارد :
« ولايزال أهل الإسلام يحتفلون بشهر مولده عليه السّلام و يعملون الولائم و يتصدّقون في لياليه بأنواع الصّدقات و يظهرون السّرور و يزيدون في المبرّات و يعتنون بقرائة مولده الکريم و يطهر عليهم من برکاته کلّ فضل عميم » . ( 5 )
ـ مسلمانان جهان ، هماره در ماه ولادت پيامبر جشن مي گيرند و وليمه مي دهند و در شب هاي آن ماه ، صدقه مي پردازند و ابراز شادماني مي کنند و به انواع نيکي هاجامه عمل مي پوشانند و به خواندن يادنامه ميلاد وي ، اهتمام ميورزند ، و رحمت ها و برکت هاي فراگير او بر همگان آشکار مي گردد .
با اين بيان ، حکم کلّي جايز بودن و شايستگي مراسم گرامي داشت خاطره اولياي خدا از ديدگاه قرآن و سيره مسلمانان ، بدست مي آيد و
بدين سان ، بي پايگي سخن آنان که برپايي يادواره عزيزان درگاه خدا را بدعت دانسته اند ، روشن مي گردد ؛ زيرا بدعت آن است که تجويز آن به صورت خصوصي يا کلّي ، از قرآن و سنّت استفاده نشود ، در حالي که حکم کلّي مسأله ياد شده به روشني از آيات قرآن و روش و سيره هميشگي مسلمانان ، بدست مي آيد .
همچنين ، برپايي اين مراسم ، تنها به خاطر ابراز احترام و تجليل از بندگان شايسته خدا و با اعتقاد به بندگي و نيازمندي آنان به پروردگار جهان ، صورت مي گيرد .
بنابراين ، رفتار ياد شده با اصل توحيد و يگانه پرستي کاملاً سازگار است .
بدين سان روشن مي گردد گفتار کساني که برپايي مراسم گرامي داشت اولياي الهي را موجب شرک و دوگانه پرستي دانسته اند ، پايه و اساسي ندارد .
=======================================
1 ـ شوري : 23
2 ـ اعراف : 157
3ـ انشراح : 4
4 ـ مائده : 114
5 ـ حسين بن محمد بن حسن ديار بکري ، تاريخ الخميس ، ط بيروت ، ج 1 ، ص 223
انتهای پیام
ضمائم: