ثم جعل غرفها لبنة من ذهب ، و لبنة من فضة و لبنة من در، و لبنة من ياقوت ، و لبنة من زبرجد، ثم جعل فيها عيونا تنبع من نواحيها و حفت بالانهار و جعل على الانهار قبابا من در قد شعبت بسلاسل الذهب و حفت باءنواع الشجر و بنى فى كل غصن قبة و جعل فى كل قبة اءريكة من دره بيضاء غشاؤ ها السندس و الاستبرق ، و فرش اءرضها بالزعفران ، و فتق بالمسك و العنبر، و جعل فى كل قبة حوراء، و القبة لها مائة باب على كل باب جاريتان و شجرتان فى كل قبة مفرش و كتاب مكتوب حول القباب آية الكرسى ، فقلت : يا جبرئيل لمن بنى الله هذه الجنة ؟ قال بناها لعلى بن اءبى طالب و فاطمة ابنتك سوى جنانهما تحفة اءتحفهما الله ، و لتقر بذلك عينك يا رسول الله
بيان : قوله ((لؤ لؤ ة من ياقوت )) لعل لمعنى اءنها فى صفاة اللؤ لؤ و لون الياقوت ، و لا يبعد اءن تكون ((من )) زائدة من النساخ اءو يكون الظرف متعلقا بقوله مشذرة اءى اللؤ لؤ مرصعة من الياقوت بالذهب قال الفيروزآبادى : الشذر قطع من الذهب تلقط منم معدنه بلا اذابة ، اءو خرز يفصل بها النظم اءو هو اللؤ لؤ الصغار
قوله : قد شعبت ، الشعب الجمع و التفريق ، و لعل الاظهر هنا الاول و قال الفيروزآبادى : الاريكة كسفينة سرير فى حجلة اءو كل ما يتكا عليه من سرير و مضة و فراش ، اءو سرير منجد مزين فى قبة اءو بيت ، فاذا لم يكن فيه سرير فهود حجلة ، و السندس : الرقيق من الحرير، و الاستبرق الغليظ منه
قوله : ((و فتق )) اءى جعل بين الزعفران المسك و العنبر اءو بين فرشها المسبوطة من الفتق بمعنى الشق ، و المفرش كمنبر شى ء كالشاذ كونة
ترجمه : رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمايد:
خداوند متعال به من فرمان داد تا فاطمه را به ازدواج على درآورم ، پس از انجام اين فرمان جبرئيل گفت : همانا خداى تعالى بهشتى از لؤ لؤ كه بين هر قصبه آن با قصبه ديگر ياقوتى است مرصع به طلا، و سقفهاى آن از زبرجد سبز، و اطاقهاى آن مرواريد ياقوت نشان مى باشد، بنا نمود.
سپس خداوند متعال غرفه هاى آن را از طلا، نقره ، ياقوت و زبرجد قرار داد، و در بهشت چشمه هايى آفريد كه در همه جاى آن جريان دارند و بر نهرهايى كه از آن چشمه ها ايجاد شده اند قبه هايى كه با زنجيره هاى طلايى آراسته شده اند، قرار داد كه در اطراف آنها انواع درختان ميوه روييده اند، و بر هر شاخه اى از آن درختان قبه اى بنا شده ، و بر هر يك از آنها تختى از جواهرات سفيد نهاده شده ، و بر اطراف آنها پرده هايى از جنس پشم و ابريشم گسترانيده و زمين آن را با زعفران پوشانيده است . پس آن تختها به وسيله مشك و زعفران خوشبو شده و در هر قبه اى نيز دو درخت است كه به صورت فرش بر زمين آن گسترانده اند و در اطراف بيرونى قبه ها آية الكرسى نوشته شده است .
پيامبر گويد: به جبرئيل گفتم : اين بهشت براى چه كسى بنا شده ؟
گفت : براى على و فاطمه ، و اين غير از بهشت هايى است كه خداوند به آنها تحفه نموده و آنها نيز همه مثل همين هستند. و خداوند از آن جهت آنها را به اين نعمت ها مفتخر نموده است كه تو شادمان و خوشحال شوى .
134/42 المناقب : ⁽⁵²⁸⁾ ابن عبدربه الاندلسى فى العقد عن عبدالله بن الزبير فى خبر عن معاوية بن اءبى سفيان قال : دخل الحسن بن على على جده صلى الله عليه و آله و هو يتعثر بذيلة فاءسر الى النبى صلى الله عليه و آله سرا فراءينه و قد تغير لونه ، ثم قال النبى صلى الله عليه و آله حتى اءتى منزل فاطمة فاءخذ بيدها فهزها اليه هزا قويا ثم قال : يا فاطمة اياك و غضب على فان الله يغضب لغضبه و يرضى لرضاه ثم جاء على فاءخذ النبى صلى الله عليه و آله بيده ثم هزها اليه هزا خفيفا ثم قال : يا اءباالحسن اياك و غضب فاطمة فان الملائكة تغضب لغضبها و ترضى لرضاها.
فقلت : يا رسول الله مضيت مذعورا و قد رجعت مسرورا، فقال : يا معاوية كيف لا اءسر و قد اصلحت بين اثنين هما اءكرم الخلق على الله .
و فى رواية عبدالله بن الحارث و حبيب بن ثابت و على بن ابراهيم : اءحب اثنتين فى الارض الى .
قال ابن بابويه : هذا غير معتمد لانهما منزهان اءن يحتاجا اءن يصلح بينهما رسول الله صلى الله عليه و آله
135/... المناقب : ⁽⁵²⁹⁾ الباقر و الصادق عليهماالسلام اءنه كان النبى صلى الله عليه و آله لا ينام حتى يقبل عرض وجه فاطمة يضع وجهه بين ثدبى فاطمة و يدعو لها.
و رواية : حتى يقبل عرض واجنة فاطمة ⁽⁵³⁰⁾
ترجمه : امام باقر و صادق عليهماالسلام گويند:
هنگامى كه فاطمه عليهاالسلام كوچك بود، رسول خدا صلى الله عليه و آله نمى خوابيد تا اينكه صورت فاطمه را مى بوسيد و سرش را بر سينه فاطمه مى گذارد و براى او دعا مى كرد.
و در روايت ديگرى آمده است : تا اينكه گونه هاى فاطمه را مى بوسيد.
136/... المناقب : ⁽⁵³¹⁾ اءبوبكر محمد بن عبدالله الشافعى و ابن شهاب الزهرى و ابن المسيب كلهم عن سعد بن اءبى وقاص ، و اءبومعاذ النحوى المروزى و اءبوقتادة الحرانى ، عن سفيان الثورى ، عن هاشم بن عروة ، عن اءبيه ، عن عائشة ، و الخركوشى فى شرف النبى ، و الاشنهى فى الاعتقاد، و السمعانى فى الرسالة ، و اءبوصالح المؤ ذن فى الاربعين ، و اءبوالسعادات فى الفضائل ، و من اءصحابنا ابوعبيدة الحذاء و غيره ، عن الصادق عليه السلام : اءنه كان رسول الله صلى الله عليه و آله يكثر تقبيل فاطمة فاءنكرت عليه بعض نسائه فقال صلى الله عليه و آله .
انه لما عرج بى الى السماء اءخذ بيدى جبرئيل فاءدخلنى الجنة فناولنى من رطبها فاءكلتها، فى رواية : فناولنى منها تفاحة فاءكلتها، فتحول ذلك نطفة فى صلبى ، فلما هبطت الى الارض واقعت خديجة فحملت بفاطمة ، ففاطمة حوراء انسية فكلما اشتقت الى رائحة الجنة شممت رائحة ابنتى ⁽⁵³²⁾
ترجمه : امام صادق عليه السلام ، سعد بن ابى وقاص و عايشه روايت كرده اند:
رسول خدا صلى الله عليه و آله حضرت فاطمه را زياد مى بوسيد لذا برخى از زنان ⁽⁵³³⁾ پيامبر حسد ورزيده و به پيامبر معترض شدند، پس پيامبر فرمود:
همانا در زمان معراج جبرئيل دست مرا گرفت و داخل بهشت نمود و از خرماى بهشتى به من داد كه آن را خوردم و در روايتى به جاى خرما، سبب گفته شده و در اثر آن نطفه اى در صلب من پديد آمد، هنگامى كه به زمين بازگشتم با خديجه همبستر شدم و خديجه به فاطمه حامله گرديد، پس ‍ فاطمه حوريه اى انسانى است كه هرگاه اشتياق بوى بهشت پيدا مى كنم ، بوى او را استشمام مى نمايم .
ابن شهر آشوب اين حديث را از كتابهاى ذيل روايت نموده است :
1 كتاب ابوبكر شافعى ، از ابن شهاب و ابن مسيب و آنها را از سعد بن وقاص . و از ابومعاذ نحوى و ابوقتاده حرانى ، از سفيان ثورى ، از هشام بن عروه ، از عروه و او از عايشه .
2 شرف النبى : خرگوشى
3 كتاب الاعتقاد: اشنهى
4 كتاب الرسالة : سمعانى
5 اربعين : ابوصالح مؤ ذن
6 فضائل العشرة : ابوالسعادات
137/... المناقب : ⁽⁵³⁴⁾ و دخل النبى صلى الله عليه و آله على فاطمة فرآها منزعجة فقال لها: ما بك ؟ فقالت : الحميرا افتخرت على امى اءنها لم تعرف رجلا قبلك و اءن امى عرفتها مسنة فقال صلى الله عليه و آله : ان بطن امك كان للامامة و عاء
ترجمه : روزى پيامبر خدا نزد فاطمه آمد و ديد كه وى ناراحت و غمگين است ، پرسيد: چه شده است ؟ فاطمه گفت :
عايشه بر مادرم خديجه فخرفروشى كرده و مى گويد: من قبل از پيامبر با كسى ازدواج نكرده بودم در حالى كه مادر تو چنين نبود، من جون هستم در حالى كه او پيرزن بوده است .
رسول خدا صلى الله عليه و آله به فاطمه فرمود: رحم مادر تو اين لياقت و شايستگى را داشت كه فرزندى در خود پرورش دهد كه امامان و رهبران اين امت از او به وجود آيند.
138/... المناقب : ⁽⁵³⁵⁾ ابن عبدربه فى العقد اءن المهدى راءى فى منامه شريكا القاضى مصر و فاءوجهه عنه ، فلما انتبه قص رؤ ياه على الربيع فقال : ان شريكا مخالف لك و انه فاطمى محضا، قال المهدى : على بشريك ، فاتى به ، فلما دخل عليه قال : بلغنى اءنك فاطمى ، قال اعيذك بالله اءن تكون غير فاطمى الا اءن تعنى فاطمة بنت كسرى ، قال : لا و لكن اءعنى فاطمة بنت محمد، قال : لا، معاذ الله ، قال : فما تقول فى من يلعنها؟ قال : عليه لعنة الله ، قال فالعن هذا يعنى الربيع ؟ قال : لا والله ما اءلعنها يا اءميرالمؤ منين ، قال له شريك : يا ماجن فما ذكرك لسيدة نساء العالمين و ابنة سيد المرسلين فى مجالس الرجال ، قال المهدى : فما وجه المنام ؟ قال : ان رؤ ياك ليست برؤ يا يوسف عليه السلام و ان الدماء لا تستحل بالاحلام .
و اتى يرجل شتم فاطمة الى الفضل بن الربيع فقال لابن غانم : انظر فى اءمره ما تقول ، قال يجب عليه الحد، قال له الفضل : هى ذا امك ان جددته ، فاءمر باءن يضرب اءلف سوط و يصلب فى الطريق
ترجمه : ابن عبدربه اندلسى (328 ه ) روايت كرده است :
مهدى عباسى در خواب ديد كه ((شريك )) قاضى صورت خود را از او برگردانيده ، هنگامى كه از خواب بيدار شد اين خواب را براى ربيع كه در آن زمان معبر خواب بود تعريف كرد و تعبير آن را خواست . ربيع گفت : شريك با تو مخالف و از دوستداران فاطمه عليهاالسلام مى باشد. مهدى عباسى به وى گفت : به من گزارش شده است كه تو فاطمه هستى يعنى از دوستداران فاطمه و شيعه مى باشى شريك گفت : پناه مى برم به خداوند از اينكه غيرفاطمى باشم ، آيا منظور شما از فاطمه ، فاطمه دختر كسرى پادشاه ايران است ؟ مهدى گفت : نه ، مقصودم فاطمه دختر رسول خداست . شريك گفت : پس آيا تو فاطمه را پليد مى دانى و او را لعن مى كنى ؟ مهدى عباسى گفت : هرگز، پناه بر خدا. شريك گفت : پس درباره كسى كه او را لعن مى كند چه مى گويى ؟ مهدى گفت : خدا چنين كسى را لعنت كند.
شريك گفت : پس ربيع را لعن كن . ربيع گفت : نه ، اى اميرمؤ منان ! به خداوند سوگند كه من هرگز فاطمه را لعن نكرده ام . در اين حال شريك به ربيع گفت : اى بدطينت ! پس آن همه سخنانى كه در مجالس مردان درباره سيده زنان دو عالم و دختر رسول خدا صلى الله عليه و آله مى گفتى چه بود؟ مهدى گفت : پس تعبير خوابى كه من ديده ام چيست ؟ شريك گفت : خواب تو كه خواب يوسف نيست ، و همانا خونها به واسطه خوابها حلال نمى شوند.
و همين نويسنده در كتابش عقدالفريد نقل كرده است :
روزى مردى را نزد فضل بن ربيع آوردند كه به حضرت فاطمه عليهاالسلام ناسزا گفته بود، فضل به ابن غانم گفت : نظريه تو درباره اين مرد چيست ؟ ابن غانم گفت : بايد بر او حد جارى نمود. فضل گفت : چنان محكم نظر دادى مثل اينكه درباره مادر خودت سخن گفته باشى . و سپس فرمان داد تا هزار ضربه شلاق به آن مرد زدند و جنازه اش را در محل عبور مردم به دار آويختند تا عبرت سايرين گردد.
139/43 المناقب : روى اءن فاطمة تمنت وكيلا عند غزاة على عليه السلام فنزل : (رب المشرق و المغرب لا اله الا هو فاتخذه وكيلا) ⁽⁵³⁶⁾
ترجمه : روايت شده است :
حضرت فاطمه عليهاالسلام در زمان هايى كه على عليه السلام به جنگ مى رفت از او مى خواست كه براى تصدى وظايفش در خارج خانه و تاءمين نيازمنديهاى فرزندان ، وكيلى تعيين نمايد كه در اين خصوص آيه رب المشرق و المغرب ، لا اله الا هو فاتخذه وكيلا يعنى ((پروردگار مشرق و مغرب همان كسى است كه غير از او اله و معبودى نيست ، پس او را وكيل بگير و بر او توكل كن ))، بر پيغمبر نازل شد.
140/... المناقب : ⁽⁵³⁷⁾ صحيح الدارقطنى اءن رسول الله صلى الله عليه و آله اءمر بقطع لص فقال اللص : يا رسول الله ! قدمته فى الاسلام و تاءمره بالقطع ؟ فقال : لو كانت ابنتى فاطمة ؛ فسمعت فاطمة فحزنت فنزل جبرئيل يقوله (لئن اءشركت ليحبطن عملك ) ⁽⁵³⁸⁾ فحزن رسول الله صلى الله عليه و آله فنزل (لو كان فيهماء الهة الا الله لفسدتا) ⁽⁵³⁹⁾ فتعجب النبى من ذلك فنزل جبرئيل و قال : كانت فاطمة حزنت من قولك فهذه الايات لموافقتها لترضى
بيان : لعل المعنى اءن هذه الايات نزلت لتعلم فاطمة عليهاالسلام اءن مثل هذا الكلام المشروط لا ينافى جلالة المخاطب و المسنداليه و براءته لوقوع ذلك بالنسبة الى رسول صلى الله عليه و آله من الله عزوجل ، او لبيان اءن قطع يد فاطمة بمنزلة الشرك اءو اءن هذا النوع من الخطاب المراد به الامة انما صدر لصدور هذا النوع من الكلام بالنسبة الى فاطمة فكان خلافا للاولى ، و الاول اءصوب و اءوفق بالاصول
ترجمه : دارقطنى بغدادى (385 ه ) در كتاب خود آورده است :
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمان داد تا دست دزدى را قطع كنند، دزد گفت : اين دست را در اسلام تقديم كرده ام ولى اكنون فرمان به قطع آن مى دهى ؟ پيامبر فرمود: اگر دخترم فاطمه نيز چنين كارى را انجام داده بود دست او را نيز قطع مى كردم . هنگامى كه فاطمه عليهاالسلام اين سخن را شنيد اندوهگين گرديد پس جبرئيل فرود آمد و اين آيه را براى او تلاوت نمود: ((اگر براى خدا شريك قائل شوى ثواب عمل تو از بين خواهد رفت ))، و پس از نزول اين آيه رسول خدا صلى الله عليه و آله محزون گرديد، پس آيه ذيل نازل گرديد: ((اگر غير از خداى يگانه خدايان ديگرى نيز وجود داشتند همانا جهان خلقت درهم مى ريخت و همه امور فاسد و تباه مى شد)). با نزول آيه ، پيامبر اسلام متعجب گرديد و لذا جبرئيل فرود آمده و گفت : چون حضرت فاطمه عليهاالسلام از آن سخن تو دلگير شد لذا اين آيات براى جلب رضايت او نازل گرديد.
بيان : علامه مجلسى در توضيح اين روايت گويد:
شايد منظور از نزول اين آيات تعليم حضرت فاطمه عليهاالسلام بوده باشد به اينكه به كاربردن مثال اين تعبير يعنى : اگر فاطمه هم مرتكب اين عمل مى شد دستش را قطع مى كردم منافاتى با عظمت شاءن مخاطب و برائت او ندارد، و شايد منظور اين باشد كه قطع دست فاطمه عليهاالسلام به منزله شرك مى باشد، و شايد مقصود از اين كلام آن باشد كه امت بدانند در اجراى احكام و حدود تفاوتى بين افراد وجود ندارد.
و سپس علامه گويد: احتمال قوى تر و موافق با اصول مسلم و پذيرفته شده است .
141/44 المناقب : ⁽⁵⁴⁰⁾ سئل الصادق عليه السلام عن معنى حى على خيرالعمل ، فقال : خيرالعمل بر فاطمة ولدها
و فى خبر آخر: الولاية ⁽⁵⁴¹⁾.
ترجمه : از امام صادق عليه السلام درباره معنى حى على خيرالعمل سؤ ال شد فرمودند:
همانا عمل خير عبارت از نيكى و محبت نسبت به فاطمه و فرزندان اوست .
و در روايت ديگرى آمده است : عمل خير عبارت از ولايت فاطمه و اولاد اوست .
142/... المناقب : ⁽⁵⁴²⁾ اءبوصالح فى الاربعين ، عن اءبى حامد الاسفرائينى باسناده عن اءبى هريرة قال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله اءول شخص تدخل الجنة فاطمة ⁽⁵⁴³⁾
ترجمه : رسول خدا فرمايد:
اولين كسى كه داخل بهشت مى گردد حضرت فاطمه عليهاالسلام است .
143/... المناقب : ⁽⁵⁴⁴⁾ عن النبى صلى الله عليه و آله قال : لما خلق الله الجنة خلقها من نور وجهه ثم اءخذ ذلك النور فقذفه فاءصابنى ثلث النور، و اءصاب عليا و اءهل الجنة ثلث النور. فمن اءصابة النور اهتديى الى ولاية آل محمد، و من لم يصبه من ذلك النور ضل عن ولاية آل محمد
ترجمه : رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمايد:
هنگامى كه خداوند بهشت را آفريد، خلقت آن را از نور وجه خود قرار داد، سپس آن نور را گرفته و پرتاب نمود، پس يك سوم آن نصيب من گرديد و يك سوم آن نصيب فاطمه و يك سوم باقيمانده نصيب على و فرزندانش ‍ گرديد.
پس هر كس كه از آن نور بهره اى برده باشد به ولايت و محبت آل محمد هدايت مى شود و كسى كه چيزى از آن نور به او نرسيده باشد، از ولايت آنها بى نصيب مى ماند.
144/... المناقب : ⁽⁵⁴⁵⁾ الحسين بن زيد بن على ، عن الصادق عليه السلام ، و جابر الجعفى ، عن الباقر عليه السلام قال النبى صلى الله عليه و آله : ان الله ليغضب لغضب فاطمة و يرضى لرضاها ⁽⁵⁴⁶⁾
ترجمه : پيامبر خدا فرمايد:
همانا خداوند به سبب غضب فاطمه غضبناك و به سبب رضاى او خشنود مى گردد.
145/... المناقب : ⁽⁵⁴⁷⁾ ابن شريح باسناده عن الصادق عليه السلام ، و اءبوسعيد الواعظ فى شرف النبى صلى الله عليه و آله عن اءميرالمؤ منين ، و اءبوصالح المؤ ذن فى الفضائل ، عن ابن عباس ، و اءبوعبدالله العكبرى فى الابانة و محمود الاسفرائينى فى الديانة رووا جميعا اءن النبى صلى الله عليه و آله قال : يا فاطمة ! ان الله ليغضب لغضبك و يرضى لرضاك ⁽⁵⁴⁸⁾
ترجمه : رسول خدا صلى الله عليه و آله خطاب به حضرت فاطمه عليهاالسلام فرمايد:
اى فاطمه ! همانا خداوند به سبب غضب تو غضبناك ، و به خشنودى تو خشنود مى گردد.
146/... المناقب : ⁽⁵⁴⁹⁾ اءبوبكر مردويه فى كتابه بالاسناد عن سنان الاوسى قال النبى صلى الله عليه و آله : حدثنى جبرئيل اءن الله تعالى لما زوج فاطمة عليا عليه السلام اءمر رضوان فاءمر شجرة طوبى فحملت رقاعا لمحبى آل بيت محمد صلى الله عليه و آله ثم اءمطرها ملائكة من نور بعددت يك الرقاع فاءخذ تلك الملائكة الرقاع ، فاذا كان يوم القيامة واستوت باءهلها اءهبط الله الملائكة بتلك الرقاع فاذا لقى ملك من تلك الملائكة رجلا من محبى آل بيت محمد دفع اليه رقعة براءة من النار
ترجمه : رسول خدا صلى الله عليه و آله گويد:
جبرئيل به من گفت : هنگامى كه خداى تعالى فاطمه را براى على (عليهماالسلام ) تزويج كرد، به رضوان (خازن بهشت ) امر كرد تا رقعه ها و نوشته هايى را براى محبان و دوستداران آل محمد (صلى الله عليه و آله )، بر درخت طوبى بياويزد آنگاه ملائكه اى نورانى به تعداد رقعه هاى مذكور فرود آمدند و آن صفحات را برداشتند. در روز قيامت خداوند متعال آن ملائك را باز مى گرداند تا هرگاه يكى از محبان آل محمد صلى الله عليه و آله را ديدند يكى از آن صفحه ها را كه در آنها برائت از جهنم نوشته شده است به او بدهند.
147/... المناقب : ⁽⁵⁵⁰⁾ و جاء فى كثير من الكتب منها كشف الثعلبى و فضائل اءبى السعادات فى معنى قوله : (لا يرون فيها شمسا و لا زمهريرا) ⁽⁵⁵¹⁾ انه قال ابن عباس : بينا اءهل الجنة فى الجنة بعد ما سكنوا راءوا و نورا اءضاء الجنان فيقول اءهل الجنة : يا رب انك قدقلت فى كتابك المنزل على نبيك المرسل (لا يرون فيها شمسا) فينادى مناد: ليس هذا نور الشمس و لا نور القمر، و ان عليا و فاطمة تعجبا من شى ء فضحكا فاءشرقت الجنان من نورهما
ترجمه : ابن شهر آشوب گويد: در كتابهاى بسيارى و از آن جمله در الكشف و البيان فى تفسير القرآن نوشته ثعلبى (427 ه ) و فضائل العشرة نوشته ابوالسعادات در تفسير آيه : ((اهل بهشت آفتاب و سرمايى نمى بينند)) از ابن عباس نقل كرده اند:
پس از آنكه اهل بهشت در آن ساكن مى شوند نورى را مشاهده مى كنند كه بهشت را نورانى كرده است لذا سؤ ال مى كنند: پروردگارا! تو در قرآنى كه بر پيامبر خود نازل كردى فرموده اى كه در بهشت آفتاب را نمى بينند؟
در اين حال منادى ندا مى دهد: اين نور خورشيد و ماه نيست ، بلكه على و فاطمه عليهماالسلام از موضوعى تعجب كرده و خنديدند، پس اين نور از ايشان ساطع گرديد و بهشت را روشن نمود.
148/... المناقب : ⁽⁵⁵²⁾ اءبوعلى الصولى فى اءخبار فاطمة و اءبوالسعادات فى فضائل العشرة بالاسناد عن اءبى ذر الغفارى قال : بعثنى النبى صلى الله عليه و آله اءدعو عليا فاءتيت بيته و ناديته فلم يجبنى فاءخبرت النبى صلى الله عليه و آله فقال : عد اليه فانه فى البيت و دخلت عليه فراءيت الرحى تطحن و لا اءحد عندها، فقلت لعلى : ان النبى صلى الله عليه و آله يدعوك ، فخرج متوحشا حتى اءتى النبى صلى الله عليه و آله فاءخبرت النبى صلى الله عليه و آله بما راءيت فقال : يا اءباذر! لا تعجب فان الله ملائكة سياحون فى الارض موكلون بمعونة آل محمد ⁽⁵⁵³⁾
ترجمه : ابن شهر آشوب گويد: ابوعلى صولى در كتاب اخبار فاطمة و ابوالسعادات فضائل العشرة به اسناد خود از ابوذر غفارى نقل كرده اند كه گفت :
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مرا فرستاد تا على عليه السلام را يافته به حضورش بياورم ، پس به خانه على عليه السلام رفتم و او را صدا زدم ولى جوابى نشنيدم . نزد پيامبر آمده به او عرض كردم كه على در خانه نيست . پيامبر فرمود: برگرد كه على در خانه است . و برگشتم و هنگامى كه داخل خانه على شدم ديدم كه آسيا به خودى خود مى چرخد و كسى هم در آنجا نيست . به على عليه السلام گفتم : پيامبر تو را خواسته است . على به سرعت از خانه خارج شده به حضور پيامبر آمد، و من قصه آسيا را براى پيامبر نقل نمودم . ايشان فرمود: اى ابوذر! تعجب نكن ، زيرا خدا فرشتگانى دارد كه در زمين مى گردند و وظيفه ايشان يارى رساندن به آل محمد است .
149/... المناقب : ⁽⁵⁵⁴⁾ الحسن البصرى و ابن اسحاق ، عن عمار و ميمونة اءن كلهما قالا: وجدت فاطمة نائمة و الرحى تدور فاءخبرت رسول الله بذلك فقال : ان الله علم ضعف اءمته فاءوحى الى الرحى اءن تدور فدارت .
و قد رواه اءبوالقاسم البستى فى مناقب اءميرالمؤ منين عليه السلام و اءبوصالح المؤ ذن فى الاربعين عن الشعبى باسناده على ميمونة و ابن فياض فى شرح الاخبار
ترجمه : حسن بصرى و ابن اسحاق ، از عمار و ميمونه روايت كرده اند:
ديده شد كه فاطمه عليهاالسلام خواب است و آسيا كار مى كند، پس اين امر به رسول خدا صلى الله عليه و آله گزارش شد و ايشان فرمودند:
همانا خداوند ضعف و ناتوانى فاطمه را مشاهده نمود لذا به آسيا فرمان داد كه به خودى خود بچرخد.
اين روايت را ابوالقاسم بستى (حدود 400 ه ) در مناقب اميرالمؤ منين عليه السلام و ابوصالح مؤ ذن در اربعين ، از شعبى ، به صورت مسند از ميمونة ، و نيز ابن فياض در شرح الاخبار روايت كرده اند.
150/... المناقب : ⁽⁵⁵⁵⁾ و روى اءنها عليهاالسلام ربما اشتغلت بصلاتها و عبادتها فربما بكى ولدها فراءى المهد يتحرك و كان ملك يحركه
ترجمه : ابن شهر آشوب گويد: و روايت شده :
گاهى اتفاق مى افتاد كه فاطمه عليهاالسلام به نماز و عبادت اشتغال داشته و در اين حال فرزندش گريه مى كرد، و مشاهده مى شد كه گهواره كودك به خودى خود حركت مى كند، و علت آن اين بوده كه فرشته اى آن را به حركت درمى آورد.
151/... المناقب : ⁽⁵⁵⁶⁾ محمد بن على بن الحسين بن على عليهم السلام قال : بعث رسول الله صلى الله عليه و آله سلمان الى فاطمة ، قال : فوقفت بالباب وقفة حتى سلمت ، فسمعت فاطمة تقرء القرآن من جوا و الرحى تدور من براء، و ما عندها اءنيس ، و قال فى آخر الخبر: فتبسم رسول الله صلى الله عليه و آله و قال : يا سلمان ! ان ابنتى فاطمة ملا الله قلبها و جوارحها ايمانا الى مشاشها تفرغت لطاعة الله فبعث الله ملكا اسمه زوقابيل ، و فى خبر آخر: جبرئيل فاءدارها لها الرحى و كفاها الله مؤ نة الدنيا مع مؤ نة الاخرة
بيان : المراد بالجوا داخل البيت و بالبرا خارجه و لم اءظفر بهما فى اللغة نعم قال فى النهاية : فى حديث سلمان : من اءصلح جوانية اءصلح الله برانيه ، اءراد بالبرانى العلانية ، و الالف و النون من زيادات النسب ، و اءصله من قولهم خرج فلان برا اءى خرج الى البر و الصحراء، و قال الفيروزآبادى : الجو داخل البيت كالجوانية ، و قال فى صفته صلى الله عليه و آله : جليل المشاش ، اءى عظيم رؤ وس العظام كالمرفقين و الكعبين و الكبتين ، و قال الجوهرى : هى رؤ وس العظام اللينة التى يمكن مضغها، و منه الحديث ملى ء عمار ايمانا الى مشاشه ، انتهى
ترجمه : امام محمدباقر عليه السلام فرمايد:
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله سلمان را نزد فاطمه فرستاد.
سلمان مى گويد: من بر درب خانه ايستاده و سلام كردم ، و شنيدم كه فاطمه در داخل خانه مشغول تلاوت قرآن است و آسيا مى چرخيد در حالى كه كسى در آنجا نبود... و سلمان رحمه الله در آخر روايت مى گويد: وقتى اين مطالب را به عرض رسول خدا صلى الله عليه و آله رسانيدم وى تبسمى كرده و فرمود: اى سلمان ! همانا خداوند متعال قلب و جوارح دخترم فاطمه را از ايمان مملو نموده است ، لذا وى بدون دغدغه مشغول عبادت پروردگار مى باشد، پس خداوند ملكى به نام زوقابيل و در روايت ديگرى به جاى وى جبرئيل آمده است ماءمور نموده تا آسيا را بگرداند. و خداوند كارهاى دنيا و آخرت فاطمه را عهده دار شده و او را كفايت مى نمايد.
12/45 المناقب : ⁽⁵⁵⁷⁾ على بن معمر قال : خرجت ام ايمن الى مكة لما توفيت فاطمة عليهاالسلام و قالت : لا اءرى المدينة بعدها، فاءصابها عطش شديد فى الجحفة حتى خافت على نفسها، قال : فكسرت عينيها نحو السماء ثم قالت : يا رب ! اءتعطشنى و اءنا خادمة بنت نبيك ؟
قال : فنزل اليها دلو من ماء الجنة فشربت و لم تجع و لم تطعم سبع سنين
بيان : قال الفيروزآبادى : كسر من طرفه غض .
ترجمه : على بن معمر روايت كرده :
ام ايمن پس از رحلت حضرت فاطمه عليهاالسلام گفت : نمى توانم جاى فاطمه را در مدينه خالى ببينم . و لذا از مدينه خارج و به سوى مكه حركت كرد، در بين راه ، در محلى به نام ((جحفه )) عطش و تشنگى شديدى بر او غلبه كرد به طورى كه ترسيد كه مبادا در اثر تشنگى از دنيا برود، پس ‍ چشمان خود را به آسمان دوخته عرضه داشت : خداوندا! آيا مرا تشنه مى گذارى در حالى كه من خادم دختر پيامبرت بوده ام ؟!
على بن معمر گويد: در اين حال دلوى آب از آبهاى بهشتى براى من فرود آمد، پس بعد از نوشيدن از آن آب ، تا هفت سال گرسنه نشد و چيزى نخورد.
153/46 المناقب : ⁽⁵⁵⁸⁾ مالك بن دينار: راءيت فى مودع الحج امراءة ضعيفة على دابة نحيفة و الناس ينصحونها لتنكص ، فلما توسطنا البادية كلت دابتها فعذلتها فى اتيانها، فرفعت راءسها الى السماء و قالت : لا فى بيتى تركتنى و لا الى بيتك حملتنى ، فوعزتك ، و جلالك لو فعل بى هذا غيرك لما شكوته الا اليك .
فاذا شخص اءتاها من الفيفا و فى يده زمام ناقة فقال لها: اركبى ، فركبت و سارت الناقة كالبرق الخاطف ، فلما بلغت المطاف راءيتها تطوف ، فحلفتها: من اءنت ؟ فقالت : اءنا شهرة بنت مسكة بنت فضة خادمة الزهراء عليهاالسلام
ترجمه : مالك بن دينار گويد:
در موسم حج زن ضعيفى را ديدم كه بر شترى نحيف سوار است ، مردم او را نصيحت مى كردند كه با آن شتر به صحرا نرود و بازگردد ولى او توجهى نكرد و همراه بقيه مردم به راه افتاد. هنگامى كه مقدارى از راه را در باديه طى كرديم شتر مذكور تحمل رفتن را از دست داده و ايستاد، آن زن شتر را سرزنش مى كرد و نهيب مى زد ولى فايده اى نداشت ، پس سرش را به سوى آسمان بلند كرد و گفت : خدايا! نه مرا در خانه ام گذاشتى ، و نه به خانه خودت رسانيدى ، تو را به عزت و جلالت سوگند مى دهم كه در كار من گشايشى دهى ، والله كه اگر كسى غير از تو اين عمل را با من انجام داده بود شكايت او را به سوى تو مى آوردم .
مالك بن دينار گويد: در اين حال ناگهان شخصى نزد او آمد كه ناقه اى شترى ماده به همراه داشت و به آن زن گفت : سوار شو! هنگامى كه وى سوار شتر گرديد آن حيوان با سرعت عجيبى حركت كرد. زمانى كه من مشغول طواف خانه خدا بودم ، آن زن را ديدم كه طواف مى كرد، پس او را سوگند دادم و خواستم كه خود را معرفى كند، و گفت : من ((شهره )) دختر ((مسكه )) دختر ((فضه )) خادم حضرت فاطمه زهراء عليهاالسلام يعنى نوه فضه هستم .
154/... المناقب : ⁽⁵⁵⁹⁾ و رهنت عليهاالسلام كسوة لها عند امراءة زيد اليهودى فى المدينة و استقرضت الشعير فلما دخل زيد داره قال : ما هذه الانوار فى دارنا؟ قالت : لكسوة فاطمة .
فاءسلم فى الحال و اءسلمت امراءته و جيرانه حتى اءسلم ثمانون نفسا
ترجمه : ابن شهر آشوب گويد:
حضرت فاطمه عليهاالسلام يكى از لباسهايش را نزد زن يك يهودى به نام زيد به عنوان وثيقه و ضمانت قرار داد و مقدارى جو قرض گرفت .
هنگامى كه زن يهودى داخل خانه اش شد، نورى را مشاهده كرد و از همسرش پرسيد: اين نور از چيست ؟ زن گفت : از اين لباسى است كه فاطمه نزد من گرو گذاشته است . پس آن يهودى و همسرش فورا مسلمان شدند و با اسلام آوردن آنان هشتاد نفر از يهوديانى كه همسايه وى بودند مسلمان شدند.
155/... المناقب : ⁽⁵⁶⁰⁾ و ساءلت عليهاالسلام رسول الله صلى الله عليه و آله خاتما، فقال : اءلا اعلمك ما هو خير من الخاتم ؟ اذا صليت صلاة الليل فاطلبى من الله عزوجل خاتما فانك تنالين حاجتك .
قال : فدعت ربها تعالى ، فاذا بهاتف يهتف : يا فاطمة الذى طلبت منى تحت المصلى ، فرفعت المصلى فاذا الخاتم ياقوت لا قيمة له فجعلته فى اصبها و فرحت .
فلما نامت من ليلتها راءت فى منامها كاءنها فى الجنة فراءت ثلاثة قصور لم تر فى الجنة مثلها.
قالت : لمن هذه القصور؟ قالو: لفاطمة بنت محمد، قال : فكاءنها دخلت قصرا من ذلك و دارت فيه فراءت سريرا قد قال مال على ثلاث قوائم ، فقالت عليهاالسلام : ما لهذا السرير قد مالت على ثلاث ؟ قالوا: لان صاحبته طلبت من الله خاتما فنزع اءحد القوائم و صيغ لها خاتما و بقى السرير على ثلاث قوائم .
فلما اءصبحت دخلت على رسول الله صلى الله عليه و آله و قصت القصة فقال النبى صلى الله عليه و آله : معاشر آل عبدالمطلب ! ليس لكم الدنيا انما لكم الاخرة ، و ميعادكم الجنة ، ما تصنعون بالدنيا فانها زائلة غرارها، فاءمرها النبى صلى الله عليه و آله اءن ترد الخاتم تحت المصلى فردت ثم نامت على المصلى ، فراءت فى المنام اءنها دخلت الجنة ، فدخلت ذلك القصر و راءت السرير على اءربع قوائم فساءلت : حاله فقالوا: ردت الخاتم و رجع السرير الى هيئته
ترجمه : ابن شهر آشوب به نقل از تفسير ثعلبى گويد:
حضرت فاطمه عليهاالسلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله يك انگشتر خواست ، پيامبر به وى فرمود: آيا مى خواهى چيزى را به تو تعليم دهم كه بهتر از آنچه مى خواهى باشد؟ پس هرگاه نماز شب به جاى آوردى از خداى عزوجل مطالبه انگشترى كن تا برايت برآورده سازد.
راوى گويد: پس همان طور كه پيامبر فرموده بود، حضرت فاطمه عليهاالسلام دعا كرد پس ندا آمد: اى فاطمه ! آنچه خواستى در زير جانماز تو حاضر است ، هنگامى كه فاطمه عليهاالسلام جانماز را كنار زد با انگشتر ياقوتى مواجه گرديد كه بسيار گرانبها بود، آن را در دست كرد و خوشحال شد.
هنگامى كه شب شد و حضرت فاطمه عليهاالسلام به خواب رفت در خواب ديد كه گويا در بهشت است ، پس سه قصر را مشاهده كرد كه در ميان قصرهاى بهشت نظير و مانند نداشتند، پرسيد: اين قصرها به چه كسى تعلق دارد؟ گفتند: به فاطمه دختر محمد صلى الله عليه و آله . سپس ديد كه داخل يكى از آن قصرها شده و با تختى روبرو گرديد كه داراى سه پايه بود، پرسيد: چرا اين تخت سه پايه دارد؟ گفتند: زيرا صاحب آن از خداوند انگشترى خواست لذا يك پايه آن را درآورده و از آن انگشترى ساختند.
وقتى صبح فرا رسيد حضرت فاطمه نزد پيامبر رفته روياى خود را براى آن حضرت شرح داد، پيامبر فرمود: اى خاندان عبدالمطلب ! دنيا براى شما نيست و در مقابل آن آخرت را براى شما مهيا كرده اند، وعده گاه شما بهشت است ، دنيا را براى چه مى خواهيد در حالى كه از بين رفتنى و بسيار فريبنده است . پس پيامبر به فاطمه فرمود تا آن انگشتر را در زير مصلا و جانماز قرار دهد، پس وى نيز چنان كرد، و هنگامى كه به خواب رفت ، در خواب ديد كه گويا وارد بهشت و آن قصر گرديده است ، و آن تخت را مشاهده نمود در حالى كه چهارپايه داشت ، پس درباره آن سؤ ال كرد گفتند: آن انگشتر بازگشت لذا اين تخت به صورت اوليه اش درآمده و داراى چهارپايه گرديد.
156/... المناقب : ⁽⁵⁶¹⁾ اءبوجعفر الطوسى فى اختيار الرجال ، عن اءبى عبدالله عليه السلام ، عن سلمان الفارسى اءنه لما استخرج اءميرالمؤ منين عليه السلام من منزلة خرجت فاطمة حتى انتهت الى القبر فقالت : خلوا عن ابن عمى فو الذى بعث محمد بالحق بعث محمد بالحق لئن لم تخلوا عنه لا نشرن شعرى و لا ضعن قميص رسول الله صلى الله عليه و آله عن راءسى و لا صرخن الى الله ، فما ناقة صالح باءكرم على الله من ولدى .
قال سلمان : فراءيت والله اءساس حيطان المسجد تقلعت من اءسفلها حتى لو اءراد رجل اءن ينقذ من تحتها نفذ، فدنوت منها و قلت : يا سيدتى و مولاتى ! ان الله تبارك و تعالى بعث اءباك رحمة فلا تكونى نقمة فرجعت حتى سطعت الغبرة من اءسفلها، فدخلت فى خياشيمنا
ترجمه : سلمان فارسى رحمه الله گويد: هنگامى كه پس از بيعت سقيفه ، على عليه السلام را به زور از خانه اش خارج نموده و نزد ابوبكر مى بردند تا بيعت نمايد، حضرت فاطمه عليهاالسلام از خانه خارج شد و نزد قبر پدرش ‍ رسول خدا صلى الله عليه و آله آمده و گفت : پسرعموى مرا رها كنيد، به حق خداوندى كه محمد را به حق مبعوث كرده ، اگر على را رها نكنيد موهاى سرم را پريشان مى كنم و پيراهن رسول خدا صلى الله عليه و آله را بر سرم مى گذارم و شما را نفرين مى كنم ، به خداوند سوگند كه ناقه صالح در نزد خدا، عزيزتر از فرزندان من نبود.
سلمان مى گويد: به خداوند سوگند ديدم كه پايه هاى ديوار مسجد از جا كنده مى شود به طورى كه اگر كسى بخواهد مى تواند از آنجا داخل مسجد گردد، پس به نزد حضرت فاطمه عليهاالسلام رفتم و به او گفتم : اى سرور و مولاى من ! اى بانوى بزرگ ! خداوند متعال پدر شما را مبعوث فرمود تا رحمت براى عالميان باشد، پس شما نقمت و عذاب را براى آنها نخواهيد و نفرينشان نكنيد. در اين حال ديدم كه پايه ها به جاى خود بازگشتند و از زير آنها چنان گرد و خاكى برخاست كه داخل بينى هاى ما شد.
157/... المناقب : ⁽⁵⁶²⁾ بريدة قال النبى صلى الله عليه و آله : ان الملك الموت خيرنى فاستظرته الى نزول جبرئيل . فتجلى ابنته (فاطمة ) الغشى فقال لها: يابنتى احفظى عليك فانك و بعلك و ابنيك معى فى الجنة
ترجمه : بريده اسلمى گويد: پيامبر فرمود:
هنگامى كه ملك الموت نزد من آمد و گفت كه مرا انتخاب نموده ، به او گفتم : منتظر بمان تا جبرئيل نازل شود. پس دخترش فاطمه عليهاالسلام غش كرد و رسول خدا به او فرمود: دخترم ! خود را حفظ كن ، زيرا تو و شوهر و فرزندانت همراه من در بهشت خواهيد بود.
158/... المناقب : ⁽⁵⁶³⁾ بشرت مريم بولدها: (ان الله يبشرك بكلمة ) ⁽⁵⁶⁴⁾ و بشرت فاطمة بالحسن و الحسين فى الحديث : ان النبى صلى الله عليه و آله بشرها عند ولادة كل منهما باءن يقول لها: ليهنئك اءن ولدت اماما يسود اءهل الجنة و اءكمل الله تعالى ذلك فى عقبها.
قوله : (و جعلها كلمة باقية فى عقبة ) ⁽⁵⁶⁵⁾ يعنى عليا عليه السلام .
اءبوعبدالله عليه السلام : كانت مدة حملها تسع ساعات ، و ولدت فاطمة الحسن و الحسين و بينهما ستة اءشهر على رواية وردت .
و مريم بنت عمران ، و فاطمه بنت محمد صلى الله عليه وآله سلم محمد و شرف الناس بابائهم .
و نذرت ام مريم لله محررا، و محمد صلى الله عليه و آله و سلم اءكثر الخلق تقربا الى الله فى سائر الاءحوال و ذلك يوجب اءن يكون قد اءتى عند اءن ساءله الزهراء عليها السلام باءضعاف ما قالت ام مريم بموجب فضله على الخلائق ، و كان نذرها من قبل الام و هو يقتضى تنصف منزلته مما ينذره الاءب .
قوله : (و كفلها زكريا) ⁽⁵⁶⁶⁾ و الزهرا كفلها رسول الله صلى الله عليه و آله و لا خلف فى فضل كفالة رسول الله صلى الله عليه و آله على كل كفالة و كفالة اليتيم مندوب اليها و كفالة الوالد واجبة .
ولدت مريم بعيسى عليه السلام فى اءيام الجاهلية ، و ولدت فاطمة بالحسن و الحسين على فطرة الاسلام .